SP Tilburg
Tilburg, 29 maart 2006
SP presenteert initiatiefvoorstel buurtparticipatie
De SP fractie dient vandaag een initiatiefvoorstel in over buurtparticipatie. Het
doel van dit initiatiefvoorstel is een bijdrage te leveren aan de betrokkenheid van
burgers bij het bestuur van de stad en om te komen tot een betere prioritering
van het grijs- en groenonderhoud in de Tilburgse wijken. Geeft het voorstel
burgers op concrete en belangrijke punten meer verantwoordelijkheid en macht
over hun eigen leefomgeving, de daarbij passende budgetten en verplichting tot
verantwoording en tenslotte een beter inzicht in de politieke en bestuurlijke
processen waarvan zij wel de consequenties maar zelden de achtergronden te
zien krijgen.
Het aanhoudende debat over het betrekken van burgers bij het bestuur is de
belangrijkste aanleiding voor dit initiatiefvoorstel. Het eveneens aanhoudende
debat over grijs- en groenonderhoud zorgde voor de invulling van het voorstel.
Er wordt in Tilburg jaarlijks tientallen miljoenen euro's uitgegeven aan de aanleg
en het onderhoud van `grijs en groen' en de handhaving van de woonomgeving.
Bijna jaarlijks wordt een voorstel ingediend voor een `inhaalslag' bij het grijs- en
groenonderhoud. Burgers klagen veel over de staat van het grijs- en
groenonderhoud in hun directe omgeving, maar hebben daar verder weinig
merkbare invloed op. Het voorstel voorziet in een systeem waarbij burgers in
buurtvergaderingen zelf en direct de prioriteiten bepalen en het budget verdelen.
Buurtparticipatie is geïnspireerd op de talloze systemen van `participatory
budgeting' die inmiddels over de hele wereld worden uitgevoerd. De bron ligt in
het Braziliaanse Porto Alegre, waar sinds 1989 burgers in toenemende mate zelf
beslissen over de gemeentelijke begroting. Het initiatiefvoorstel is al enige weken
in voorbereiding, maar past nu wonderwel in de recente aandacht voor het meer
en meer betrekken van burgers bij het bestuur van de stad. Buurtparticipatie zet
deze mooie woorden om in concrete macht voor gewone mensen zonder te
verzanden in nieuwe vormen van bureaucratie of dode mussen.
www.tilburg.sp.nl
SP afdeling Tilburg, Piushaven 29, 5017 AN Tilburg
T (013) 5802320 F (013) 5802318 E tilburg@sp.nl I www.tilburg.sp.nl
---- --
Initiatiefvoorstel buurtparticipatie
Aanleiding
Het aanhoudende debat over het betrekken van burgers bij het bestuur is de
belangrijkste aanleiding voor dit initiatiefvoorstel. Het eveneens aanhoudende debat over
grijs- en groenonderhoud zorgde voor de invulling van het voorstel.
Doel
Het doel van dit initiatiefvoorstel is een bijdrage te leveren aan de betrokkenheid van
burgers bij het bestuur van de stad. Omdat er geen alomvattende oplossingen bestaan
moet dit initiatief dan ook uitdrukkelijk gezien worden als slechts één van de dingen die
gedaan kunnen en moeten worden. Het doel is tevens om te komen tot een betere
prioritering van het grijs- en groenonderhoud in de Tilburgse wijken. Daarnaast is het de
expliciete bedoeling van dit voorstel om burgers om concrete en belangrijke punten meer
verantwoordelijkheid en macht te geven over hun eigen leefomgeving, de daarbij
passende budgetten en verplichting tot verantwoording en tenslotte een beter inzicht in
de politieke en bestuurlijke processen waarvan zij wel de consequenties maar zelden de
achtergronden te zien krijgen.
Voorstel
Er wordt in Tilburg jaarlijks tientallen miljoenen euro's uitgegeven aan de aanleg en het
onderhoud van `grijs en groen' en de handhaving van de woonomgeving. Voor 2006 staat
er zo'n 24 miljoen aan schoonmaken, gebiedsmanagement, verbeteren woonomgeving,
beheer groen en recreatie op de begroting, ruim 22 miljoen voor verkeersmaatregelen en
ruim 4 miljoen voor handhaving en veiligheid in de woonomgeving. Bijna jaarlijks wordt
een voorstel ingediend voor een `inhaalslag' bij het grijs- en groenonderhoud. Burgers
klagen veel over de staat van het grijs- en groenonderhoud in hun directe omgeving,
maar hebben daar verder weinig merkbare invloed op.
Het college en de gemeenteraad beslissen bij onder anderen de begroting en het
stadsprogramma over welke maatregelen wanneer worden uitgevoerd. Niet alleen over
de maatregelen zelf, maar ook over de prioritering ervan. In de praktijk daarvan blijken
straten te worden opgeknapt waarvan niemand begrijpt wat daar mis mee was, en
blijven noodzakelijke reparaties of investeringen juist achterwege. Hetzelfde geldt voor
maatregelen op het gebied van handhaving. De afstand tussen de buurt en het stadhuis
is in veel gevallen te groot en ook moeilijk op te lossen met louter wijkbezoeken door
wethouders of raadsleden.
Het voorstel beoogt beide mankementen (verkeerde beslissingen en beperkte
zeggenschap over de woonomgeving) te verhelpen. Hiertoe moet een systeem van
directe en actieve buurtparticipatie worden opgezet, waarbij bewoners zeggenschap over
hun woonomgeving krijgen en zelf bepalen wat wanneer wordt uitgevoerd of geïnitieerd.
De gemeente schept hiervoor de kaders, zowel organisatorisch als inhoudelijk. Buurt- of
wijkoverstijgende projecten vallen voorlopig buiten dit voorstel. Voor ingrepen of
projecten op buurt- en wijkniveau wordt door de gemeente een budget bepaald dat gelijk
is aan het budget dat normaal gesproken beschikbaar zou zijn voor deze programma's.
Buurten en wijken stellen in openbare bijeenkomsten hun wensen en prioriteiten vast en
kiezen een raad die toeziet op de uitvoering daarvan.
Uitwerking
Er wordt een aantal `knippen' gemaakt in de programma's (en bijbehorende budgetten)
die de gemeentebegroting nu heeft opgesteld voor de aanleg en het onderhoud van `grijs
en groen' en de handhaving van de woonomgeving, schoonmaken, gebiedsmanagement,
verbeteren woonomgeving, beheer groen en recreatie en handhaving en veiligheid in de
woonomgeving. Bepaald moet worden wat de minimale gemeentelijke plicht is die door
de gemeente zelf niet kan worden gewijzigd. Bepaald moet worden wat gemeentebrede
projecten zijn die niet kunnen worden overgedragen aan enkele buurten of wijken. En
bepaald moet worden welke programma-onderdelen en bijbehorende budgetten kunnen
worden overgedragen aan de buurtparticipatie.
Er wordt een structuur opgezet voor buurtparticipatie waarin het jaarlijkse proces wordt
vormgegeven en de gemeente in buurten en/of wijken wordt verdeeld.
Op een openbare bijeenkomst per buurt of wijk geeft de gemeente toelichting op wat zij
ziet als noodzakelijke investeringen. Burgers kunnen vervolgens zelf met hun voorstellen
komen, kritiek leveren op voorgestelde ingrepen of programma's en brainstormen over
wat de buurt echt nodig heeft. Het verslag hiervan wordt uitgewerkt tot concrete
voorstellen en er wordt een indicatie gegeven van de kosten van elk voorstel.
Op een tweede openbare bijeenkomst per buurt of wijk worden het verslag, de
voorstellen en de technische of financiële mogelijkheden daarvan toegelicht. Burgers
reageren vervolgens op de voorstellen en geven hun voorkeuren aan. Aan het einde van
de bijeenkomst wordt gestemd over de voorstellen en de prioritering. Programma's
kunnen ook over verschillende jaren verdeeld worden.
Tevens kiest de bijeenkomst een of twee vertegenwoordigers die het verdere proces
zullen blijven controleren.
Tevens worden op deze bijeenkomst wensen geïnventariseerd die (nu) buiten het
programma zijn gebleven over wijk/buurt-overstijgend zijn en ter overweging aan het
stadsbestuur meegegeven. Klachten die bij het Centraal Meldpunt, het wijkwerk of de
gemeente lopende het jaar binnenkomen en te maken hebben met de leefomgeving
worden tevens in het proces meegenomen als inbreng van burgers.
De gemeente maakt per buurt of wijk en in samenspraak met de vertegenwoordigers
daarvan een concreet uitgewerkt plan op basis van de beslissingen van de
buurtbijeenkomsten. Dit programma wordt uitgevoerd en het hele proces wordt
geëvalueerd met de buurtvertegenwoordigers.
Besluit
De gemeenteraad van Tilburg stelt voor aanvang van het zomerreces een gezamenlijke
werkgroep in van college- en raadsleden die dit voorstel verder uitwerkt en die hierover
rapporteert aan de commissie Modern Bestuur en deze voor de begrotingsbehandeling
2007 een raadsvoorstel voorlegt.
Bijlage
Dit initiatiefvoorstel komt niet uit de lucht vallen, het heeft veel verbanden met andere
projecten ter bevordering van burgerparticipatie (zoals Verrijk je Wijk in Tilburg).
Met systemen van burgerparticipatie bij het opstellen van (delen van) gemeentelijke
begrotingen wordt in allerlei vormen over de hele wereld geëxperimenteerd. De `bron' ligt
in het Braziliaanse Porto Alegre (1989), maar ook in de meeste West-Europese landen
worden verschillende vormen inmiddels toegepast.
Meer informatie over `Participatory Budgeting' is onder andere te vinden op:
Participatory budgets in a european comparative approach
YVES SINTOMER, CARSTEN HERZBERG, ANJA RÖCKE (EDS.)
A large university research paper on the Participative Budget in Europe. Available to
download as a 4.7mb PDF at: http://www.ar-drd.org/article.php3?id_article=32&lang=en
A Guide to Participatory Budgeting
Brian Wampler, October 2000
This guide was written under the auspices of the International Budget Project of the
Center for Budget and Policies Priorities and the Ford Foundation. Available as a PDF on
the internet at:www.internationalbudget.org/cdrom/
papers/systems/ParticipatoryBudgets/Wampler.pdf
"72 Frequently Asked Questions about Participatory budgeting."
Urban governance toolkit series. July 2004
UN Habitat: GLOBAL CAMPAIGN ON URBAN GOVERNANCE.
Available on the web at: http://www.unhabitat.org/campaigns/governance/
Participatory Governance, People's Empowerment and Poverty Reduction
United Nations Development Program paper, Essentials N0.8, October 2002
http://www.undp.org/eo/documents/essentials/CivicEngagement-
Final31October2002.pdf
Strengthening participation in public expenditure management: Policy
Recommendations for key stakeholders
By Jeremy Heimans. OECD Policy brief no. 22
http://www.oecd.org/dataoecd/21/48/31649466.pdf
Participation, Citizenship and Local Governance
John Gaventa and Camilo Valderrama
Institute of Development Studies, June 21-24, 1999
Background note prepared for workshop on `Strengthening participation in local
governance'. Download at:
http://www.edemocracy.gov.uk/documents/retrieve.asp?pk_document=50&pagepath=ht
tp://www.e-democracy.gov.uk:80/knowledgepool/
Participatory Budgeting
A Centre for Human Settlements Project for Promoting Participatory Budgeting in
Canada:Building Community Capacity for Deliberative Local Governance in the Greater
Vancouver Region: http://www.chs.ubc.ca/participatory/
Porto Alegre Participatory Budget virtual library:
http://fcis.oise.utoronto.ca/~daniel_schugurensky/lclp/poa_vl.html
Participatory budgeting Wikipedia:
http://en.wikipedia.org/wiki/Participatory_budgeting
---- --