Dichter bij de mensen, maar vooral investeren in vergaderingen
Sgbo b.v.
'Dichter bij de mensen, maar vooral investeren in vergaderingen'
Onderzoek naar motivatie nieuwe gemeenteraadsleden
8)'Midden in de samenleving', 'zelf de handen uit de mouwen willen steken in plaats van
kritiek te uiten', 'partijen dichter bij elkaar brengen', 'naast andere taken en rollen
vooral volksvertegenwoordiger zijn': zo valt de motivatie van de nieuw aangetreden
raadsleden veelal te kenschetsen. Dit blijkt uit een quick scan van SGBO, het onderzoeks-
en adviesbureau van de Nederlandse gemeenten.
SGBO voerde het onderzoek uit in de gemeenteraden van Heemskerk, Heerlen, Opmeer en
Veldhoven. Van alle fracties in de vier gemeenten werd een nieuw lid ondervraagd. Het
onderzoek had betrekking op de herkomst, de werving en de afwegingen die deze raadsleden
maakten voor ze zich verkiesbaar stelden.
Opvallend is dat nagenoeg alle geïnterviewden zeggen dat ze vooral dichter bij de
burgers willen staan en dat ze het communiceren naar de burgers centraal stellen in hun
raadswerk. Daar horen echter slechts in geringe mate concrete ambities bij. De ambities
worden meestal in abstracte termen beschreven zoals: 'meer naar buiten treden, minder
details, meer hoofdlijnen, transparante besluitvorming'. Ook in de geplande
tijdsbesteding komt dit contact met de burger nauwelijks aan bod: men denkt de tijd
vooral aan vergaderen te zullen besteden. De nieuwe raadsleden schatten in dat het
raadswerk zo'n 15 uur per week gaat kosten. Vooral dit tijdsbeslag bleek een drempel in
de afweging om voor het raadswerk te kiezen. Naast de rol van volksvertegenwoordiger ziet
men zichzelf veel minder in de rol van kadersteller of controleur van het college.
Nagenoeg alle raadsleden blijken op de één of andere manier ervaring te
hebben opgedaan bij een maatschappelijke organisatie of het raadswerk al een tijd van
nabij te hebben gevolgd, bijv. als fractiemedewerker. Er wordt weinig gebruik gemaakt van
voorbereidende cursussen, en men denkt daar in de toekomst ook niet veel tijd voor te
hebben. 'Leren in de praktijk' is het motto. Dit houdt volgens SGBO het risico in dat de
nieuwe lichting veelal gevormd wordt door de oude garde en dat vernieuwing van het
raadswerk uitblijft. Om dat te voorkomen bevelen de onderzoekers aan om, voor men zich
kandidaat stelt als raadslid, zich goed te verdiepen in de praktijk van het raadswerk.
Zij waarschuwen ervoor om mensen over te halen om raadslid te worden, terwijl die er
eigenlijk niet echt voor voelen. Het is van belang om een eigen concreet en persoonlijk
plan te hebben voor wat men in de raad wil realiseren in de komende bestuursperiode.
Abstracte plannen leiden vaak tot frustratie. Aan de fractie adviseert SGBO vooral om de
sterke punten van de individuele leden te benutten en focus aan te brengen in de
tè algemene doelgroep van 'burgers' en de in de tè algemene doelstellingen
om de lokale overheid te verbeteren.
Het volledige onderzoeksrapport is te vinden op www.sgbo.nl.
Den Haag, 7 juni 2006
Voor nadere informatie kunt u contact opnemen met Christine Bleijenberg, teammanager
bestuur en organisatie, tel 070 373 8112 of 06 41275741.