IP/06/398
Brussels, 29 maart 2006
Concurrentie: Commissie legt Tomra-groep een geldboete op van 24 EUR wegens
misbruik van machtspositie
De Europese Commissie heeft een geldboete van 24 miljoen EUR opgelegd
aan de Noorse Tomra-groep wegens schending van de mededingingsregels
van het EG-Verdrag die misbruik van een machtspositie verbieden
(artikel 82). De Commissie heeft vastgesteld dat Tomra misbruik heeft
gemaakt van haar machtspositie op de markt in Oostenrijk, Duitsland,
Nederland, Noorwegen en Zweden voor de levering van
emballage-automaten, die veelal in kleinhandelszaken worden geplaatst,
voor het inleveren van gebruikte drankverpakkingen in ruil voor
statiegeld. De Commissie kwam tot de conclusie dat de praktijken van
Tomra, die bestonden uit een systeem van exclusiviteitsovereenkomsten,
verbintenissen over hoeveelheden en tot getrouwheid dwingende
kortingen, de markttoegang van andere fabrikanten beperkten of op zijn
minst vertraagden. Dit vormt een ernstig misbruik van haar
machtspositie. Een tekort aan mededinging op een markt kan tot gevolg
hebben dat klanten hogere prijzen betalen voor de desbetreffende
producten en dat aan klanten minder innoverende producten worden
aangeboden.
In een reactie verklaarde commissaris voor de concurrentie Neelie
Kroes: "Ik zal niet toestaan dat ondernemingen met een machtspositie
de mededinging belemmeren of andere spelers geen toegang tot de markt
verlenen, aangezien dit nadelig is voor de innovatie en de
consumenten. Een onderneming met een machtspositie kan geen kortingen
en bonussen gebruiken als onderdeel van een strategie om
daadwerkelijke en potentiële concurrenten uit te sluiten."
Tomra maakte inbreuk op de mededingingsregels van het EG-Verdrag door
in de periode 1998-2002 een uitsluitingsstrategie op vijf
verschillende nationale markten ten uitvoer te leggen. De praktijken
die in de beschikking onrechtmatig worden verklaard, hebben onder meer
betrekking op overeenkomsten op grond waarvan i) aan Tomra het statuut
van een exclusieve leverancier van de automaten werd verleend en ii)
geïndividualiseerde kwantitatieve doelstellingen of kortingsregelingen
met terugwerkende kracht werden opgelegd, waarvan de drempels meestal
overeenstemden met de volledige of vrijwel volledige behoeften aan
automaten van de klanten van Tomra. Al deze door Tomra ten uitvoer
gelegde praktijken hadden tot doel het vermogen te beperken van andere
leveranciers van automaten om doeltreffend de markt te betreden, en
hebben dit vermogen daadwerkelijk beperkt of ernstig belemmerd.
De Commissie heeft het onderzoek ingeleid naar aanleiding van een
klacht van een Duitse leverancier van deze automaten, waarin de
Commissie werd verzocht te onderzoeken of Tomra misbruik maakte van
haar machtspositie, in het bijzonder door overeenkomsten die werden
gesloten met verscheidene grote retailbedrijven waardoor werd
verhinderd dat de Duitse onderneming toegang kreeg tot de markt.
Vervolgens hebben ambtenaren van de Commissie in samenwerking met de
nationale autoriteiten inspecties verricht in de lokalen van de
Tomra-groep. Uit de inspecties bleek dat Tomra misbruik had gemaakt
van haar machtspositie door een strategie ten uitvoer te leggen die
tot doel had de markt af te schermen voor daadwerkelijke en potentiële
concurrenten.
Door deze onrechtmatige gedragingen kon Tomra haar machtspositie
uitbreiden of op kunstmatige wijze behouden. Deze misbruiken werden
opzettelijk begaan, waarbij Tomra zich bewust was van de schadelijke
gevolgen die zij waarschijnlijk zouden hebben op de mededinging op de
markt.
De Commissie kwalificeerde de inbreuk als een zware inbreuk: de
praktijken zoals die welke door Tomra werden ten uitvoer gelegd, zijn
vroeger reeds door de Commissie en de communautaire rechterlijke
instanties veroordeeld.
Bij het bepalen van het bedrag van de geldboete heeft de Commissie
rekening gehouden met de zwaarte en de duur (5 jaar) van de inbreuk.
Een geldboete van 24 miljoen EUR werd opgelegd aan de volgende
dochterondernemingen van de Tomra-groep, die hoofdelijk aansprakelijk
worden gesteld:
- Tomra Systems ASA,
- Tomra Europe AS,
- Tomra Systems B.V.,
- Tomra Systems GmbH,
- Tomra Butikksystemer AS,
- Tomra Systems AB,
- Tomra Leergutsysteme GmbH.
European Union