Algemene Onderwijsbond

Stukken Onderwijsraad voortaan eerder openbaar

Bezwarencommissie kritisch over gebrek openheid Rutte

Alle adviezen die de Onderwijsraad stuurt aan het ministerie van Onderwijs moeten voortaan binnen vier weken openbaar worden gemaakt. Dat is de conclusie die de Algemene Onderwijsbond trekt uit de uitspraak van de bezwarencommissie in een wob-procedure rond de nieuwe wet hoger onderwijs. Opvallend is dat de bezwarencommissie in haar uitspraak uiterst kritisch is over het feit dat staatsecretaris Rutte het advies over deze wet al maanden geheim houdt. "... tenminste verbaasd dat de staatsecretaris gekozen heeft voor het terzijde schuiven van het fundamentele belang van een brede publieke discussie in ons democratisch bestel over een dergelijk belangrijk onderwerp als de plaats en functie van de universiteiten en hogescholen in onze samenleving…"

Zowel de hoogleraar staatsrecht Kortmann als de Algemene Onderwijsbond deden dit jaar een beroep op de wet openbaarheid bestuur om het advies van de Onderwijsraad over de nieuwe wet hoger onderwijs en onderzoek in handen te krijgen. Dat advies was al in december 2005 naar het ministerie gestuurd, maar de inhoud bleef geheim. Voor de AOb was het een principiële kwestie die verder gaat dan dit specifieke advies: als het gaat om de toekomst van het onderwijsbestel moeten standpunten van alle partijen en instanties zo vroeg mogelijk bekend zijn, zodat er een inhoudelijk debat gevoerd kan worden. Het ministerie weigerde echter het advies van de Onderwijsraad te overhandigen. Ten onrechte, zo bleek afgelopen dinsdag. In een procedure op basis van de wet openbaarheid bestuur, gaf de bezwarencommissie van het ministerie van Onderwijs professor Kortmann en de AOb gelijk. Uit de uitspraak van de commissie blijkt nu dat voortaan alle adviezen van de Onderwijsraad die aan het ministerie worden gestuurd, in principe binnen vier weken openbaar gemaakt moeten worden. Het ministerie kan daar alleen van afwijken door zeer goed gemotiveerd aan te geven, welk specifiek belang er is gediend met verdere geheimhouding. De AOb is verheugd over deze uitspraak, omdat met de openbare adviezen van de Onderwijsraad het maatschappelijk debat over onderwijs beter gevoerd kan worden. De bezwarencommissie geeft naar de indruk van de AOb het ministerie bovendien weinig ruimte om zo'n specifieke geheimhouding te motiveren. Zo wordt in een uiterst kritische passage de beslissing van Rutte gehekeld om niet veel eerder het advies over de wet hoger onderwijs en onderzoek openbaar te maken. "In dit land mag het immers een goede gewoonte worden geacht dat aan een dergelijk gewichtig wetsvoorstel een publiek debat ten grondslag ligt, gevoerd mede aan de hand van het advies opgesteld door de Onderwijsraad...Pas na het publieke debat is het de taak van de regering om van alle relevante gezichtspunten en invalshoeken van belangstellende burgers, specialisten dan wel professionals of daartoe bestemde professionele organisaties uit het uit het veld een voorstel van wet te maken, dat voor advies aan de Raad van State wordt voorgelegd en vervolgens bij de Tweede Kamer wordt ingediend. Alleen dan is er de garantie dat zo'n wetsontwerp stoelt op betekenisvolle ideeën en gezichtspunten en aldus wordt ondersteund door een breed maatschappelijk draagvlak.”