De Voorzitter van de Tweede Kamer Postbus 90801
der Staten-Generaal 2509 LV Den Haag
Anna van Hannoverstraat 4
Binnenhof 1 A Telefoon (070) 333 44 44
2513 AA S GRAVENHAGE Fax (070) 333 40 33
www.szw.nl
2513AA22XA
Ons kenmerk AM/AMI/06/32164
Onderwerp Onderzoeksrapport "De Arbeidsmarktpositie van Datum 19 april 2006
hoger opgeleide vluchtelingen
Hierbij bied ik u het onderzoeksrapport "De arbeidsmarktpositie van hoger opgeleide
vluchtelingen" aan. Dit onderzoek is in opdracht van mijn departement door Regioplan
verricht.
Drie aspecten staan bij dit onderzoek centraal:
- vaststelling van het aantal hoger opgeleide vluchtelingen in Nederland;
- inzicht geven in de positie van hoger opgeleide vluchtelingen op de arbeidsmarkt;
- in kaart brengen van de belemmeringen om op eigen niveau duurzaam werk te vinden.
Aantallen (hoogopgeleide) vluchtelingen en hun positie op de arbeidsmarkt
· Het totale aantal hoger opgeleide vluchtelingen in Nederland wordt geschat op 30.000. Het
aantal hoogopgeleide vluchtelingen dat tussen 1995 en 2005 (periode waar het onderzoek
betrekking op heeft) in Nederland toegelaten is, wordt geschat op 13.000.
· De meeste hoger opgeleide vluchtelingen (30%) hebben in het land van herkomst een
technische studie gevolgd. Op de tweede plaats staat een opleiding in een economische,
administratieve of juridische richting (19%). Ook hebben veel vluchtelingen een
(para)medische opleiding afgerond (13%). Relatief weinig vluchtelingen (7%) hebben in
het land van herkomst een opleiding tot leerkracht gevolgd.
· De arbeidsmarktpositie van hoger opgeleide vluchtelingen is niet gunstig. De
werkloosheidscijfers van hoger opgeleide vluchtelingen liggen beduidend hoger dan die
van andere bevolkingsgroepen. Ongeveer een derde (29%) van de hoger opgeleide
vluchtelingen is werkloos. Twee derde van de hoger opgeleide vluchtelingen werkt in
Nederland onder het niveau waarvoor zij in het land van herkomst zijn opgeleid.
· In deze studie wordt geconstateerd dat het voor vluchtelingen essentieel is om in
Nederland een (aanvullende) opleiding te volgen om aan een baan te komen. Vrijwel alle
vluchtelingen die in de medische, technische of onderwijssector werkzaam zijn, hebben
namelijk een (aanvullende) opleiding in Nederland gevolgd.
· Ongeveer een derde van de hoger opgeleide vluchtelingen heeft een (aanvullende)
opleiding in Nederland gevolgd. De meesten hebben in Nederland een technische opleiding
Ons kenmerk AM/AMI/06/32164
gevolgd (41%). Ook hebben relatief veel vluchtelingen een economische (16%) of
medische opleiding (14%) gevolgd.
De geconstateerde problemen
· Het traject van Asielzoekerscentra (AZC) naar een baan op niveau is ingewikkeld en
langdurig. Vaak kunnen de vluchtelingen vele jaren hun beroep niet uitoefenen, waarmee
veel routine verloren is gegaan en ook de kennis lang niet meer up-to-date is.
· Het inschatten van de kennis en ervaring van vluchtelingen vormt een probleem.
· De werkgever kijkt naar aantoonbare kwalificaties. Dit is voor veel vluchtelingen een
probleem. Ook komen zogenoemde `culturele botsingen' nogal eens voor tijdens het
solliciteren. Beide partijen begrijpen elkaar lang niet altijd even goed, wat te maken heeft
met problemen in zowel de verbale als non-verbale sfeer.
· Een grote groep vluchtelingen is onvoldoende ingeburgerd om probleemloos de weg naar
werk te kunnen vinden. Dit geldt in het bijzonder voor de kennis van het Nederlands en
effectieve zoekstrategieën naar werk.
· In Nederland zijn bijzonder veel beroepen gereglementeerd. Voor vluchtelingen betekent
dit dat ze vaak een deel van de Nederlandse opleiding moeten volgen om over een bepaalde
bevoegdheid te beschikken. Diverse omstandigheden (zowel in de persoonlijke sfeer als
door het gevoerde activeringsbeleid in een gemeente) kunnen ertoe leiden dat vluchtelingen
niet in staat zijn een dergelijk opleidingstraject af te leggen.
De belangrijkste beleidsconclusies uit dit onderzoek zijn:
· Aanvullende taaltrajecten met een hoge praktijkcomponent kunnen de beheersing van het
Nederlands van de hoger opgeleide vluchtelingen verbeteren en het leerproces versnellen.
Bovendien kunnen gemeenten hierin een belangrijke rol spelen door specifieke taal-
trajecten aan te bieden.
· Een adequate EVC-procedure kan het proces naar werk versnellen. Dit vergt echter ook
flexibiliteit van de instellingen voor hoger onderwijs. Zij dienen te investeren door een
groter aanbod van korte trajecten mogelijk te maken voor deze doelgroep.
· Om hoger opgeleide vluchtelingen duurzaam te laten uitstromen uit een uitkering, verdient
het aanbeveling dat gemeenten het volgen van een (verkorte) hbo- of wo-opleiding met
behoud van uitkering mogelijk maken.
· Het is van groot belang om de hoger opgeleide vluchtelingen in beeld te brengen bij de
werkgevers.
Tot slot
---
Ons kenmerk AM/AMI/06/32164
De maatregelen die ik heb genomen om de arbeidsparticipatie van vluchtelingen te stimuleren
en de belemmeringen weg te nemen sluiten goed aan bij de aanbevelingen van dit onderzoek.
De maatregelen zijn onder andere: Banenoffensief vluchtelingen, voorlichtingscampagne en
maatwerktrajecten hoger opgeleide vluchtelingen. Over de doelstelling en de uitvoering van
deze maatregelen bent u eerder geïnformeerd (TK. 2005-2006, 27223, nr.78). De resultaten
van dit onderzoek worden gebruikt bij de uitvoering van deze maatregelen. U wordt periodiek
over de resultaten van deze maatregelen geïnformeerd. Dit onderzoek geeft mij verder geen
aanleiding om aanvullende maatregelen te nemen.
de Staatssecretaris van Sociale Zaken
en Werkgelegenheid,
(H.A.L. van Hoof)
Bijlage(n): Onderzoeksrapport "De Arbeidsmarktpositie van hoger opgeleide vluchtelingen"
---
Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid