Gemeente Berkelland
Laat eikenprocessierups met rust en vermijd contact!
Afbeelding bij documenten
Op een groot aantal eikenbomen in Zuid- en Midden-Nederland kan men in
de maanden mei, juni en juli behaarde rupsen aantreffen. In 2004 zijn
de rupsen voor het eerst aangetroffen in Ruurlo. Deze rupsen gaan s
nachts groepsgewijs in processie op zoek naar voedsel (eikenbladeren);
vandaar de naam eikenprocessierups. Na contact met de brandharen van
deze rups kunnen klachten ontstaan zoals jeuk, huiduitslag, irritatie
aan de ogen of aan de luchtwegen. Voorkom klachten en houd rekening
met brandharen van eikenprocessierupsen. Laat rupsen met rust en
vermijd contact met nesten en spinsels.
In dit bericht treft u informatie aan hoe u de eikenprocessierups kunt
herkennen en hoe u het ongemak na contact met de brandharen kunt
beperken.
Van rups naar vlinder
De eikenprocessierups is de larve van een nachtvlinder die haar eitjes
legt in de toppen van eikenbomen. Daar overwinteren ze. Eind april,
begin mei komen de rupsen uit de eitjes.
Na een aantal vervellingsstadia zijn ze in juli volgroeid. Na de derde
vervelling krijgen de rupsen brandharen. Dit is tussen half mei en
eind juni. In juli verpoppen de rupsen zich tot vlinder. De vrouwtjes
leggen daarna hun eitjes, waaruit volgend jaar rupsen komen.
Hoe kun je zien dat er eikenprocessierupsen in een eikenboom zitten?
Eikenbomen met processierupsen zijn te herkennen aan de specifieke
nesten op de stammen of dikkere takken: dichte spinsels van
vervellingshuidjes, met brandharen en uitwerpselen. Vanuit hun nesten
gaan de rupsen s nachts in processie op zoek naar voedsel in de toppen
van de boom.
Eikenprocessierups of spinselmot?
Regelmatig verwarren mensen de eikenprocessierups met de spinselmot.
Spinselmotten zijn rupsen die verschillende soorten bomen en struiken
kaalvreten (in tegenstelling tot de eikenprocessierups die
hoofdzakelijk op eikenbomen zit), en met een dicht zijdespinsel
inkapselen. Spinselmotten hebben geen brandharen en zijn niet
hinderlijk voor de mens.
Klachten door brandharen
Er zijn vooral risicos voor de volksgezondheid in de periode dat de
eikenprocessierups brandharen krijgen (half mei-juni) en bij verdere
verspreiding van deze brandharen en lege nesten (juli-september). Met
hun weerhaakjes dringen de pijlvormige haren bij aanraking gemakkelijk
in de huid, ogen en luchtwegen. Stoffen die daarbij vrijkomen, roepen
reacties op die lijken op allergische reacties. Bij iemand die vaker
met de brandharen in contact komt,
kunnen de reacties veel sterker zijn. Deze reacties kunnen van persoon
tot persoon zeer sterk verschillen. De huidirritaties die binnen acht
uur optreden zijn rood en pijnlijk en gaan gepaard met hevige jeuk,
die tot twee weken kan aanhouden. Als de brandharen in de ogen komen,
kan binnen enkele uren een rode, pijnlijke en jeukende zwelling en
irritatie optreden.
Inademing van de brandharen kan leiden tot irritaties en ontstekingen
van het slijmvlies van de neus, keel en luchtwegen.
Wat doet men eraan?
Op plaatsen waar veel ongemak van de brandharen is probeert men op een
milieuvriendelijke manier de plaag zo vroeg mogelijk te bestrijden.
Dit kan door middel van het wegbranden en/of opzuigen van rupsen en
nesten of door vroegtijdige bespuiting met biologische middelen. Men
kan ook alleen waarschuwen, een gebied afsluiten of helemaal niets
doen. De natuurlijke vijanden van de rups zijn de sluipwesp en de
sluipvlieg.
In onderstaande tabel staan de verschillende stadia van de rups en de
mate van overlast in de verschillende maanden van het seizoen
weergegeven.
Ontwikkelingsstadium
Periode
Mate van ongemak
Het ei-stadium
Tot half april
Beperkt ongemak
De jonge rupsen
Half april tot half mei
Beperkt ongemak
De volgroeide rupsen
Half mei tot eind juni
Veel ongemak (door de haren van de rupsen)
Het pop stadium
Half juni tot eind augustus
Ongemak (door brandharen in lege nesten)
De vlinder
Augustus tot half september
Ongemak (door haren in lege nesten)
Het ei-stadium
September tot half april
Beperkt ongemak*
* als gevolg van de aanwezigheid van brandharen in oude nesten (5-7
jaar)
Hoe voorkomt u ongemak?
Vermijd elk contact met de rupsen en resten ervan, zoals met
vrijgekomen brandharen en lege nesten. Zorg bij een bezoek aan een
(natuur-)gebied met eikenprocessierupsen voor goede bedekking van de
hals, armen en benen en ga niet op de grond zitten.
Ga na aanraking van de rupsen of haren niet krabben of wrijven, maar
was of spoel de huid goed met water. Was zonodig ook kleren (liefst op
60°).
Klachten verdwijnen in het algemeen binnen twee weken. Een zachte
crème met kamfer of menthol kan verlichting geven. Neem bij ernstige
klachten contact op met uw huisarts.
Indien u op uw eigen perceel te maken hebt met eikenbomen met
eikenprocessierupsen, ga dan niet zelf de rupsen bestrijden, maar huur
daar een deskundig bedrijf voor in of vraag daarover advies bij de
gemeente.
Bestrijding overlast rupsen bij particulieren
De gemeente Berkelland bestrijdt geen processierupsen op locaties die
niet in beheer of eigendom zijn van de gemeente Berkelland. Voor
bestrijding van rupsen op uw eigen terrein kunt u contact opnemen met
Wolterinck Ongediertebestrijding te Beltrum tel. 0544-481 444
of daarvoor andere erkende bedrijven.
Meer informatie?
Voor meer gezondheidsinformatie kunt u terecht bij de GGD in uw regio
(voor contactinformatie zie: www.ggd.nl)
Voor informatie over bestrijding en aanpak van de overlast kunt u
contact opnemen met de gemeente Berkelland 0545-250 250, of kunt u
terecht op de website van de provincie Gelderland
Mutatiedatum
24/04/2006
Trefwoorden groen, natuur, Volksgezondheid