Gemeente Het Bildt
Rampenoefening en nulmeting 2006
Hulpverlening bij grote brand komt in oefening goed op gang
Het was een regenachtige avond in maart, in Ons Huis in St.-Annaparochie ging het dak eraf. Eerst figuurlijk, daarna letterlijk. Tenminste dat was het oefenscenario. De gemeente het Bildt oefende dinsdag de rampenbestrijding rondom een grote brand met doden en gewonden. Het ging met name om het oefenen van de processen. Er was geen echte rook! De ramp speelde zich af op papier, in vergaderingen en in de hoofden van de medewerkers. Alle informatie over wat er zogenaamd gebeurde werd gegeven door een bedrijf gespecialiseerd in rampenbestrijding. De mensen van dit bedrijf voedden de gemeentelijk medewerkers en probeerde stelde ook steeds met nieuwe onverwachte informatie de flexibiliteit van de medewerkers op de proef.
De populaire volkszanger Jan Slagmolen zette voor een groot publiek, komende van heinde en verre, de hele tent op zijn kop. Er brak brand uit. De helft van de mensen kon wegkomen. Hulpverleners arriveerden. Er moesten echter ook mensen naar ziekenhuizen worden afgevoerd. Er waren gewonden en ernstig gewonden. Er vielen zelfs enkele doden. Mensen uit de buurt moetsen worden geëvacueerd. Waar naar toe ? Hoe pak je dit aan als gemeente ? Welke processen moeten in werking worden gezet ? Wat doe je eerst en hoe bewaar je de rust in je organisatie.
Gemeente bereidt zich voor op ramp
De oefening, georganiseerd door het Instituut voor Veiligheid en Crisismanegement was tegelijk een nulmeting. Alle handelingen en beslissingen van burgemeester, beleids- en management team, en ook die van de ambtenaren in de actiecentra werden geobserveerd en geregistreerd. Aan de hand van de verkregen gegevens en observaties kan worden vastgesteld hoe goed de gemeente is voorbereid op een grote of kleinere ramp. De komende periode worden bij alle Friese gemeenten nulmetingen uitgevoerd. De resultaten worden gebruikt om te bepalen welke onderwerpen regiobreed meer of minder aandacht nodig heben bij de voorbereiding van rampenbestrijding.
Wat doet de gemeente als er een ramp gebeurt ?
De burgemeester wordt gebeld door de meldkamer Friesland. Daarop laat de burgemeester zich informeren en adviseren. Vervolgens bepaalt hij de ernst van de situatie. Hij informeert als het inderdaad om een ramp gaat, de rampencoördinator. Die roept afhankelijk van de ernst van de situatie de rampenstaf bijelkaar. Bij een ernstige ramp, is er een Beleidsteam en een Management team. Daaronder functioneren de actiecentra. Als er een ramp gebeurt, kan het zijn dat er van alles moet gebeuren. Daarvoor worden er verschillende deelprocessen in werking gesteld, zoals bijvoorbeeld: Opvang en verzorging, Voorlichting, Evacueren, Registreren van slachtoffers. Het is afhankelijk van de aard van de ramp, welke actiecentra worden opgestart. In de rampenoefening wordt dit steeds geoefend.
Als er een ramp gebeurt, heb je geen tijd om nog allerlei voorbereidingen te treffen. Dat moet je van te voren doen. Voorzienigen moeten paraat zijn, of snel te organiseren. Medewerkers die één en en ander moeten organiseren moeten snel ter plekke zijn en zij moeten weten wat ze moeten doen. Bij een ramp verloopt de organisatie en communicatie anders dan in normale situaties. Dit wordt geoefend. Alle betrokken medewerkers hebben een rampenplan en worden geacht de inhoud van hun deel in het bijzonder en dat van het geheel in grote lijnen te kennen. In de oefening kom je erachter waar de knelpunten zitten en waar aandacht aan besteed moet worden of waar (betere) afspraken over gemaakt moeten worden. Wat bijvoorbeeld wordt afgesproken is: Wie belt wie ? Wanneer gaan we collega's van buurgemeenten vragen te helpen, Waar kunnen we eventuele slachtoffers opvangen, Hoe gaan we de bevolking informeren ? Stel dat we mensen moeten evacueren, Wwaar moeten die dan naartoe ?
Een veel gehoorde opmerking is: Wat heeft het voor zin om een ramp te oefenen ? Een ramp komt immers altijd onverwachts en is toch iedere keer weer anders. Burgemeester Van der Werff zegt dat het hopelijk nooit nodig zal zijn. Maar hij zegt ook dat het heel erg belangrijk is om je voor te bereiden, voor zover dat mogelijk is. "We nemen bijvoorbeeld de structuren en werkwijzen door. We trainen de manieren waarop we communiceren met elkaar. Je hebt binnen en buiten de gemeente met een groot aantal afdelingen, mensen en organisaties te maken. Het is belangrijk dat we snel de juiste informatie binnen krijgen, dat we zo goed mogelijk de situatie in kunnen schatten en daarna de rampenbestrijding kunnen opstarten. We hebben overleg ook met branweer, politie, geneeskundige diensten en pers en publiek. Het is belangrijk dat we als het er op aankomt snel en goed communiceren. Omdat de communicatie bij een ramp anders verloopt dan in het dagelijkse leven oefenen we dat."
Hoe is de rampoefening verlopen ?
De oefening van dinsdag 11 april is goed verlopen. De oefening verliep veel gestructureerder als de vorige keer. De organisatie hield zich goed aan de afgesproken communicatiemomenten. Veel gemeentelijk medewerkers waren betrokken. Hulpverlening kwam goed op gang. Actiecentra zijn 'opgetuigd' voor werkzaamheden als alarmering en verbindingen, waarschuwen van de bevolking, opvang en verzorging, voorlichting of registreren van slachtoffers. Sommige actiecentra maakte gebruik van ondersteuning uit een buurgemeente. De rampenbestrijding heeft permanent aandacht binnen de gemeente. De manier van hiermee om gaan wordt steeds verbeterd. De gemeente werkt samen met andere gemeenten, de provincie en adviesorganisaties aan een betere rampenbestrijding, om zo goed mogelijk voorbereid te zijn, mocht het nodig zijn.