Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit

WOB-verzoeken

Speech bij de presentatie van het Tweede Meerjarenplan Platteland

Speech door de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, dr. C.P. Veerman, bij de presentatie van het Tweede Meerjarenplan Platteland, Leiden, 30 maart 2006

Dames en heren,

Ik ben geboren en getogen tussen de nuchtere mensen van de Hoeksche Waard, één van de Zuid-Hollandse eilanden. Het is een nuchter volk dat niet zo gauw met zijn hoofd in de wolken loopt; maar met beide voeten stevig in de klei staat. De uitdrukking: 'Doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg' - de uitdrukking is in de Hoeksche Waard uitgevonden.

Maar soms loopt zelfs een polderjongen wel eens een trots rond; daartoe misschien geïnspireerd door de fraaie Hollandse lucht op de uitnodiging voor deze bijeenkomst. De luchten geven al inspiratie om iets met Holland te doen. De reden: vandaag kan ik u, na een jaar van hard en intensief werken, onderhandelen en vooral samenwerken, het Tweede Meerjarenplan voor het platteland 2007-2013 voorleggen.

We verloochen onze afkomst niet: ik blijf met beide voeten op de grond staan. Want ik constateer dat de tijd van praten, wikken en wegen ver achter ons ligt. We zijn samen al een tijd aan de slag in de plattelandsgebieden, met de provincies als belangrijkste regisseur. Via Jan Pieter Lokker, Utrechts gedeputeerde en voorzitter van de IPO-commissie Landelijk Gebied, zeg ik dan ook tegen de provincies nu en straks: blijf de handen uit de mouwen steken!

Dat betekent natuurlijk niet dat de provincies er alleen voor staan. Want samenwerking is cruciaal op alle terreinen. Samenwerking tussen het rijk, provincies, gemeenten, waterschappen, maatschappelijke partijen en ook het bedrijfsleven. Alle dienen ze een gezamenlijk belang: een vitaal platteland is een vitaal Nederlands belang. Het gaat om een vitale natuur, een sterke economie en een stevige sociale basis, waarbij betrokken burgers en ondernemers een belangrijke rol spelen.

Waar het ook om gaat is schoon water, een schone bodem, behoud van biodiversiteit, een goede balans tussen agrarisch-economische belangen en milieu- en landschapsbelangen, een voorbeeld is de veenweidegebieden. Ik geef ook bijzonder de nadruk op de relatie tussen stad en platteland, een platteland is de 'achtertuin' van 16 miljoen Nederlanders, een ontmoetingsplaats tussen stedelingen en 'buitenlui'.

Ik stel me voor het bestuurlijk overleg ook in de komende jaren mede te wijden aan dit soort inhoudelijke kwesties. Het is de taak om die de baas te worden. Vaak overschrijden die departementale grenzen; denk aan een onderwerp als biodiversiteit. Ik zal, waar nodig, mijn collega-bewindslieden mobiliseren om met alle betrokkenen om de tafel te gaan zitten.

Dames en heren!

Het eerste bedrijf van van het MJP-blijspel is nu achter de rug. Het Rijksbod ligt er. Het doek gaat nu op voor het tweede bedrijf. Daarin spelen de provincies de hoofdrol. Daarom overhandig ik het script, het MJP2, aan Jan Pieter Lokker; en dat is meteen de aftrap van het proces om in de loop van dit jaar 12 ILG-convenanten in elkaar te zetten en te bekrachtigen. En er is de commissie-Verheijen, die uiterlijk op 1 april aanstaande duidelijkheid moet verschaffen over de balans tussen doelen en middelen voor de periode 2007-2013, al volop aan het werk.

Het wordt voor alle betrokkenen, inclusief de provincies en het aan het Rijks Coördinatie Team, nog een hele klus. Maar als zij op 31 december klaar zijn ligt er ook wel wat: een afspraak tussen elke provincie en het rijk over de uitvoering van het plattelandsbeleid in de periode 2007-2013.

Het voertuig om gestalte te geven aan deze afspraken te geven is het Investeringsbudget Landelijk Gebied (ILG), dat is verankerd in de Wet ILG. Met dit instrument kunnen de provincies veel sneller en flexibeler dan voorheen zichtbare resultaten in het landelijk gebied boeken. En dat moet voor de plattelanders als een verademing worden ervaren, want het werd ze toch wel erg moeilijk gemaakt. Te vaak liepen projecten vast in het moeras van verstikkende regelgeving; en dan zwijg ik nog maar over het effect van de hoeveelheid voorschriften en regeltjes.

Ik stel vast dat het een voor de hand liggende oplossing is, maar ja, werk dat maar eens uit. Dat is, en ik constateer het met grote tevredenheid, nu de ILG-sturingsfilosofie. Daarmee geven we de provincies de ruimte en de instrumenten om de komende zeven jaar in bepaalde gebieden met een vastgesteld budget snel in actie te komen. En zo voldoen we aan één van de pijlers onder het kabinetsbeleid: centraal wat moet, decentraal wat kan.

Dames en heren!

Het rijk trekt zich in het tweede bedrijf terug uit de schijnwerpers. Maar we zijn niet helemaal uit beeld. Ik heb het Rijks Coördinatie Team al genoemd. Dat heeft een aantal belangrijke ondersteunende taken op het gebied van advisering, het afsluiten van bestuursconvenanten, de rapportage en de communicatie. Ik benadruk nogmaals dat de cultuur belangrijk is. Ik zou bijna zeggen: 'It's the culture stupid'. Het gaat om het organiseren van vertrouwen.

Genoeg hierover. Ik begrijp dat u staat te trappelen van ongeduld om samen aan het werk te gaan. In mijn ervaring gaat dat beter als de maag gevuld is; en daarom zullen gedeputeerde Lokker en ik u langs een creatieve kooksessie voeren en laten zien hoe de vruchten van samenwerking kunnen smaken.

En dat is nog niet alles. Want Lokker en ik geven zodadelijk ook het startschot voor de Tour de la Campagne 2006. We bezoeken - wat mij betreft te voet of op de fiets, maar in elk geval met een klein ambtelijk gevolg - vier regio's om ons bij te laten praten over wat ze van plan zijn om een vitaal platteland te creëren en in stand te houden. De samenstelling van het programma laat ik graag aan de regio's over. Vast staat wel dat het publiek de digitale televisieregistratie van onze rondreis via internet zal kunnen volgen.

De tour eindigt medio december in het Openluchtmuseum te Arnhem, waar we de bestuursconvenanten ondertekenen. En ja, we gaan ze daar ondertekenen; we gaan niet heel Nederland door om aan het eind te constateren dat we het niet gaan ondertekenen.

Behalve via internet wordt het brede publiek bediend door een reizende tentoonstelling van het museum Naturalis, onze gastheren vandaag. We zullen zodadelijk het eerste object onthullen.

Dus voordat u aan het werk gaat met het MJP2 moeten we hier nog het een en ander doen. Maar eerst geef ik - in het vaste vertrouwen en de wetenschap dat het goed gaat én met dank voor de inzet - het Meerjarenprogramma aan Jan Pieter Lokker.

Ik dank u voor uw aandacht.