Ingezonden persbericht


fotografieindebalie presenteert 'To see or not to sea' van Nele Decock

opening: zaterdag 8 april om 21.00 uur
met muziek en gesprek
15 / September / 2005

Daar stonden we dan. De nacht kleefde nog warm in onze ooghoeken. In de ondergrondse metrostations hing een zware ongezonde warmte. Er broeide iets in de Franse hoofdstad. Het was genoeg geweest. Mathieu had een paar sigaretten nodig om zijn vliegzenuwen te kalmeren. Maar zeker waren we wel. Het was tijd om te gaan en alles maar gewoon te laten wat het was. Genoeg bedenkingen en hypothetische vraagstellingen, genoeg langdradige telefoongesprekken en ander elektronisch verkeer, genoeg gezeul met paspoorten om onze visa in de juiste ambassade op het juiste moment te krijgen. Wat we nu nog niet hadden, zouden we daar wel vinden. (http://nele.blogspot.com) Daar is de Centraal-Aziatische republiek Oezbekistan. Het land klinkt raadselachtig, onbekend en ver vervlogen, maar ligt ten noorden van Afghanistan en zodoende ongemerkt als bufferstaat en militaire USbasis in de marge van wereldbelangstelling. De Sovjetische planeconomie zorgde er echter voor dat de Oezbeekse steppe in enkele decennia tijd nu nog steeds één van de grootste katoenproducerende streken ter wereld werd. De communistische erfenis wordt er tegenwoordig zacht ondergestopt in een oud bed van verhalen over de karavansarai van de Zijderoute, bijgeschilderde nationale kleuren en leerboekjes geschreven door president Karimov. Bij de val van het rode imperium in 1991, was de hoofdstad Tashkent de vierde grootste stad van de USSR waar de industrie van de Aeroflot vliegtuigen gevestigd was. Zodoende klopte het hart van Centraal-Azië waarvan de kamers bevolkt worden door een kleurrijke samenstelling gematigd islamitische Oezbeken, Orthodoxe Russen, Tadzjieken, Koreanen, Iraniërs en Kyrgiezen. Sinds de geschonken onafhankelijkheid in 1991 houdt president Karimov de touwtjes stevig in de hand. Het bloed kruipt echter waar het niet gaan kan door het fijnmazig geweven net van het corrupte één-partij-regime. In mei 2005 roerde het in de vruchtbare Ferghanavallei waar een derde van de Oezbeken tussen de bergen van Kyrgizië en Tadzjikistan in woont. Er werd militair ingegrepen bij demonstraties. De wereld schrok op van de publieke schending van de mensenrechten en de getelde doden. Intussen zijn de processen gehouden maar tot op heden is er niets veranderd. Of toch wel? Wat fotograaf en publicist Nele Decock daar vond en niet, is te zien in de serie 'To see or not to sea'. In het najaar van 2005, was Nele Decock er in eerste instantie samen met twee Franse cineasten om beelden te draaien voor een docufilm. De zoektocht naar het mythische einde van de wereld werd een roadmovie onderweg naar het Aralmeer, naar een binnenmeer dat eigenlijk al dood en begraven is en daarom ook tot de verbeelding spreekt. Centraal staat het onderweg zijn, de vraag naar wat er te zoeken is en wat ervaren kan worden. De film is momenteel in fase van postproductie. Parallel aan de docufilm maakte Decock ook een fotoserie die indirect gaat over het licht dat de politiek over de orde van elke doordeweekse dag werpt. Haar reis in een land waar een ecologische catastrofe zich voltrekt, sinds het rivierwater wordt gebruikt voor de grootschalige katoenirrigatie. In de afgelegen provincie waar het Aralmeer voor de helft in omvang geslonken overleven de vissen het zoutgehalte van het water niet en is de bodem tot op honderden kilometers verzilt. De vissersdorpen liggen nu aan een zoutwoestijn. En toch gaat het leven verder. Maar hoe anders is het om verder te gaan? Zijn de Oezbeken daar net als elders in het land het Aralmeer vergeten? Wat laat je zien en wat vergeet je? Welk beeld houd je op naar buitenlandse weldoeners en bezoekende buitenlanders en vertel je dat zus of eerder zo? Hoe dwingend kan afwezigheid zich manifesteren? En hoe verrassend kan de aanwezigheid zijn? Dit zijn de vragen die in de serie van Decock beeldend aan de orde komen. Zij werkt niet enkel met beeld, maar ook met woord. Zinnen als 'No need for observing' of 'No need for signs' laten zien hoe woord en beeld elkaar kunnen versterken in een serie over dit boeiende land in een regio die volop in beweging is.

Nieuwsgierig geworden naar het werk van Nele Decock? Kom kijken in De Balie, Kleine-Gartmanplantsoen 10, Amsterdam Info + tekstbijdrage van professor Touraj Atabaki zie: www.debalie.nl Fotografie in de Balie wordt geprogrammeerd door Femke Lutgerink (www.femkelutgerink.nl) en mede mogelijk gemaakt door: