De Rotterdamse spelen van 1561: rederijkers geven hun visie op de Reformatie
Promotie Nederlandse historische letterkunde
donderdag 13 april 10.00 uur
Henk Hollaar bestudeerde de Rotterdamse spelen van 1561. In de zestiende eeuw hielden de Hollandse steden rederijkerscompetities met publieke vermakelijkheden (parade, vuurwerk, comedians) en literaire onderdelen. Toneelstukken over een actueel probleem, zogeheten wedstrijdspelen, vormden het hoogtepunt. Rederijkers achtten publieksbeïnvloeding hun voornaamste taak. Na lang van overheidswege verboden te zijn werden deze festivals in 1561 in Rotterdam hervat. Rotterdams gastheer, rederijkerskamer de Blauwe Acoleye, vroeg van de deelnemende Hollandse kamers een standpuntbepaling in de actuele controverse voor of tegen de Reformatie. Deze vraag, die met de wedstrijdspelen beantwoord diende te worden, was wel dubbelzinnig geformuleerd, wat ontsnappingsmogelijkheden bood. De kamers van Amsterdam, Delft, Gouda, Leiden, Noordwijk, Rijnsburg, Schiedam, en de Haarlemse Pellicanisten spraken zich voorzichtig verhuld uit over de actualiteit; de Haarlemse kamer onder leiding van Lauris Jansz bleef neutraal. Schiedam won de wedstrijd met een schijnbaar spotziek protestants, maar subtiel angstaanjagend katholiek spel. Amsterdam, onder leiding van factor Egbert Meynertsz, was calvinistisch; Meynertsz' vijfdelige 'stichtelijke komedie' is volgens Hollaar waarschijnlijk het eerste Hollandse renaissancedrama. Rotterdam stimuleerde klassieke oriëntatie: de wedstrijdvraag moest men niet meer beantwoorden in een gespeeld dispuut, maar 'naar het leven', wat realistische taferelen uitlokte. Van alle zestiende-eeuwse Hollandse wedstrijdspelen zijn alleen de Rotterdamse gedrukt en bewaard gebleven, en vierenhalve eeuw vergeten. Ze tonen culturele ontwikkelingen, en manipulaties en spanningen in Holland voor de Tachtigjarige oorlog.
H.J. Hollaar: De Rotterdamse spelen van 1561. Promotoren zijn prof. dr. H. Pleij en prof. dr. B.A.M. Ramakers (RUG).
Meer informatie over de items in deze agenda kunt u krijgen bij de afdeling Persvoorlichting, tel. 020 - 525 2695, e-mail:
Universiteit van Amsterdam