Vcc-group
Persbericht
Nederlanders bot en tactloos
Taaltraining zonder kennis van cultuur niet nuttig
Amsterdam, 12 april 2006 - Veel Nederlanders blijken bij het communiceren met
buitenlanders bijzonder bot en tactloos over te komen. Niet zozeer omdat zij dit zo
bedoelen, maar vooral door de onbekendheid met de andere cultuur. Juist op zakelijk
gebied levert dit veel problemen op. Deals die niet doorgaan, of deals die niet tot een
optimaal einde zijn gebracht, komen helaas nog vaak voor. De meeste medewerkers die
direct contact hebben met buitenlandse partijen, zij het klanten, zij het leveranciers of
andere belanghebbenden, hebben veelal een taalcursus achter de rug. Echter, het blijkt nu
dat het vloeiend spreken van een taal minder belangrijk is dan het op een juiste manier
overkomen. 'Als je weet waar je in cultureel opzicht op moet letten en dus als een
beleefde gesprekspartner overkomt, die zich heeft verdiept in de cultuur, gebruiken en
gewoontes van het land waarmee je zaken doet, heb je al een hele voorsprong', zegt
Miranda Bensing van het Amsterdamse taleninstituut Feedback Talen. 'Je kunt het je dan
makkelijker permitteren om niet helemaal vloeiend te zijn in de taal. Zeker ook
grammaticale foutjes worden je dan snel vergeven. Woordenschat, een duidelijke uitspraak
en de juiste omgangsvormen zijn de drie belangrijkste ingrediënten.' Dit alles
blijkt uit onderzoek onder de taaltrainers van het instituut.
Europa
Daar waar de aandacht voor culturele verschillen zich vaak vooral richt op Aziatische
landen blijkt het Europese zakenleven een vergeten kindje. Dit terwijl juist binnen
Europa grote culturele verschillen bestaan. Fransen tutoyeren over het algemeen
bijvoorbeeld alleen hun familie. Ondanks dat de gesprekspartner vaak wel met de voornaam
aangesproken wordt, is het zeer gewenst om hem in de 'vous'-vorm te benoemen. Zo kan het
zijn dat je je oma van 100 met 'tu' aanspreekt, maar de 25-jarige buurman die je al je
hele leven kent, blijft 'u'. Ook in Duitsland zien we deze gedragsregel terug. Aangezien
we in Nederland al heel snel iemand als 'jij' betitelen, komt dit bij het vertalen naar
andere talen ook vaak zo terug. Veel buitenlanders storen zich hieraan en vinden het
ronduit onbeleefd.
Het Engels van Nederlanders ligt internationaal gezien op hoog niveau. Echter, er bestaat
een wezenlijk verschil tussen de culturen van de verschillende Engelstalige landen. Zo
verwacht een Schot een heel andere benadering dan een Zuid-Afrikaan en gebruiken ze in de
Verenigde Staten weer heel andere uitdrukkingen dan in Australië. Nederlanders worden
door veel Britten gezien als te direct. 'Laatst was er bijvoorbeeld een cursist die een
e-mail naar iemand in de Verenigde Staten stuurde met de boodschap: 'I request you to
send me the following information.' Waarop de ontvanger direct een klacht indiende bij
haar manager dat iemand uit Nederland haar had opgedragen iets te doen, terwijl de zender
helemaal die bevoegdheid niet had', legt Bensing uit. 'Dit terwijl de cursist slechts de
intentie had om beleefd te zijn door de term 'request' te gebruiken.'
Dagelijks
Maar ook in de dagelijkse en meest onverwachte momenten kunnen culturele verschillen voor
vervelende situaties zorgen. 'Wat zeg je bijvoorbeeld als je naar het toilet moet en wat
zijn de gespreksonderwerpen tijdens een dineetje? In Italië wordt het bijvoorbeeld
heel raar gevonden wanneer je een uitnodiging voor een informeel diner afslaat, ook al
zouden wij dat zien als tijdverlies. Nederlanders hebben verder nogal eens de neiging om
op de vraag: 'how do you do?' letterlijk te antwoorden en de ziel bloot te leggen. Dit
geldt ook voor de opmerking: 'we must have lunch sometime', en de Nederlander pakt direct
zijn agenda. Dit kan voor erg genante situaties zorgen', vertelt Bensing.
Buitenlanders
Nu is het ook zo dat wanneer buitenlandse zakenpartners naar Nederland komen zij met
verbazing naar onze gebruiken en gewoontes kijken. Zij hebben over het algemeen een heel
beperkte of soms zelfs helemaal geen kennis van onze cultuur. Nederlandse
verjaardagsfeestjes spannen wat dat betreft vaak de kroon. Er wordt enorm gelachen om het
feit dat Nederlanders op een dergelijk feestje echt iedereen feliciteren. Niet alleen de
jarige, maar ook de ouders, ooms en tantes, neven, vrienden, de buren. Iedereen krijgt
een welgemeende handdruk en de hartelijke felicitaties. Verder komt het met zijn allen in
een kring zitten en wachten op de eerste ronde van het gebak en daarna de tweede ronde met
bitterballen als stijf en saai over.
'Feedback integreerde daarom het element cultuur in al haar taaltrainingen', verklaart
Bensing. 'Alle zakelijke taaltrainingen worden bij ons verzorgd door moedertaalsprekers
die in Nederland wonen en zodoende kennis hebben van beide culturen. Managementteamleden
geven vooraf vaak al aan naast het leren van de taal ook vooral geïnteresseerd te
zijn in de culturele achtergrond van een land. Echter, de medewerkers die voor het eerst
of op incidentele basis met buitenlanders te maken hebben, vergeten dit aspect erg vaak.
Dit terwijl het voor hen juist het allerbelangrijkste is. Achteraf blijkt iedereen het
als een grote toegevoegde waarde van de trainingen te beschouwen dat er ook aandacht aan
cultuur wordt gegeven. Uit vrijwel alle evaluaties blijkt dat de aangereikte culturele
informatie het hoogst scoort'
Feedback
De Feedback Groep, bestaand uit Feedback Talen, Aristo Taaltrainingen en Language
Partners, is gespecialiseerd in het geven van in-company taaltrainingen. Jaarlijks geven
80 hooggekwalificeerde trainersdocenten taaltraining aan ruim 2.500 professionals bij
meer dan 150 bedrijven en overheidsinstellingen. De trainers geven allen les in hun
eigenlijke moedertaal. Hierdoor kunnen zij naast taaltechnische ook culturele adviezen
geven. Feedback Talen, waarvan het hoofdkantoor is gevestigd in Amsterdam, bestaat sinds
1983. Daarnaast zijn er vestigingen in Den Haag, Rotterdam en Amersfoort.