Unicef



Wim Kok in Bolivia
02 mei 2006, Den Haag - Oud-premier Wim Kok is in februari samen met presentatrice Caroline Tensen naar Bolivia geweest. Hij bezocht daar op uitnodiging van de Nationale Postcode Loterij een aantal projecten van Unicef en was enthousiast over wat hij te zien kreeg. "Het land is op de goede weg, ook al heeft het nog een eind te gaan."

Wim Kok en Caroline Tensen in de slaapzaal van Casa Qantuta, een opvanghuis voor meisjes die op straat moeten leven. Het huis staat in El Alto, vlakbij La Paz.
Wim Kok en Caroline Tensen in de slaapzaal van Casa Qantuta, een opvanghuis voor meisjes die op straat moeten leven. Het huis staat in El Alto, vlakbij La Paz.

Het begin van de reis kreeg onverwacht een officieel tintje. Kok had in La Paz een ontmoeting met Evo Morales, de nieuwe president van Bolivia. Morales - die bekend is geworden door de gebreide trui die hij steevast draagt - wilde Kok graag spreken. "Hij was kort voor onze ontmoeting in Nederland geweest en had hier met minister Bot van Buitenlandse Zaken gesproken. Hij is geïnteresseerd in hoe we in Nederland met elkaar overleggen. Hoe verschillende partijen hun belangen verdedigen en hoe daar dan een akkoord uit kan voortkomen. Daarnaast wil hij onze ervaringen weten op het gebied van de energiewinning, inclusief de besteding van de opbrengsten daarvan."

Bolivia heeft namelijk een enorme olie- en gasvoorraad, die grotendeels door buitenlandse bedrijven wordt geëxploiteerd. Een van Morales' verkiezingsbeloftes was dat de olie- en gaswinning in nationale handen zouden komen. "Maar dat is niet eenvoudig. Aan de ene kant wil hij de bevolking meer van de energieopbrengsten laten profiteren, aan de andere kant wil hij de expertise van de buitenlandse bedrijven natuurlijk niet kwijt. Hij is een man van het volk, maar dat betekent natuurlijk niet dat hij nu stil kan gaan zitten. De bevolking heeft hooggespannen verwachtingen van hem en die moet hij waarmaken."

Wim Kok en Caroline Tensen bezochten ook San Andrés, een gemeenschap in het Amazonegebied. Wim Kok en Caroline Tensen bezochten ook San Andrés, een gemeenschap in het Amazonegebied.

De president heeft het inderdaad niet bij woorden alleen gelaten. Op 1 mei, de Dag van de Arbeid, ondertekende socialist Morales een decreet waarin staat dat buitenlandse bedrijven hun olievelden moeten afstaan aan het Boliviaanse staatsoliebedrijf YPFB. De president wil ook de mijnbouw, landbouw en houtproductie nationaliseren.

Nachtmerrie voor de VS
De voormalige vakbondsleider is daarnaast van plan de cocateelt legaliseren. Dat zal voor de boeren in het land meer economische voorspoed opleveren. Cocabladeren vormen niet alleen de grondstof voor cocaïne, maar ook voor voedingsmiddelen en medische toepassingen. Vooral de Verenigde Staten volgen Morales daarom met argusogen, omdat zij hun 'War on Drugs' in gevaar zien komen; hij is in Amerikaanse kranten al de 'Nachtmerrie voor de VS' genoemd. Hoe het ook zij, hij moet de komende jaren de levensomstandigheden van de Bolivianen verbeteren. Bolivia is een van de armste landen van Zuid-Amerika, waar 14 procent van de bevolking met minder dan één dollar per dag moet rondkomen. 34 procent heeft minder dan twee dollar per dag.

Kok: "Bolivia is een kleurrijk, prachtig land" Kok: "Bolivia is een kleurrijk, prachtig land"

Maar, zegt Kok: "Het is een kleurrijk, prachtig land met mensen die willen aanpakken. Ze willen niet zielig gevonden worden. Hulporganisaties als Unicef doen heel veel, ook door eenvoudige oplossingen te bieden. Bijvoorbeeld door bevolkingsregistratie. Kinderen krijgen een geboortebewijs, zodat ze officieel bestaan en daardoor bijvoorbeeld naar school kunnen. Heel simpel, maar zó belangrijk. Of neem de tandenpoetsles in een dorp in de Andes. Kinderen tussen de drie en de vijf jaar kregen van een enthousiaste leraar uitgelegd hoe je je tanden moet poetsen. De tandpasta ging de groep rond en de kinderen leerden hoe ze een tandenborstel moeten gebruiken. Toen ik dat aan mijn kleinkinderen vertelde, snapten ze er niks van. Tandenpoetsen is toch heel gewoon en doe je toch elke dag?"

Deze tandenborstels wachten op de volgende poetsles. Deze tandenborstels wachten op de volgende poetsles.

Rijdende tandarts

Unicef biedt in Bolivia - net als in 154 andere landen - hulp op meerdere terreinen tegelijk. Kok heeft die integrale aanpak zelf ook gezien."Gezinnen krijgen gezondheidszorg, voedsel en schoon water, ouders - vooral moeders - kunnen naar een alfabetiseringscursus en er wordt voorlichting gegeven over hygiëne. Kinderen krijgen les in hun eigen taal, zodat hun cultuur bewaard blijft en het onderwijs aansluit bij hun belevingswereld." En de tandarts komt zelfs regelmatig op een brommertje naar zijn patiënten toe, zagen Kok en zijn reisgenoten.

Morales heeft de hulp van buitenlandse donoren hard nodig. In Nederland heeft hij in elk geval een goede partner gevonden; Bolivia krijgt van ons land tientallen miljoenen euro's voor onder meer onderwijs, goed bestuur en plattelandsontwikkeling. "Dat zal ook wel een van de redenen geweest zijn dat de president met mij wilde praten," zegt Kok. "Wij zijn belangrijk voor Bolivia. En dat geldt ook voor hulporganisaties als Unicef. In elk geval is het mede hierdoor een land dat op de goede weg is, ook al heeft het nog een eind te gaan."

Lees- en schrijfles voor ouders in Tapacarí, hoog in de bergen. Lees- en schrijfles voor ouders in Tapacarí, hoog in de bergen.

Reisbeschrijving

Wim Kok en Caroline Tensen hebben in Bolivia een aantal Unicef-projecten bezocht. In de armenwijk El Alto buiten La Paz, waar de regering zetelt, leven veel kinderen op straat. Unicef steunt hier het opvangcentrum 'Casa Qantuta' waar meisjes die op straat leven terecht kunnen. Ze krijgen er te eten, kunnen er overnachten en het centrum regelt voor hen onderwijs en beroepstrainingen. Daarnaast werkt Unicef samen met dorpen in zowel de Andes als in het Amazonegebied. De bevolking krijgt schoon water, voedsel, onderwijs, gezondheidszorg en voorlichting over hygiëne. Kinderen krijgen een geboortebewijs en eventuele kinderarbeid wordt aangepakt. Kok en Tensen zagen in het Andes-gebergte en in het Amazonegebied een aantal voorbeelden van deze veelomvattende hulpverlening, zoals de tandenpoetsles waarover Kok in het interview spreekt.

Interview: Margot de Graaff

Wanneer de uitzending van de Nationale Postcode Loterij over de reis van Wim Kok en Caroline Tensen plaatsvindt, is nog niet bekend.