Gemeente Schiedam
Stappen met Shakespeare
"Timon van Schiedam" op drie verrassende locaties
"Ze zeggen vaak over een stuk van Shakespeare:'dat is vandaag de dag
weer actueel'. Onzin! Shakespeare is een van de weinigen uit de hele
toneelgeschiedenis, die van alle tijden is. Over vijfhonderd jaar is
hij nog steeds actueel! "Arie de Mol, regisseur van stadstheater Els
inc. steekt zijn enthousiasme over zijn lievelingsauteur niet onder
stoelen of banken. Samen met Kees Hartveld en Mart-Jan Zegers is hij
verantwoordelijk voor het Shakespeare-spektakel dat de komende twee
weekenden op verschillende plaatsen in de stad door 33 amateur-spelers
zal worden opgevoerd.
Het project is voortgekomen uit het Schiedamse eenakterfestival voor
amateurs: "Toen ik enkele jaren geleden in Schiedam kwam, vond het
eenakterfestival nog plaats in de schouwburg", zegt de Mol. "Er was
een prijs voor de beste vertolking, maar de stukken waren heel
ongelijkwaardig en daardoor moeilijk te vergelijken. De artistieke
leiding van Els inc. heeft toen gezegd: we moeten dat eens wat anders
aan gaan pakken. Allereerst hebben we het wedstrijdelement eruit
gegooid: kunst is geen wedstrijd. Vervolgens hebben we geprobeerd er
meer eenheid in aan te brengen door alle deelnemers een eenakter van
Heijermans te laten spelen. Nu hebben we de laatste stap gezet: naar
ons idee moest het de schouwburg uit. Zo'n ruimte is namelijk niet
geschikt voor amateurs. Het contrast met de doorsnee repetitieruimte
waar ze doorgaans in spelen is veel te groot. Het risico is dan niet
denkbeeldig dat zo'n voorstelling in de entourage van een kloeke
schouwburgzaal verschrompelt tot een lege ballon. Daarom hebben we er
dit jaar voor gekozen het stuk, dat wordt verteld in drie delen, op
drie verschillende locaties in de stad te spelen. Het vertrekpunt is
De Teerstoof en van daaruit wandelt het publiek van de ene locatie
naar de andere om uiteindelijk weer in De Teerstoof terug te keren en
te genieten van de nazit.
Omdat die verschillende ruimtes maar een beperkte hoeveelheid publiek
kunnen herbergen, wordt er per avond twee keer gespeeld met een half
uur tussenpauze; dat geeft de acteurs ook nog eens de gelegenheid
verder te groeien in hun rol, iets wat bij de eenmalige voorstelling
van het oude festival ook niet kon."
Apetrots
De keuze voor dit stuk was snel gemaakt. Arie de Mol heeft er goede
herinneringen aan. Hij was nog maar net klaar met zijn
regisseursopleiding in Amsterdam, toen hij met een kleine club
geestverwanten op een zoldertje begon te werken aan "Timon van
Athene", een stuk van Shakespeare dat nog maar zelden werd opgevoerd.
Twee weken voor hun première bleek de grote operaregisseur Pierre Audi
ermee aan de slag te zijn gegaan. Dat was een miljoenenproductie
waarvoor de kostuumontwerpers speciaal uit Japan waren overgevlogen:
"Daar zaten wij dan met onze no-budget productie", herinnert de Mol
zich grinnikend. "Maar uiteindelijk heeft het ons geen windeieren
gelegd. Omdat die twee versies ongeveer gelijktijdig op de planken
kwamen, gingen recensenten toch vergelijken en ze vonden dat wij de
kern van het stuk veel beter getroffen hadden. "Timon van Athene" gaat
heel expliciet over geld. Wat doe je ermee als je 't hebt en wat
gebeurt er als je 't niet hebt? Timon is een man met geld, die anderen
rijkelijk laat delen in zijn overvloed. Dan slaat het noodlot toe en
keren de mensen zich van hem af. Tenslotte blijft hij berooid achter.
Het stuk heeft een heldere driedeling, ook qua tekst, waardoor het
zich prima leent voor een stuk verspreid over drie locaties. Bovendien
gaat het om politiek interessante kwesties, je kunt het gemakkelijk
vertalen naar gemeenteniveau: Timon zegt: ik heb jullie jarenlang
gesteund, doe eens wat terug nu ik bijna failliet ben. Hun reactie is:
pech gehad, we krijgen nog geld van je voordat er helemaal niks meer
bij je te halen valt. Dat verraad, dat ellebogenwerk, het recht van de
sterkste, je ziet het om je heen. De nasleep van Fortuyn met alle
ellende van dien. Als theatermaker is dat voor mij een enorme
drijfveer. We hebben Shakespeare's tekst nauwelijks hoeven aan te
passen. Het is fascinerend om amateurs met die tekst te zien
worstelen. Dit gaat wel wat verder dan het kluchtige komediesfeertje
waar amateurtoneel vaak mee geassocieerd wordt. Sommige passages
ontroeren me net zo sterk als bij die professionele voorstelling van
een aantal jaren geleden. Daar ben ik apetrots op."
Timon van Schiedam: op vr.12, za 13, vr.19 en za 20 mei
Aanvangstijden: 19.30 uur en 20.30 uur
Kassa en vertrekpunt: De Teerstoof Nieuwstraat 12 Schiedam
Reserveren: 010-4731543
Kaarten: 10,--