staatsbosbeheer zet zich in tegen de bedreigingen van het nederlandse
landschap, 24 mei 2006
Het Nederlandse landschap staat onder druk en verrommelt. Het
landschap is van iedereen dus niemand voelt zich er echt
verantwoordelijk voor. Staatsbosbeheer is van mening dat het
Nederlandse landschap pas goed behouden en verder ontwikkeld kan
worden wanneer alle betrokken partijen, zowel overheid als
particulieren, de verantwoordelijkheid voor het landschap nemen. Ook
moet er extra geld van het Rijk komen om het landschap te herstellen,
te ontwikkelen en te beheren. Staatsbosbeheer zelf gaat komende jaren
op verschillende plekken in Nederland dit soort
landschapsherstelprojecten uitvoeren.
Staatsbosbeheer vindt het haar taak om de verrommeling en het verlies
aan eigenheid van het landschap aan de kaak te stellen. Wat zijn
precies de bedreigingen die het Nederlandse landschap parten spelen?
Hoe ontstaat verrommeling? Wie spelen daar een belangrijke rol in? En
wat zijn de waarden die verscholen liggen in het Nederlandse
landschap? Dit zijn een paar van de vragen die voor Staatsbosbeheer
aanleiding waren om Herman Vuijsje te vragen een essay te schrijven
over het Nederlandse landschap, met als titel Neerlands dierbre grond
hoe keren we de bedreiging van ons landschap. De afgelopen maanden
heeft Herman Vuijsje verschillende spelers in het landschap gesproken.
Van rijksadviseur voor het landschap tot de lokale boer en boswachter
hebben bijgedragen en hun visie op de ontwikkelingen in het landschap
met Herman Vuijsje gedeeld.
Staatsbosbeheer vindt dat er op drie niveaus acties nodig zijn.
Allereerst moet er geïnvesteerd worden in de basis van het landschap,
zoals het Deltaplan landschap van de stichting Nederlands
Cultuurlandschap voorstelt. Als de voorwaarden hiervoor gecreëerd
zijn, kan wat ons betreft de uitvoering door de lokale partijen
hiervoor in gang gezet worden. Ten tweede zijn meer investeringen
nodig voor de 20 Nationale Landschappen uit de Nota Ruimte dan nu
beschikbaar; in deze landschappen ligt de kwaliteitslat een behoorlijk
stuk hoger. De provincies zijn hier aangewezen als regisseurs van
uitvoering en realisatie, een rol waar ze de komende jaren nog meer in
moeten groeien. En als derde is er wat ons betreft een actief
rijksprogramma nodig om de zeer bijzondere restanten historisch
cultuurlandschap van Nederland in kaart te brengen en actief te
herstellen. Deze collectie van internationaal en nationaal unieke
gebieden zit boordevol bijzondere verhalen uit onze geschiedenis en
verdient het om afgestoft, opgeknapt en over het voetlicht gebracht te
worden.
Staatsbosbeheer neemt ook haar eigen verantwoordelijkheid. In veel
gebieden gaat zij bezig met herstel van het landschap. Zo hebben we
bijvoorbeeld ook onze verantwoordelijkheid genomen rondom het
museumdorp Orvelte in Drenthe. Daar is in 1999 een
landschapsherstelplan gemaakt, wat inmiddels voor zon 90% is
gerealiseerd. Houtwallen zijn aangelegd, rasters verwijderd,
heidevelden hersteld en historische essen als akkers gebruikt. Dit
gaan we in veel meer bijzondere landschappen doen.
Ook participeren we in veel gebiedsprocessen, bijvoorbeeld in de
diverse Nationale Landschappen als Laag Holland, de Drentse Aa,
Heuvelland en de Nieuwe Hollandse Waterlinie, maar ook daar waar
nieuwe woningbouw (Almere) of bedrijfsterreinen (Venlo) op stapel
staan. Daar proberen we samen met anderen te werken aan een mooi en
duurzaam toekomstperspectief voor het landschap. Onze
verantwoordelijkheid houdt dus niet op bij onze gebiedsgrenzen.
U kunt het essay hier downloaden.
Staatsbosbeheer