Kiezer moet wennen aan keuzevrijheid
1 juni 2006 - Stemmen in een willekeurig stembureau belangstelling
beperkt
In het kader van de gemeenteraadsverkiezingen op 7 maart van dit jaar
heeft ook de gemeente Geldermalsen meegedaan aan het experiment
Stemmen in een willekeurig stemburau. Doel van dit experiment was om
de kiezer de mogelijkheid te bieden om in een stembureau naar eigen
keuze een stem uit te brengen en zo het deelnemen aan de verkiezingen
te bevorderen. Om het rendement van het project te verhogen werd in
Geldermalsen besloten tot het inrichten van een extra stembureau nabij
het NS-station (gevestigd in het restaurant Eten en Drinken).
Voorafgaande aan de proef is behoorlijk wat tijd en energie gestoken
in een goede informatieverstrekking richting de kiezers en leden van
de verschillende stembureaus. Dit laatste omdat aan het experiment ook
een andere werkwijze gekoppeld was.
Achteraf kan worden geconstateerd, dat ondanks uitgebreide
voorlichting door middel van het Geldermalsen Magazine, de
gemeentelijke website en talrijke publicaties in de gemeentelijke
informatierubriek, het merendeel van de kiezers niet op de hoogte was
van het feit dat er met een stempas in een willekeurig stembureau kon
worden gestemd. Dit komt waarschijnlijk vooral doordat op de stempas
het stembureau stond vermeld waar de kiezer normaal gesproken altijd
gaat stemmen wanneer hij een oproepkaart (het oude systeem) ontvangt.
Aantal kiesgerechtigden: 19.569
Aantal kiezers gestemd in het eigen vertrouwde stembureau: 18.518
Aantal kiezers in een willekeurig stembureau: 1.051 (5,4% van de
kiezers).
Deze kiezers gingen vooral naar het gemeentehuis (251 met name kiezers
vanuit de Stationsomgeving die hier vanouds gaan stemmen), basisschool
De Morgenster (103), Rode Kruisgebouw (87) en het gebouw bij de
Gereformeerde Kerk (85).
De verwachting is, dat het hiervoor genoemde percentage, bij
voortzetting van dit systeem bij de landelijke verkiezingen hoger zal
zijn omdat het dan een groot voordeel is, dat je overal in het land
kunt gaan stemmen.
Het nieuwe (extra) stembureau in het restaurant Eten en Drinken trok
slechts 55 kiezers, hoofdzakelijk vanuit de achterliggende
Stationsomgeving en vrijwel niet vanuit andere plaatsen in de
gemeente. De kiezers die er kwamen bleken wel enthousiast over deze
nieuwe service.
Kon voorheen bij een verloren oproepingskaart in het stembureau nog
een nieuwe worden uitgeschreven, het stembureau was dit keer bij een
verloren stempas niet bevoegd een vervangende stempas uit te
schrijven. Vooraf werd verwacht, dat dit mogelijk tot boze of
teleurgestelde reacties zou kunnen leiden. In de praktijk bleek dit
gelukkig nauwelijks het geval.
Deelname aan het experiment heeft de gemeente Geldermalsen bruto
3.682,55 gekost. Daar stond tegenover een financiële vergoeding van
het ministerie van Binnenlandse Zaken groot 1.900,70 zodat de
meerkosten uiteindelijk zijn uitgekomen op 1.781,85.
De mogelijkheid van stemmen in een willekeurig stembureau heeft het
opkomstpercentage niet bevorderd (64,19% tegen 64,28% in 2002).
De gemeentelijke evaluatie maakt onderdeel uit van een bredere
evaluatie van in totaal 59 gemeenten. De uitkomsten daarvan worden
binnenkort bekend gemaakt. Het is op dit moment nog niet zeker of het
experiment bij de komende verkiezingen een vervolg krijgt:
woendag 7 maart 2007: Provinciale Staten
woensdag 16 mei 2007: Tweede Kamer
Gemeente Geldermalsen