ondersteuning
Veel mensen met beperkingen wensen meer ondersteuning
Ondersteuning gewenst. Mensen met lichamelijke beperkingen en hun
voorzieningen op het terrein van wonen, zorg, vervoer en welzijn.
· Nederland telt ongeveer 1,1 miljoen zelfstandig wonende
volwassenen met langdurige lichamelijke (niet-zintuiglijke)
beperkingen. Van deze mensen ontvangt ruim de helft (circa 580.000
mensen) een vorm van hulp en ruim een kwart (ongeveer 290.000 mensen)
een Wvg-vervoersvoorziening.
· Ruim een kwart (bijna 300.000 mensen) zegt behoefte te
hebben aan (vooral huishoudelijke) hulp en ontvangt deze nog niet of
in onvoldoende mate.
· Van de 415.000 mensen die behoefte hebben aan een (extra)
vervoersvoorziening heeft 30% deze niet omdat ze niet weten hoe ze dat
moeten regelen.
· 22-54-jarigen geven vaker aan dat hun aanvragen om
ondersteuning worden afgewezen dan 55-plussers.
· Ongeveer 20% van de mensen die een voorziening aanvroegen
zegt onduidelijk te zijn geïnformeerd; één op de zeven aanvragers
vindt dat een gevraagde voorziening ten onrechte niet is toegekend.
Dit zijn enkele conclusies uit de SCP-publicatie Ondersteuning
gewenst. Mensenmet lichamelijke beperkingen en hun voorzieningen op
het terrein van wonen, zorg, vervoer en welzijndie op woensdag 24 mei
jl. is verschenen. In het rapport geven onderzoekers dr. Mirjam de
Klerk en dr. Roelof Schellingerhout een beeld van het gebruik van en
de behoefte aan voorzieningen op het terrein van wonen, zorg, vervoer
en welzijn door volwassenen met langdurige lichamelijke beperkingen.
Het rapport is gebaseerd op enquêtes bij circa 2700 mensen met
lichamelijke beperkingen, waarbij het accent lag op
(niet-zintuiglijke) beperkingen bij het bewegen en het verrichten van
handelingen. In het onderzoek is gevraagd naar de behoeften zoals
mensen met lichamelijke beperkingen die zelf ervaren.
Het rapport kwam tot stand op verzoek van het ministerie van
Volksgezondheid, Welzijn en Sport,
dat veel belang hecht aan inzicht in de behoeften en ervaringen van
mensen met beperkingen.
Het aantal mensen met langdurige lichamelijke beperkingen
Er zijn in Nederland ruim 1,1 miljoen niet in een instelling
verblijvende mensen met matige of ernstige lichamelijke, langdurige
beperkingen (minimaal drie jaar). Deze mensen hebben veel moeite met
het uitvoeren van dagelijkse handelingen bij de persoonlijke
verzorging en met verplaatsingen. Ze zijn niet meer in staat deze
activiteiten zelf te verrichten. Ongeveer de helft ouder is dan 65
jaar.
Veel mensen hebben ondersteuning...
Van de mensen met langdurige lichamelijke beperkingen heeft ruim
driekwart (circa 840.000 mensen) een aangepaste woning, ruim de helft
(circa 580.000 mensen) een vorm van hulp (vooral informele zorg),
bijna de helft (bijna 480.000 mensen) een mobiliteitshulpmiddel (zoals
een rollator) en ruim een kwart (circa 290.000 mensen) een
vervoersvoorziening in het kader van de Wet voorzieningen
gehandicapten (de Wvg). Veel minder mensen maken gebruik van een
welzijnsvoorziening, zoals een maaltijdverstrekking en klussenhulp
(circa 135.000 mensen) of een dienstencentrum (circa 100.000 mensen).
...maar er is ook nog veel behoefte aan voorzieningen
Mensen met ernstige gezondheidsproblemen, alleenstaanden en mensen
met lage inkomens (die minder mogelijkheden hebben om particuliere
hulp in te schakelen) maken in het algemeen meer gebruik van
voorzieningen dan anderen. Hoewel er nog veel behoefte bestaat aan
ondersteuning, komen deze verstrekte voorzieningen dus terecht te
komen bij degenen die ze het meest nodig hebben.
Los van de hulp die mensen soms al ontvangen, geeft ruim 40% (460.000
mensen) van de mensen met langdurige beperkingen aan dat zij behoefte
hebben aan woningaanpassingen. Ruim een kwart (bijna 300.000 mensen)
zegt behoefte te hebben aan (meer) hulp (vooral huishoudelijke
verzorging), van wie ongeveer de helft (meer) thuiszorg wil.
Ruim eenderde (415.000 mensen) heeft behoefte aan een
vervoersvoorziening; één op de vijf aan een specifieke
Wvg-vervoersvoorziening (zoals een kilometervergoeding of een
regiotaxi). Eén op de acht (135.000 mensen) heeft behoefte aan
praktische dienstverlening zoals een klussenhulp.
In totaal zegt tweederde van de mensen met beperkingen behoefte te
hebben aan minimaal één van de hier genoemde voorzieningen. Hierbij
gaat het om de behoefte zoals mensen met beperkingen die zelf ervaren.
Niet al deze mensen doen overigens daadwerkelijk een beroep op
ondersteuning en als zij dat doen krijgen zij niet allemaal een
indicatie voor de voorziening.
22-54-jarigen geven vaker aan dat hun aanvragen om ondersteuning
worden afgewezen dan 55-plussers. Nader onderzoek zal moeten uitwijzen
wat hiervan de achtergrond is. Van alle aanvragers vindt ongeveer één
op de zeven dat een voorziening ten onrechte niet is toegekend. Bij de
22-54-jarigen loopt dit aandeel op tot het dubbele (30 tot 40%,
afhankelijk van de voorziening).
Gebrekkige informatie één van de knelpunten
Van de mensen die een woningaanpassing zouden willen zegt één op de
vijf (85.000 mensen) dat ze niet weten hoe ze dit moeten regelen. Van
de mensen met een behoefte aan vervoersvoorzieningen heeft één op de
drie (130.000 mensen) een vergelijkbaar probleem. Bovendien weet
ongeveer een derde van de mensen met langdurige lichamelijke
beperkingen niet waar zij informatie kunnen halen als er voorzieningen
nodig zijn. Vooral alleenstaanden en mensen met een laag
opleidingsniveau vinden het moeilijk om aan informatie te komen. Vanaf
1 januari 2007 zijn de gemeenten verantwoordelijk voor de
informatievoorziening over de ondersteuning voor mensen met
beperkingen.
De kwaliteit van de informatie laat soms ook te wensen over. Zo zegt
ongeveer 20% van de cliënten die een voorziening aanvroegen bij de Wvg
of het Centrum Indicatiestelling Zorg, dat zij onduidelijke informatie
ontvingen.
SCP-publicatie 2006/11 Ondersteuning gewenst. Mensenmet lichamelijke
beperkingen en hun voorzieningen op het terrein van wonen, zorg,
vervoer en welzijn. Mirjam de Klerk en Roelof Schellingerhout. Den
Haag, Sociaal en Cultureel Planbureau, mei 2006, ISBN 90 377 0260 0,
prijs EUR 17,50.
De publicatie is verkrijgbaar bij de boekhandel of te bestellen bij
het SCP via fax 070 - 340 7044, e-mail: bestel@scp.nl of via de
website: www.scp.nl.
Sociaal en Cultureel Planbureau