Beantwoording kamervragen Samsom over de Hongersnood in Oostelijk Afrika
Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Binnenhof 4
Den Haag | |Directie Mensenrechten en Vredesopbouw
Bezuidenhoutseweg 67
Postbus 20061
2500 EB Den Haag | |
|Datum |24 april 2006 |Behand|Tim Kos | | | |eld | | |Kenmer|DMV/HH-0285/06 |Telefo|00 31 (0)70 3485394 | |k | |on | | |Blad |1/9 |Fax |00 31 (0)70 3486647 | |Bijlag| |E-mail | |e(n) | |tim.kos@minbuza.nl | |Betref|Beantwoording vragen van het lid | | |t |Samsom over de Hongersnood in | | | |Oostelijk Afrika. | |Graag bied ik u hierbij de antwoorden aan op de schriftelijke vragen gesteld door het lid Samsom over de Hongersnood in Oostelijk Afrika. Deze vragen werden ingezonden op 11 april 2006 met kenmerk 2050611450.
De Minister voor Ontwikkelingssamenwerking,
A.M.A. van Ardenne-van der Hoeven
Antwoorden van mevrouw Van Ardenne-van der Hoeven, minister voor Ontwikkelingssamen-werking op vragen van het lid Samsom (PvdA) over de Hongersnood in Oostelijk Afrika.
Vraag 1
Kunt u in het licht van uw uitspraak in het Kamerdebat van 30 maart jl. te weten; "Er ligt een appeal voor Kenia. Voor dat appeal, een verzoek tot een bedrag van 7 miljoen aan de internationale gemeenschap, heeft Nederland, zoals de heer Samsom en anderen weten, 1,2 miljoen euro beschikbaar gesteld", 1) bevestigen dan wel ontkennen dat het hier slechts een oproep betreft van het Internationale Rode Kruis (IFRC), dat in werkelijkheid sprake is van een veel grotere behoefte, bijvoorbeeld het sinds februari jl. uitstaande appeal van het Wereld Voedselprogramma (WFP) voor Kenia van 225 miljoen extra, ten behoeve van voedselhulp 2), en dat van een Nederlandse bijdrage hieraan op dat moment slechts sprake is in indirecte vorm via de Europese Unie? 3)
Antwoord
Ja. Er lag op het moment dat Nederland besloot om 1,2 miljoen aan IFRC toe te kennen ook een - veel groter - appeal van WFP. Er waren echter goede gronden om op dat moment voor IFRC te kiezen. Zo besteedde het appeal van IFRC ook aandacht aan water en management van de noodlijdende veestapel. Daarnaast zag het er naar uit dat het WFP appeal zou worden opgenomen in het regionaal appeal. Dit is uiteindelijk niet gebeurd, omdat de Keniaanse overheid dit niet wilde. Nederland stelt daarom alsnog E 4 miljoen beschikbaar voor WFP in Kenya.
Vraag 2
Kunt u bevestigen dat, terwijl u in de Kamer meldde dat er voor Oostelijk Afrika "geen landelijk appeal zal worden gehouden, maar een regionaal appeal", 4) er wel degelijk voor diverse landen in deze regio landelijke appeals zijn gedaan, waarop door de internationale gemeenschap is gereageerd? Kunt u de Kamer hiervan een compleet overzicht verschaffen?
Antwoord
Ja, er waren voor diverse landen appeals. De overzichten daarvan zijn beschikbaar via reliefweb.org; een overzicht is opgenomen bij het antwoord op vraag 4. Mede op aandringen van Nederland was VN echter doende deze appeals te integreren in een omvattend regionaal appeal. Financiering van zo'n appeal heeft de voorkeur, omdat dat efficiënter en effectiever is. Ik citeer Valarie Julliand, regionaal hoofd van OCHA. "We want to have equity in terms of distribution. Emphasis is on needs instead of country." Nederland wilde wachten op het regionale appeal om een totaaloverzicht van de noden te hebben. WFP had al eerder appeals uitgebracht, maar het is ook belangrijk te weten wat andere organisaties denken nodig te hebben. Bij hongersnoden geven we niet alleen aandacht aan de voedselcomponent, maar is ook de non-food sector van belang. Dat blijkt keer op keer een ondergefinancierde sector te zijn. Ik vind het van belang de noden in samenhang te zien, om de juiste afweging te kunnen maken. Ervaring leert dat voedsel er vaak wel komt, maar dat mensen dan alsnog sterven door bijvoorbeeld gebrek aan water, slechte hygiënische omstandigheden, gebrek aan medicijnen of voedingssupplementen. Allemaal zaken die WFP niet alleen kan leveren.
Vraag 3
Kunt u bevestigen c.q. nader toelichten, daar waar u in de Kamer meldde dat "voor Zuidelijk Afrika door de Wereldvoedselorganisatie een appeal uitgebracht is ten bedrage van $ 280 miljoen" en "Nederland daarbij op de vierde plaats staat met $19 miljoen" 5), dat het hier een appeal betreft dat alleen voor Zimbabwe geldt 6), dat Nederland volgens de bijbehorende lijst van donoren op dat moment nog niets had bijgedragen aan de huidige appeal 7), dat het grootste deel, $15 miljoen, van de door u vermelde bijdrage van $19 miljoen de bijdrage voor 2005 betreft en niet die voor 2006, en dat het resterende bedrag, dat nog in voorbereiding is, te weten $ 3,8 miljoen, ongeveer 1,5% van het totaal benodigde voor alleen Zimbabwe dekt?
Antwoord
Ik heb in het debat inderdaad een bedrag van $ 280 miljoen voor Zuidelijk Afrika genoemd. Daarmee doelde ik niet op het Zimbabwe-appeal, maar op het tekort dat WFP nog heeft, tot eind 2007, voor de gehele regio. Op korte termijn is er een tekort van $ 63 miljoen. De totale operatie bedraagt $ 637 miljoen voor een periode van drie jaar. Nederland heeft tot 2006 $ 14,8 miljoen aan deze operatie bijgedragen, en heeft een bijdrage in voorbereiding van $ 4,6 miljoen. De totale Nederlandse directe bijdrage komt dan op $ 19,4 miljoen. Nederland is daarmee de vierde donor. Overigens heeft Nederland binnen het noodhulpbudget voor Zuidelijk Afrika voor 2006 E 8 mln gereserveerd. Het resterende bedrag van ca. Euro 4 miljoen moet nog worden uitgegeven, maar ik wil niet bij voorbaat alleen op WFP inzetten. Een en ander is afhankelijk van verdere de ontwikkelingen zijn, met name in Zimbabwe, maar ook in andere landen. De oogsten worden nu binnengehaald en de berichten zijn, behalve voor Zimbabwe, redelijk optimistisch.
Dat Nederland niet terug te vinden is op de afzonderlijke Zimbabwe landenlijst op reliefweb zal zijn omdat de Nederlandse bijdrage niet aan het Zimbabwe-appeal is gedaan maar, in de tweede helft van 2005, aan de WFP-operatie voor Zuidelijk Afrika. Overigens zijn er momenteel in Zimbabwe wel door Nederland gefinancierde noodhulpprogramma's van Euronaid en IOM in uitvoering, en heeft Nederland recent een bijdrage aan OCHA overgemaakt in het kader van het Zimbabwe-appeal.
Vraag 4
Lagen er vorige week, naast deze twee voorbeelden, in totaal voor meer dan $ 800 miljoen aan appeals voor Oost en Zuidelijk Afrika, en volgen er nog meer in de komende weken? Wilt u de Kamer hiervan een compleet overzicht verschaffen?
Antwoord
Ja. Een compleet overzicht van appeals is moeilijk te geven: er zijn er zeer veel, en hoeveel er nog volgen is uiteraard onbekend.
De belangrijkste appeals voor de betreffende regio's zijn:
|REGIO |ORG |APPEAL |JAAR | |Hoorn van Afrika |OCHA |CAP 2006 | | | |IFRC |Regional Appeal |2006 | | |IFRC |Annual Sub-regional |2005 | | |IFRC |Annual Sub-regional |2005 | | | | | | |Oost Afrika |IFRC |Regional Appeal |2006 | | |IFRC |Annual Appeal |2005 | | |IFRC |Sub-regional Appeal |2006 | | |IFRC |Annual Sub-regional |2005 | | | | | | |Oost en Centraal |WFP |Special Operation 10513.0 |2006 | |Afrika | | | | | | | | | |Zuidelijk Afrika |IFRC |Food Insecurity Appeal |2005 | | |IFRC |Regional Programme |2006 | | |WFP |PRRO 10310.0 |2005-200| | | | |7 | |LAND |ORG |APPEAL |JAAR | |Zimbabwe |OCHA |CAP 2006 |2006 | | |IFRC |Annual Appeal |2006 | | |IFRC |Annual Appeal |2005 | |Zuid Afrika |IFRC |Annual Appeal |2005 | |Zambia |IFRC |Annual Appeal |2006 | |Malawi |OCHA |Flash Appeal |2005 | |Somalië |OCHA |CAP 2006 |2006 | | |IFRC |Annual Appeal |2006 | |Djibouti |OCHA |Flash Appeal |2005 | | |IFRC |Annual Appeal |2005 | | |WFP |EMOP 10448.0 |2005-200| | | | |6 | |Eritrea |OCHA |CAP 2005 |2005 | | |IFRC |Drought Appeal Extended |2005 | | |IFRC |Annual Appeal |2006 | |Kenia |OCHA |CAP Augustus 2004 | | | |IFRC |Drought Appeal |2006 | | |WFP |EMOP 10374.0 |2004-200| | | | |7 | |Ethiopië |IFRC |Drought Appeal |2006 | | |OCHA |CAP 2005/2006 |2005-200| | | | |6 | |Namibië |WFP |EMOP 10145.1 |2003-200| | | | |6 | |Sudan |WFP |EMOP 10503.0 |2006 | | |IFRC |Humanitarian Assistance |2005 | | |IFRC |Annual Appeal |2005 | | |UN + |Work Plan Sudan 2005 |2005 | | |co. | | | | |WFP |SO 10412.0/ |2006-200| | | |10342.1/10368.0/10181.3 |6 | | |OCHA |CAP |2006 | | | | | | |Note: Exclusief Protracted Relief and Recovery Operations | |(PRRO's) van het WFP | | |Overigens zijn niet alle humanitaire organisaties waar Nederland aan bijdraagt, in de CAP's opgenomen zijn. Dit geldt vaak voor NGO's, en ook voor de Rode Kruis en Rode Halve Maan familie. Nederland dringt er bij NGOs op aan dat zij hun activiteiten laten opnemen in de appeals en roept donoren op om al hun bijdragen te melden aan OCHA, om zo een goed overzicht te hebben over de internationale humanitaire geldstromen. Vraag 5
Kunt u bevestigen dat u bij eerdere gelegenheden, zoals bijvoorbeeld bij de hongersnood in Malawi, vooruitgelopen bent op een appeal, in dit voorbeeld van OCHA, door al geld over te maken? 8) Hoe verhoudt zich dit met uw uitspraak waarin u stelde: "Wij gaan het dit jaar niet anders doen dan in de afgelopen jaren. Als volgende week het appeal wordt uitgebracht, zullen wij onze bijdrage leveren en inventariseren wat anderen beschikbaar stellen" ? 9)
Antwoord
In het geval van Malawi was inderdaad een bijdrage gedaan aan het WFP, voordat het flashappeal van OCHA werd gelanceerd. Dit kwam, doordat het WFP programma voor Zuidelijk Afrika, inclusief Malawi, al in uitvoering was. Nederland had daaraan ook begin 2005 al bijgedragen, en heeft lopende het jaar deze bijdrage verhoogd. Naar aanleiding van het door u genoemde flashappeal deed Nederland eind 2005 nog een bijdrage van Euro 4 miljoen aan UNICEF.
Vraag 6
Kunt u bevestigen dat op 31 maart jl., dus ruim vóór het door u genoemde regionale appeal dat op 7 april jl. werd verwacht, het Verenigd Koninkrijk al aangekondigd heeft een extra 8 miljoen euro beschikbaar te stellen voor Somalië? 10)
Antwoord
Ja. Het VK heeft toen GBP 5 miljoen toegezegd. Overigens heeft ook Nederland dit jaar al bijgedragen aan het Consolidated Appeal voor Somalie, dat later in het regionaal appeal werd geintegreerd.
Vraag 7
Kunt u uw uitspraak in de Kamer, te weten "Alle VN-organisaties die aan noodhulp doen, hebben hun geld al binnen en kunnen, los van de appeals, al lang aan de slag. En dat doen zij ook. Ik noem het WFP, Vluchtelingenorganisaties, Unicef en andere", 11) staande houden in het licht van de door het WFP verschafte informatie dat het WFP zo krap bij kas, zit dat het WFP onlangs moest besluiten om minder voedsel te verstrekken aan hongerenden in Kenia? 12)
Antwoord
De meeste VN-organisaties beschikken over eigen noodreserves, waarmee zij aan de slag kunnen wanneer de situatie dat vereist. Daarnaast kunnen zij fondsen lenen bij het Central Emergency Response Fund (CERF), dat sinds vorig jaar ook over een schenkingsloket beschikt waaraan Nederland Euro 20 miljoen heeft toegezegd. Het CERF is in de Hoorn van Afrika ingezet. Nederland geeft een deel van zijn bijdragen aan VN-organisaties en het Rode Kruis in de vorm van jaarlijkse, ongeoormerkte bijdragen. Deze bijdragen voor de VN zijn nog niet overgemaakt, maar de organisaties weten dat ze er op kunnen rekenen. De jaarlijkse bijdragen uit het budget 'Noodhulp Ontwikkelingslanden' voor deze organisaties zijn wel geëffectueerd.
Vraag 8
Bent u bereid de in het debat over de hongersnood in onder meer Oostelijk Afrika toegezegde informatie over de Nederlandse bijdrage aan het nieuwe VN-appeal van 7 april jl. op zo kort mogelijke termijn naar de Kamer te sturen?
Antwoord
Ja. Nederland heeft reeds voor E 7 miljoen aan voorstellen ten behoeve van de droogte in de Hoorn van Afrika beoordeeld, of in behandeling. Additioneel zal Nederland E 14,8 miljoen aan de Hoorn toekennen (in plaats van de op 30 maart aan de Kamer gemelde E 7 miljoen voor het regionaal appeal). De Nederlandse bijdrage komt daarmee in totaal op E 21,8 miljoen. Dat is $ 26,3 miljoen, ofwel 3 procent van het gevraagde totaal van 876,7 miljoen dollar.
Vraag 9
Bent u bereid deze vragen op zo kort mogelijke termijn te beantwoorden, gezien de urgentie die geboden is om de omvangrijke hongersnood te bestrijden en om te kunnen bezien welke vervolgstappen moeten worden genomen?
Antwoord
Ja
---- --