Universiteit van Tilburg 6 april 2006
Eetbuien en depressie hangen samen
Promotie pedagoge Sonja Spoor
Depressies worden vaak geassocieerd met gebrek aan eetlust, maar een
depressie blijkt ook eetbuien te kunnen veroorzaken. Dit is één van de
conclusies van het promotieonderzoek van pedagoge Sonja Spoor naar de
oorzaken van eetbuien. Zij promoveert op woensdag 12 april 2006 in
Tilburg.
Tijdens een eetbui is iemand zijn zelfbeheersing volledig kwijt; grote
hoeveelheden eten worden in rap tempo naar binnen gewerkt. Gevolgen
zijn overgewicht, veelvuldig laxeren en/of braken, schuldgevoelens en
walging over het eigen gedrag. Eetbuien zijn dus zowel fysiek als
mentaal ongezond. Pedagoge Sonja Spoor verdiepte zich tijdens haar
promotie in de vraag wat de eetbuien veroorzaakt en wat ze in stand
houdt. Ze keek daarbij vooral naar de relaties tussen depressie,
emotioneel eetgedrag en eetbuien op de lange termijn. Een onderwerp
waar relatief weinig wetenschappelijk onderzoek naar is gedaan.
Uit haar grondige literatuuranalyse komt het westerse slankheidsideaal
naar voren als grootste boosdoener bij eetbuien. Eetstoornissen zijn
ook vooral een westers probleem. Vrouwen internaliseren het vaak
onhaalbare ideaalbeeld van de zeer slanke vrouw zoals actrices,
mannequins en fotomodellen dat voorschotelen. Jonge vrouwen zijn vaak
ontevreden en onzeker over hun eigen lichaam en ervaren grote sociale
druk om af te vallen.
Via enquêteonderzoek onderzocht Spoor ook de relatie tussen depressie
en eetbuien. Depressieve symptomen blijken goede voorspellers voor een
toename van eetbuien met name bij de emotionele eters. Dit lijkt
logisch, maar het is toch verrassend omdat depressieve gevoelens juist
worden geassocieerd met verlies van eetlust. Het omgekeerde geldt
overigens niet: eetbuien blijken niet tot depressie te leiden.
Emotioneel eten alléén is overigens ook geen risicofactor voor toename
van eetbuien, de relatie geldt alleen in combinatie met depressieve
gevoelens.
Jojoën
Diëten en met name het aangrijpen van elk nieuw dieet om af te vallen,
wordt vaak gezien als grote risicofactor voor eetbuien. Spoor
concludeert dat een dieet an sich géén risicofactor is. Volgens de
onderzoekster is het belangrijk om precies te achterhalen welke vormen
van lijnen nu wel en niet tot eetbuien leiden. Emotionele eters kunnen
dan zonder risico een dieet voorgeschreven krijgen. Spoor adviseert
psychologen of diëtisten aan om bij eetbuien allereerst na te gaan of
er sprake is van een depressie bij de cliënt en, zo ja, deze
aandoening te behandelen. Daarnaast zullen emotionele eters gebaat
zijn met het aanleren van alternatieve manieren om met hun depressieve
gevoelens om te gaan. Verder zouden preventie-programma's die
gezondheid in plaats van slankheid promoten kunnen bijdragen aan het
verminderen van de psychologische druk om slank te zijn.
drs. S.T.P. (Sonja) Spoor (1975, Vught) studeerde pedagogische
wetenschappen in Nijmegen, met als afstudeerrichting orthopedagogiek:
opvoedings- en gedragsproblemen. Na haar afstuderen werkte ze enige
tijd als junior onderzoekster bij het Gezinsproject van de politie
Gelderland-midden en als AIO in Groningen. Vanaf april 2002 werkte ze
aan haar promotieonderzoek in Tilburg bij het departement Psychologie
en Gezondheid. Vanaf mei 2006 zal Sonja Spoor werkzaam zijn als
post-doc onderzoekster aan de Universiteit van Texas in de VS. Daar
zal zij haar onderzoek naar de ontwikkeling van eetstoornissen bij
jonge vrouwen voorzetten.
Noot voor de pers
De promotiezitting van Sonja Spoor vindt plaats op woensdag 12 april
in de Aula van de Universiteit van Tilburg, Warandelaan 2. De zitting
start om 14.00 uur. Promotor is prof.dr. G.L.M. van Heck;
copromotores: dr. M.H.J. Bekker en dr. T. van Strien. Titel
proefschrift: Feeling bad, fat or ugly: inner body versus outward
appearance in women (ISBN-13: 978-90-8077-15-5-0). Voor journalisten
is een exemplaar van het proefschrift beschikbaar via de Afdeling
Voorlichting & Externe Betrekkingen, tel: 013 466 2000, e-mail:
persberichtuvt@uvt.nl. Sonja Spoor is bereikbaar via tel: 013 466
2940, e-mail: sonja_spoor@hotmail.com. Persberichten van de UvT vindt
u op www.uvt.nl/persberichten/. Informatie over wetenschappers van de
UvT vindt u op www.uvt.nl/webwijs/.
UvT Persbericht