Nederlands Kanker Instituut
NKI-AVL vindt twee nieuwe miRNAs die sleutelrol spelen bij ontstaan kanker
PERSBERICHT
Methode ontwikkeld voor ontrafeling functies nieuwe miRNA-moleculen
Amsterdam, 21 maart 2006 - Onderzoekers van Het Nederlands Kanker Instituut - Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis (NKI-AVL) hebben als eerste een methode ontworpen die snel functies van nieuwe microRNAs ontrafelt. MiRNAs zijn op DNA lijkende moleculen die met name een sleutelrol spelen bij het ontstaan van kanker. De klinische betekenis voor kiemceltumoren is aangetoond in samenwerking met het Erasmus MC- Daniel den Hoed-Josephine Nefkens Instituut (JNI) in Rotterdam. Een coververhaal hierover verschijnt 24 maart in het wetenschappelijk tijdschrift Cell.
MicroRNAs (miRNAs) zijn kleine stukjes RNA-moleculen. Door genen uit te schakelen spelen ze een cruciale rol bij celdeling en bij de ontwikkeling van embryonale cellen. Sinds enkele jaren vermoeden onderzoekers dat als deze moleculen ontregeld raken, ze celgroei kunnen stimuleren en zo kanker veroorzaken. miRNAs staan onder grote aandacht. Inmiddels zijn er circa vijfhonderd geïdentificeerd. Onderzoekers zijn erop gebrand functies van miRNAs te ontrafelen die mogelijk een aangrijpingspunt zijn voor antikankertherapieën. Omdat de moleculen ongeveer 20 basenparen klein zijn, zijn ze makkelijk uit te schakelen.
NKI-AVL-onderzoekers Mathijs Voorhoeve, Carlos le Sage en onderzoeksleider Reuven Agami hebben nu als eerste een manier gevonden om snel nieuwe functies van miRNAs te ontdekken. De celdeling van normale cellen wordt in balans gehouden door twee typen genen: oncogenen, die de groei stimuleren, en tumorsuppressorgenen die de groei remmen.
Agami en zijn collega's ontwikkelden een laboratoriummodel waarin zij oncogenen in normale cellen activeerden. Deze cellen staan dan als het ware op scherp. Alhoewel tumorsuppressogenen deze cellen in balans houden, hebben de cellen enkel de prikkel van het juiste miRNA-molecuul nodig om te veranderen in een kankercel.
Om te onderzoeken welke miRNAs deze eigenschappen hebben, testte Agami een verzameling van bijna alle bekende humane miRNAs. Met de zogeheten microarray-techniek bekeek hij de groei-effecten van iedere afzonderlijke miRNA op de cellen. Zo ontdekten de onderzoekers twee onbekende miRNAs die betrokken zijn bij het ontstaan van kanker.
Bovendien ontdekte dr. Agami samen met prof. Leendert Looijenga van het Erasmus MC- JNI dat deze twee miRNAs betrokken zijn bij het ontstaan van kiemceltumoren doordat ze de bekende p53-kankerroute omzeilen. Dat verklaart waarom kiemceltumoren erg gevoelig zijn voor bestraling en chemotherapie, en dus goed behandelbaar zijn.
KWF Kankerbestrijding heeft financieel bijgedragen aan dit onderzoek.
Klik hier voor het (Engelstalige) artikel in Cell.
----------
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de afdeling PR&voorlichting, Het Nederlands Kanker Instituut - Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis, telefoon 020 512 2850.