Radboud Universiteit Nijmegen
Symposium De Ongehoorzame Rechter
Waaraan is de rechter gehouden?
Zijn rechters wel eens ongehoorzaam - en horen ze dat misschien ook
wel te zijn? Die vragen staan centraal in de artikelenbundel De
ongehoorzame rechter én in het symposium met dezelfde titel, dat op
vrijdag 7 april 2006 naar aanleiding van dit boek plaatsvindt. De
bundel en het symposium zijn producties van de afdeling Rechtspleging,
Institute for Law van de Radboud Universiteit Nijmegen.
Kan een rechter eigenlijk wel ongehoorzaam zijn? Want dat
veronderstelt dat er ook een opvatting bestaat van wat een gehoorzame
rechter is. Maar een rechter hoort onafhankelijk te zijn. Gehoorzaam,
of niet, is hij slechts aan bestaande juridische normen en beginselen.
Of aan bestaande wetten en juridische uitspraken, nationaal en
internationaal. Of hoort een rechter misschien ook, op z'n minst soms,
gehoorzaam te zijn aan de burger? En juist ongehoorzaam aan het
politieke bestuur?
Op het symposium De ongehoorzame rechter komen drie vormen van
potentiële ongehoorzaamheid van rechters aan de orde: aan de nationale
wetgever, aan de Europese rechter en wetgever en aan de bevolking. Er
worden gevallen besproken waarin nationale rechters redenen menen te
hebben om ongehoorzaam te zijn aan Europese wetgeving - maar ook
gevallen waarin de rechter juist die wetgeving moet laten gelden boven
de nationale, zodat hij dus ongehoorzaam is aan het nationale recht.
En heeft een rechter ruimte om ongehoorzaam zijn aan de wet, als die
indruist tegen zijn geweten (bijvoorbeeld wanneer de doodstraf weer
zou worden ingevoerd) of als hij kritiek heeft op de strekking of
totstandkoming ervan?
Alle sprekers op het symposium reageren op artikelen uit het boek De
ongehoorzame rechter; Rechters versus andere rechters, de wetgever, de
bevolking en het Europees recht. Deze artikelenbundel wordt uitgegeven
door Kluwer, Deventer en verschijnt in de serie Rechtspleging van de
Radboud Universiteit Nijmegen.
Tijdens het eerste deel van de middag zal prof. mr. P.C. Ippel,
hoogleraar rechtsgeleerdheid Roosevelt Academy Middelburg, enkele
bijdragen bespreken vanuit een algemeen normatief perspectief. Prof.
P.J.G. Kapteyn, voormalig rechter Hof van Justitie EG, zal zich in
zijn voordracht zal concentreren op de Europeesrechtelijke bijdragen.
Tijdens het tweede deel van de middag belicht mr. A. Wolfsen, Tweede
Kamer-lid voor de PvdA, enkele bijdragen vanuit de politiek en neemt
mr. Th. Groeneveld, lid Raad voor de rechtspraak, de
bestuursrechtelijke bijdragen voor zijn rekening.