Foto
Publicaties over onderzoek i.s.m. RTL
21 april 2006
Vertrouwen in rechtsspraak toegenomen, maar niet zonder forse kritiek
Er wordt in Nederland over het algemeen te licht gestraft, zo luidt de
communis opinio. Driekwart van de Nederlanders is van mening dat de
straffen doorgaans te licht zijn (73%). Ruim een kwart van de
Nederlanders is de mening toegedaan dat de strafmaat goed (niet te
licht, maar ook niet te zwaar) is (26%). Slechts één procent van de
ondervraagden vindt dat er in Nederland te zwaar gestraft wordt.
In andere landen zwaardere straffen
We lijken, als het om de hoogte van de straffen gaat, volgens de
ondervraagden nog het meest op België. Een meerderheid van de
Nederlanders denkt dat de hoogte van de straffen in België doorgaans
hetzelfde is als in Nederland (53%). Men is van mening dat er vooral
in de Verenigde Staten en Rusland zwaarder gestraft wordt dan in
Nederland. Van de Nederlanders denkt 89 procent dat de straffen in
Nederland over het algemeen lichter zijn dan in de Verenigde Staten;
dit aandeel is 81 procent als het om Rusland gaat.
---
1 | Straffen in Nederland lichter dan elders, maar meeste gelijkenis
met België
---
Er wordt in Nederland ... gestraft dan in ... België Frankrijk
Groot-Brittannië Rusland Verenigde Staten
% % % % %
Zwaarder 5 2 2 1 3
Gelijk 53 30 29 4 5
Lichter 24 46 51 81 89
Weet niet 18 22 18 14 3
---
Moord zwaarst bestraft, fraude lichtst
Van vijf genoemde strafbare feiten wordt - volgens de ondervraagden -
een moord met voorbedachten rade in Nederland het zwaarst bestraft.
Daders komen het best weg bij een fraude waarbij tientallen miljoenen
worden verduisterd. Georganiseerde drugshandel wordt volgens de
Nederlanders iets zwaarder bestraft dan een roofoverval met geweld en
een verkrachting, die beide ongeveer even zwaar bestraft worden.
---
2 | Strafmaat bij verschillende misdrijven, volgens de Nederlanders
---
Moord Drugshandel Roofoverval Verkrachting Fraude
% % % % %
Geen straf - 0 - 1 2
Max. 1 tot 10 jaar 40 85 85 84 90
Max. 11 jaar of meer 40 11 12 12 6
Levenslang 19 2 1 2 0
Doodstraf 1 - 0 - -
Weet niet 1 2 1 1 2
---
Verdachten wel goed beschermd, slachtoffers niet
Een meerderheid van de Nederlanders is van mening dat de rechten van
verdachten in Nederland over het algemeen goed beschermd worden (77%).
Over de bescherming van de rechten van slachtoffers van een misdrijf
is men minder goed te spreken. Tweederde is van mening dat rechten van
slachtoffers slecht worden beschermd (65%). Alleen jongere
Nederlanders zijn er in zekere mate van overtuigd dat de rechten van
slachtoffers ook goed beschermd worden (40%). Dit aandeel is onder
Nederlanders van middelbare leeftijd en oudere Nederlanders
aanmerkelijk lager (resp. 12% en 11%).
Gezien deze constatering is het niet verbazingwekkend dat een zeer
ruime meerderheid van de ondervraagden de mening is toegedaan dat er
in Nederland teveel aandacht is voor de verdachten en te weinig voor
de slachtoffers (92%). Een kwart van de Nederlanders (24%)
onderschrijft de stelling dat verdachten in het Nederlandse
rechtssysteem onvoldoende worden beschermd. Met andere woorden: in
Nederland draait het vooral om de verdachten en niet om de
slachtoffers.
Nederland ziet geen heil in (Amerikaans) jurysysteem
Ondanks kritiek op het Nederlandse systeem, zou men het Nederlandse
systeem niet willen inruilen voor het Amerikaanse systeem. Kennelijk
biedt dat systeem volgens de ondervraagden ook geen soelaas voor de
gesignaleerde 'misstanden'. Twee op de vijf Nederlanders zien wel heil
in een (Amerikaans) jurysysteem (41%), een meerderheid is hier niet
voor te porren (59%).
Vertrouwen in rechtssysteem toegenomen
Ondanks de weinig opbeurende cijfers voor het Nederlandse
rechtssysteem is het vertrouwen in dat systeem sinds september 2005
(in een enquête over de Schiedammers Parkmoord) toegenomen. Destijds
had de helft van de bevolking veel vertrouwen en de andere helft
weinig vertrouwen in de rechtsspraak. Nu geeft 59 procent aan
vertrouwen te hebben in het rechtssysteem. Twee op de vijf
Nederlanders ontberen dat vertrouwen nog altijd (40%).
---
3 | Vertrouwen in Nederlandse rechtsspraak
---
September 2005 April 2006
% %
Zeer veel vertrouwen 6 7
Tamelijk veel vertrouwen 44 52
Tamelijk weinig vertrouwen 33 29
Zeer weinig vertrouwen 17 11
Weet niet 0 1
---
Redenen waarom men weinig vertrouwen heeft in de Nederlandse
rechtsspraak variëren van het slecht op de hoogte gehouden worden van
een aangifte tot (vorm)fouten in de rechtsspraak en van te lage
straffen tot vermeende onbetrouwbare rechters.
C5361 | TNS NIPObase CATI | Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht
van RTL Nieuws. Het veldwerk vond plaats op vrijdag 21 april 2006. In
totaal werden 600 personen van 18 jaar en ouder, behorend tot het
Leven-in-Nederland-Forum, ondervraagd (n=600). De resultaten van het
onderzoek zijn herwogen naar geslacht, leeftijd, opleiding,
gezinsgrootte en regio.
Bij publicatie of verspreiding de bron TNS NIPO/ RTL Nieuws vermelden.
Voor eventuele vragen kunt u contact opnemen met Remco Frerichs (tel:
020 522 54 79).
TNS NIPO