Radboud Universiteit Nijmegen
Goed samenspel natuur en veiligheid in uiterwaard
Cyclisch beheer. Dat is de manier om natuur en veiligheid in het
rivierbed beide een goede kans de geven. Wateronderzoekers van
het Institute for Science, Innovation and Society werkten het
concept uit in samenwerking met Rijkswaterstaat en beheerders ARK en
Staatsbosbeheer. Het resultaat is vastgelegd in het praktijkboek
`Cyclisch beheer in uiterwaarden', dat dinsdag 9 mei is aangeboden
aan Annette Augustijn, directeur Water en Scheepvaart van
Rijkswaterstaat Oost Nederland, en Piet Winterman, directeur van
Staatsbosbeheer regio Oost.
Natuur en veiligheid in de praktijk
Nederlanders zijn watertemmers. Honderden jaren lang zijn we bezig
geweest onze rivieren te beheersen en te controleren. Nieuw beheer
geeft ruimte voor spontaan terugkerende ooibossen, nieuwe rivierduinen
en spectaculaire grind- en zandafzettingen. Planten en dieren keren
terug. Rivierbeheerder Rijkswaterstaat kijkt bezorgd toe. Bossen
zorgen voor extra weerstand in de uiterwaarden en zandafzettingen
verkleinen de ruimte voor het water. Dit leidt tot hogere
waterstanden en heeft daarmee gevolgen voor de veiligheid.
Traditioneel zou er radicaal de schop in de natuur gaan.
Cyclisch beheer
Met het ontstaan van grotere aaneengesloten natuurgebieden zijn
ook creatievere en duurzamere oplossingen mogelijk. Het idee is om in
te grijpen op een manier die past bij wat een rivier van nature ook
doet. Langs natuurlijke, vrij bewegende rivieren is de natuur namelijk
voortdurend in verandering. De rivier verlegt steeds opnieuw zijn loop
en vormt zo brede zandplaten en grindbanken. Hierbij worden oude
bossen en stroomruggen opgeruimd en begint de ontwikkeling weer van
voor af aan. Juist door deze dynamiek ontstaan langs natuurlijke
rivieren de voor natuur zo belangrijke pioniersituaties, naast de
oudere ontwikkelingsstadia. Cyclisch beheer bootst dit na. In de
Millingerwaard en Ewijkse Plaat langs de Waal wordt al volgens deze
nieuwe aanpak gewerkt.