Hogere kapitaallasten voor ziekenhuizen door marktwerking
Gupta strategists
-Persbericht-
'Garanties uit het verleden bieden geen resultaat voor de toekomst'
Hogere kapitaallasten voor ziekenhuizen door marktwerking
Rotterdam dinsdag, 11 april 2006 - Ziekenhuizen kunnen hun kapitaal beter benutten als ze
daar zelf verantwoordelijk voor zijn. Naar schatting kan, met betere benutting van
investeringen, de ziekenhuiszorg voor geheel Nederland met tot wel 10 ziekenhuizen minder
geleverd worden. Kennelijk leidt het huidige technocratische stelsel niet tot uniforme en
effectieve benutting van kapitaal. Bij marktwerking kunnen ziekenhuizen zelf over hun
investering beslissen. Zij hebben dan echter geen garanties meer. Dat leidt tot meer
onzekerheid voor ziekenhuizen. In een marktgericht ziekenhuisstelsel is eenmalig ongeveer
EUR 2 miljard aan extra eigen vermogen nodig. Ook de winstmarge gaat dan omhoog, naar 2
tot 5. procent. De extra winst en rentelasten zijn dan EUR 150 tot 400 miljoen per jaar.
Dit moet ruimschoots goedgemaakt kunnen worden door de verwachte
efficiëntieverbetering. ' die Gupta Strategists vandaag publiceert.
In de onafhankelijke studie 'Van kapitaallasten naar kapitaallusten' hebben Gupta
Strategists vijf aspecten van de kapitaallasten geanalyseerd.
1. De huidige benutting van kapitaal door ziekenhuizen kent grote verschillen.
Het ziekenhuis dat zijn investeringen het meest effectief inzet, behandelt 21/2 maal zo
veel patiënten als het minst effectieve. Als de ziekenhuizen die hun kapitaal minder
dan gemiddeld benutten hun prestaties naar het gemiddelde brengen, kan de huidige
zorgbehoefte in Nederland met 10 ziekenhuizen minder worden geleverd. Voor de huidige
ziekenhuizen leiden meer vierkante meters en meer inventaris niet tot lagere
personeelslasten. Men zou verwachten dat een nieuw gebouw, ingericht naar de laatste
inzichten, een hogere productiviteit kent dan een oud gebouw. Hiervoor zien we geen
aanwijzingen.
2. Het belang van investeringsbeslissingen neemt toe
De hoeveelheid investeringen neemt toe, ze krijgen meer impact en ze worden steeds
complexer:
--Het volume aan investeringen is de afgelopen 5 jaar met 8% per jaar gegroeid tot 10% van
de omzet in 2004. Deze trend zet door, gedreven door innovatie in medische technologie en
door de substitutie van arbeid door kapitaal. Bovendien groeien ziekenhuizen ruim 10%
sneller dan de markt in het jaar waarin nieuwe gebouwen in gebruik worden genomen.
--Overheidsgaranties vervallen. Dit biedt kansen voor een ondernemend ziekenhuis, maar er
staat meer onzekerheid over het rendement tegenover.
--Ziekenhuizen investeren in zogenaamde 'disruptive technologies', zoals elektronische
patiëntendossiers. De gevolgen van deze complexe investeringen zijn onzeker en hun
impact op rendementsverbetering is potentieel zeer groot.
3. De verwachte efficiëntieverbetering weegt op tegen de toename van de
vermogenskosten door liberalisering van EUR 150-400 miljoen per jaar.
Om met meer onzekerheid te kunnen leven, is hogere solvabiliteit nodig en nemen de
vereiste winstmarge en het vereiste rendement toe:
--Met een solvabiliteit van ongeveer 25% hebben ziekenhuizen voldoende buffer voor de
risico's van de zorgmarkt. Er is EUR 2 miljard extra eigen vermogen nodig om de huidige
solvabiliteit van 9 naar 25% te brengen.
--Zorg wordt 'verhandeld' in Diagnose Behandel Combinaties (DBC). De winstopslag bij de
DBC-prijs hangt af van het risico van de specifieke DBC. Gemiddeld genomen verwachten wij
een winstopslag van ongeveer 2 tot 51/2 %.
--Het vereiste rendement op geïnvesteerd vermogen (WACC) voor ziekenhuizen schatten
wij, na opheffen van het bouwregime, op gemiddeld 5 tot 7%.
--Na liberalisering - deels vrije prijzen, en verantwoordelijkheid voor de bouw - zijn de
jaarlijkse winst en rentekosten EUR 150 tot 400 miljoen hoger dan nu.
--De verwachte efficiëntieverbeteringen zijn hoger dan de extra vermogenskosten.
Schattingen van mogelijke besparingen lopen uiteen van 2,3% in het prestatiecontract van
de sector met VWS, tot 25% in het Sneller Beter traject.
4. Investeringsbeslissingen dienen zorgvuldig te worden onderbouwd
Ziekenhuizen kunnen nog een professionaliseringsslag maken in het onderbouwen van hun
investeringsbeslissingen. Technieken uit het bedrijfsleven, zoals het gebruik van Netto
Contante Waarde voor toekomstige opbrengsten en het opstellen van business cases voor
investeringen, zijn ook voor non-profit instellingen als ziekenhuizen relevant.
5. De overgang naar normatieve kapitaallasten kan leiden tot een ongelijk speelveld VWS
wil een normatieve kapitaallastencomponent invoeren voor de DBC's waarvoor de overheid de
prijs vaststelt. Bij invoering van normatieve kapitaallasten wordt, zonder correctie, EUR
1/2 tot 1 miljard extra betaald. Per ziekenhuis verschilt dit van EUR 1/2 tot 17 miljoen
per ziekenhuis, afhankelijk van de leeftijd.
-