Europees Parlement: Roemenië streeft Bulgarije voorbij
27 april 2006
Laat de voortgang van de hervormingen in Roemenië en Bulgarije toe dat ze
volgend jaar EU-lid worden? Tevergeefs probeerde het Europees Parlement deze
week een antwoord op deze vraag te krijgen van eurocommissaris Rehn,
verantwoordelijk voor uitbreiding. Joost Lagendijk (GroenLinks) concludeert
na het debat, dat "duidelijk is dat Roemenië zijn huiswerk een stuk beter
heeft gedaan dan Bulgarije."
Commissaris Rehn sprak van "goede voortgang" en "speurbare resultaten"
in Roemenië bij de hervorming van het justitieapparaat en de strijd
tegen corruptie. In Bulgarije daarentegen, aldus Rehn, kan men
vraagtekens zetten bij de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht.
Ook maakt Bulgarije niet genoeg vorderingen in de strijd tegen de
georganiseerde misdaad. De EU zal deze zomer beslissen of Roemenië en
Bulgarije in 2007 of in 2008 zullen toetreden tot de EU.
Stemming geblokkeerd
Het Europees Parlement had bij de stemming over het toetredingverdrag
van beide landen bedongen dat het een stem zou houden in de beslissing
over eventueel uitstel van de toetreding. De groene fractie is dan ook
van mening dat het Parlement hierover moet stemmen alvorens de
Europese Commissie op 16 mei een aanbeveling doet. De socialistische
en liberale fracties in het Parlement, beide onvoorwaardelijk
voorstander van toetreding in 2007, blokkeerden echter een stemming en
het Parlement hield daarom enkel een debat met commissaris Rehn.
"De observaties van de Europese Commissie over voortgang in Roemenië
en stagnatie in Bulgarije komen overeen met mijn indrukken tijdens een
bezoek aan Roemenië in maart," stelt Lagendijk. "Was Roemenië eind
2004 nog het zorgenkindje, de rollen lijken nu omgedraaid. De regering
die begin vorig jaar aantrad in Boekarest heeft werk gemaakt van de
hoognodige aanpak van corruptie en willekeur in het rechtssysteem."
Zelfvertrouwen
Volgens Lagendijk is een belangrijke graadmeter voor de verandering in
Roemenië het feit dat de rechterlijke macht zelfvertrouwen heeft
gekregen. Rechters en officieren van justitie zijn niet langer bang
zijn voor politici. Ze durven zich openlijk te beklagen wanneer de
loslippige Roemeense President in een interview verklaart dat
'rechters corrupt zijn': een groep rechters is met deze aantijging
naar het Grondwettelijk hof gestapt, de procedure loopt.
Ook het feit dat een reeks onderzoeken en aanklachten loopt tegen
hooggeplaatste politici, onder wie de voormalige eerste minister
Adrian Nastase, is een teken van het veranderende klimaat in Roemenië.
Lagendijk: "Politici en hoge ambtenaren zijn inmiddels doordrongen van
het feit dat corruptie niet alleen in theorie strafbaar is. De media
en de bevolking zitten er bovenop, en de tijd is voorgoed voorbij dat
een minister met een telefoontje naar de openbaar aanklager kan
voorkomen dat hij vervolgd wordt."
Monitoringmechanisme
Lagendijk is er voorstander van een onderscheid te maken tussen
Bulgarije en Roemenië. "Het is terecht om Roemenië te belonen voor de
inspanningen de afgelopen anderhalf jaar. 2007 is een realistische
toetredingsdatum, indien er een goed functionerend
monitoringsmechanisme komt, specifiek op de terreinen van justitie,
hervorming en bestrijding van corruptie. Bulgarije, waar de
hervormingen het afgelopen jaar erg oppervlakkig zijn gebleven, zou
een rode kaart moeten krijgen, en ik hoop dat de Commissie adviseert
om het land een extra jaar te laten wachten. Het signaal naar
kandidaat-lidstaten als Kroatië en Turkije zal zijn: 'als je je best
doet om hervormingen door te voeren wordt je beloond, als je denkt dat
de EU wel een oogje dicht zal knijpen wordt je bestraft."
«
GroenLinks