MEMO/06/201
Brussel, 16 mei 2006
Hoofdpunten van de monitoringverslagen van mei 2006 over Bulgarije en
Roemenië
Elk land dat tot de EU wil toetreden, moet voldoen aan de politieke en
economische criteria daarvoor en moet de wetgeving en normen van de EU
in hun totaliteit hebben overgenomen .
Tijdens de toetredingsonderhandelingen worden de vorderingen van de
kandidaat-lidstaat ieder jaar in een periodiek verslag geëvalueerd. Na
afloop van de onderhandelingen blijft de Commissie het vervolg van de
voorbereidingen tot aan de toetreding in het oog houden.
In de monitoringverslagen worden de vorderingen van de
kandidaat-lidstaten op al deze gebieden sinds het uitbrengen van het
voorgaande verslag op 25 oktober 2005^ tegen het licht gehouden. Er
wordt een overzicht gegeven van de belangrijkste prestaties en gewezen
op de resterende tekortkomingen.
Wat de omzetting en de uitvoering van de EU-wetgeving en -normen
betreft, onderscheiden de verslagen voor de stand van de
voorbereidingen drie stadia. Naast de niet-problematische terreinen
(gebieden waarop het land al klaar is, of gezien de lopende
voorbereidingen klaar zal zijn bij de toetreding, als het huidige
tempo wordt aangehouden), zijn dit:
* terreinen waarvoor intensievere inspanningen nodig zijn - de
autoriteiten moeten het tempo van de hervormingen in de periode
tot aan de toetreding versnellen;
* terreinen waarover ernstige bezorgdheid bestaat - de autoriteiten
moeten met grote vastberadenheid optreden, wil het land bij de
toetreding klaar zijn. Hardnekkige tekortkomingen op deze
problematische gebieden moeten met grote spoed worden aangepakt,
omdat anders het goede functioneren van het EU-beleid in het
gevaar kan komen en de kandidaat-lidstaat niet volledig van het
EU-lidmaatschap kan profiteren.
Bulgarije
Politieke criteria
Sinds oktober 2005 heeft Bulgarije verdere vooruitgang geboekt bij de
hervorming van het justitiële stelsel. Ook zijn maatregelen genomen
ter bestrijding van corruptie, waardoor onderzoeken naar
corruptiezaken op hoog niveau konden worden gestart. De immuniteit van
zes parlementsleden is opgeheven en andere verzoeken van de
procureur-generaal zijn in behandeling.
Bulgarije moet echter duidelijke bewijzen laten zien van resultaten
van de strijd tegen corruptie, in termen van onderzoeken en justitiële
procedures. Ook moet Bulgarije zijn justitiestelsel verder hervormen,
met name ter versterking van de transparantie, efficiency en
onpartijdigheid van justitie.
Verbeteringen zijn nodig op het gebied van de bestrijding van
mensenhandel, kinderzorg, de situatie van mensen met een
verstandelijke handicap en de sociale integratie van de
Roma-minderheid.
Economische criteria
Bulgarije is nog steeds een functionerende markteconomie.
Als het land het huidige hervormingstempo aanhoudt, zou het in staat
moeten zijn de concurrentiedruk en de marktkrachten binnen de EU het
hoofd te bieden. Bulgarije heeft over het algemeen de
macro-economische stabiliteit weten te handhaven en heeft vorderingen
gemaakt met de structurele hervormingen. Het stijgende tekort op de
lopende rekening blijft echter zorgwekkend, en de inflexibiliteit van
de arbeidsmarkt moet worden aangepakt.
Omzetting en tenuitvoerlegging van wetgeving en normen van de EU
Bulgarije heeft met de omzetting goede resultaten behaald en sinds
oktober 2005 verdere vorderingen gemaakt. Bulgarije moet in staat
worden geacht op de voorgenomen toetredingsdatum aan de verplichtingen
van het lidmaatschap te voldoen, mits het zijn inspanningen op een
aantal gebieden opvoert en zich concentreert op versterking van de
algemene bestuurlijke capaciteit.
Het aantal gebieden dat wat de voorbereidingen van Bulgarije betreft
aanleiding geeft tot ernstige bezorgdheid is sinds oktober 2005 sterk
gedaald, namelijk van zestien tot zes:
* invoering van een geïntegreerd beheers- en controlesysteem voor de
landbouw - landbouwbetalingen maken namelijk een aanzienlijk deel
van de EU-begroting uit. Elke lidstaat moet de correcte besteding
van deze middelen garanderen. Tekortkomingen op dit gebied kunnen
de uitbetaling van middelen vertragen of aanleiding geven tot
correcties of tot terugvordering van het geld dat door de
belastingbetalers van de EU is opgebracht;
* opzetten van destructie-, inzamelings- en verwerkingsinstallaties
die voldoen aan de wet- en regelgeving van de EU op het gebied van
overdraagbare spongiforme encephalopathie (TSE) en dierlijke
bijproducten - voedselveiligheid is voor alle EU-burgers van groot
belang en voedselproducten moeten aan alle EU-vereisten voldoen;
* tastbare resultaten van onderzoek naar en vervolging van
georganiseerde misdaadnetwerken - het bestaan van georganiseerde
misdaad brengt de rechtsstaat in Bulgarije in gevaar. Alle
inwoners en hun basisrechten worden erdoor getroffen;
* efficiënter en systematischer tenuitvoerlegging van de wetgeving
ter bestrijding van fraude en corruptie - corruptie ondermijnt het
vertrouwen van het publiek en het bedrijfsleven in Bulgarije.
Corruptie vormt een risico voor de middelen en de begroting van de
EU, heeft indirecte gevolgen voor de belastingbetalers in de EU en
belemmert ook de economische ontwikkeling van Bulgarije doordat
het ondernemingsklimaat erdoor wordt geschaad;
* intensievere handhaving van de bepalingen tegen witwassen -
witwassen van geld is een financieel misdrijf dat samenhangt met
terroristische activiteiten, belastingontduiking en
boekhoudfraude. De bestrijding van dergelijke criminele
activiteiten is cruciaal voor de veiligheid en de financiële
belangen van alle inwoners van Bulgarije en de EU;
* intensievere financiële controle met betrekking tot de structuur-
en cohesiefondsen - het is in het rechtstreekse belang van alle
Bulgaren dat Bulgarije volledig kan profiteren van de EU-fondsen,
met name voor grote infrastructuurprojecten, zodat het land de
achterstand op andere lidstaten kan inhalen en zich volledig kan
integreren in de EU.
Naast deze gebieden die aanleiding geven tot ernstige bezorgdheid zijn
er nog enkele andere terreinen waarvoor Bulgarije zijn voorbereidingen
moet intensiveren.
Bulgarije moet bijvoorbeeld nog een aantal beslissende stappen zetten
op het gebied van kernenergie, ontmanteling van kerncentrales en
nucleaire veiligheid. Dit betreft met name de verbintenis om de
reactoren van de kerncentrale van Kozloduj snel stil te leggen en
vervolgens te ontmantelen.
Roemenië
Politieke criteria
Roemenië heeft sinds oktober 2005 belangrijke stappen gezet op het
gebied van de hervorming van justitie. Er zijn solide structuren
ingesteld voor de strijd tegen de corruptie. De kwantiteit en
kwaliteit van het onpartijdig onderzoek naar beschuldigingen van
corruptie op hoog niveau zijn aanzienlijk verbeterd. De Nationale
Directie voor Corruptiebestrijding heeft veertien gevallen van
corruptie bij de oppositie en de regeringspartijen onderzocht, waarbij
personen op kabinetsniveau en parlementsleden waren betrokken. Naar
aanleiding van deze onderzoeken zijn tot dusver vier personen in staat
van beschuldiging gesteld. Deze zelfde instantie heeft 89 andere
personen aangeklaagd, waaronder rechters, advocaten,
politiefunctionarissen, overheidsambtenaren met een leidinggevende
positie in het landelijk of regionaal bestuur en directeuren van
particuliere ondernemingen.
Roemenië moet echter zijn inspanningen voortzetten en verdere
resultaten laten zien van de strijd tegen de corruptie. Ook moet
Roemenië de tenuitvoerlegging van de lopende hervorming van het
justitiestelsel consolideren en de transparantie, efficiency en
onpartijdigheid van justitie verder versterken.
Verbeteringen zijn nodig op het gebied van de bestrijding van
mensenhandel, de situatie van mensen met een handicap, de
levensomstandigheden in psychiatrische inrichtingen en de sociale
integratie van de Roma-minderheid.
Economische criteria
Roemenië is nog steeds een functionerende markteconomie.
Roemenië zou, mits het programma van structurele hervormingen
krachtdadig ten uitvoer wordt gelegd, in de nabije toekomst aan de
economische criteria moeten kunnen voldoen. Roemenië heeft over het
algemeen de macro-economische stabiliteit weten te handhaven en heeft
vorderingen gemaakt met de structurele hervormingen. De hervorming van
de overheidsuitgaven moet echter worden geïntensiveerd en de
belastingopbrengsten moeten worden verbeterd.
Omzetting en tenuitvoerlegging van wetgeving en normen van de EU
Roemenië heeft met de omzetting goede resultaten behaald en sinds
oktober 2005 verdere vorderingen gemaakt. Roemenië moet in staat
worden geacht op de voorgenomen toetredingsdatum aan de verplichtingen
van het lidmaatschap te voldoen, mits het zijn inspanningen op een
aantal gebieden opvoert en zich concentreert op versterking van de
algemene bestuurlijke capaciteit.
Het aantal gebieden dat wat de voorbereidingen van Roemenië betreft
aanleiding geeft tot ernstige bezorgdheid is sinds oktober 2005 sterk
gedaald, namelijk van veertien tot vier:
* volledig operationele betaalorganen die geaccrediteerd zijn voor
rechtstreekse betalingen aan boeren en landbouwondernemers in het
kader van het gemeenschappelijk landbouwbeleid;
* invoering van geïntegreerde beheers- en controlesystemen voor de
landbouw - landbouwbetalingen maken namelijk een aanzienlijk deel
van de EU-begroting uit. Elke lidstaat moet de correcte besteding
van deze middelen garanderen. Tekortkomingen op dit gebied kunnen
de uitbetaling van middelen vertragen of aanleiding geven tot
correcties of tot terugvordering van het geld dat door de
belastingbetalers van de EU is opgebracht;
* opzetten van destructie-, inzamelings- en verwerkingsinstallaties
die voldoen aan de wet- en regelgeving van de EU op het gebied van
overdraagbare spongiforme encephalopathie (TSE) en dierlijke
bijproducten - voedselveiligheid is voor alle EU-burgers van groot
belang en voedselproducten moeten aan alle EU-vereisten voldoen;
* IT-systemen voor de belastingdienst die kunnen samenwerken met die
van de rest van de Unie, zodat de BTW overal in de interne markt
van de EU correct kan worden geïnd - de op BTW-opbrengsten
gebaseerde middelen zijn onderdeel van de inkomstenzijde van de
begroting van de EU en de inning van de BTW is daarom cruciaal
voor de financiële belangen van de EU.
Naast deze gebieden die aanleiding geven tot ernstige bezorgdheid zijn
er nog enkele andere terreinen waarvoor Roemenië zijn voorbereidingen
moet intensiveren.
Roemenië moet bijvoorbeeld nog een aantal beslissende stappen zetten
op het gebied van de traceerbaarheid en de controle van genetisch
gemodificeerde organismen (GMO's) en op het gebied van de
motorrijtuigenverzekering.
De Commissie zal aanzienlijke financiële steun blijven verlenen voor
de voorbereidingen van Bulgarije en Roemenië op het lidmaatschap,
waarbij het accent ligt op de nog resterende lacunes. Voor 2006 zijn
voor pretoetredingssteun de volgende bedragen beschikbaar:
Bulgarije: 523 miljoen euro
Roemenië: 1 023 miljoen euro
---
De overeengekomen overgangsregelingen voor de volledige
tenuitvoerlegging van de EU-wetgeving zijn in het Toetredingsverdrag
neergelegd.
Zie IP/05/1344 en MEMO/05/395.
European Union