begint een beter klimaat
Wet luchtkwaliteit: krampachtig en ongezond
Op 10 maart 2006 presenteerde het Kabinet de langverwachte Wet
luchtkwaliteit. Natuur en Milieu ziet de wet vooral als een
ingewikkelde boekhoudkundige operatie die erop is gericht om
bouwprojecten mogelijk te maken, niet op schone lucht. Nederland heeft
effectieve wetgeving nodig, die maatregelen ondersteunt om de lucht
schoner te maken, aldus Mirjam de Rijk, directeur van Natuur en
Milieu, en deze wet schiet daarin ernstig tekort.
Onlangs (zie nieuwsbrief 7 maart 2005) meldde het Milieu en Natuur
Planbureau met bijgestelde fijn stof-ramingen dat normoverschrijdingen
veelal zijn geconcentreerd in grote steden en langs drukke snelwegen.
De grenswaarde blijkt haalbaar, mits krachtig beleid wordt gevoerd. De
juridische trukendoos van de Wet is daarmee overbodig geworden en het
beleid kan weer daarop worden gericht waar het voor was bedoeld: de
lucht schoner maken.
Helaas kiest het kabinet een andere route. Teneinde haar
bouwprogrammate kunnen uitvoeren heeft staatssecretaris Van Geel de
term niet in betekenende mate geconstrueerd. Projecten die niet in
betekenende mate dat wil zeggen voor niet meer dan 3 procent van het
totaal - bijdragen aan de concentratie fijn stof, hoeven niet meer te
worden getoetst op luchtkwaliteit. Dit geld niet alleen voor
woningbouw, maar bijvoorbeeld ook voor wegverbredingsprojecten en
bedrijventerreinen. Deze 3 procent is echter al snel 15 tot 20 procent
van de meest schadelijke, lokale fractie. Resultaat: de lucht voor
omwonenden wordt ongezonder en het behalen van de grenswaarden wordt
in de toekomst nog lastiger.
Ook de grootschalige salderingsregeling is verworden tot een oplossing
op zoek naar een probleem. Saldering was oorspronkelijk bedoeld om
projecten die de luchtkwaliteit beogen te verbeteren door te kunnen
laten gaan. In het geval van bijvoorbeeld binnenstedelijke
herstructurering is Natuur en Milieu daar ook voorstander van. Maar
inmiddels is de salderingsregeling verworden tot een achterdeur om pas
veel later aan de normen te voldoen. Op plaatsen waar de concentraties
fijn stof nu al ongezond hoog zijn, kunnen hiermee nieuwe wegen, grote
parkeergarages en andere bouwprojecten worden uitgevoerd.
Saldering betekent dat de effectieve maatregelen opgeofferd worden om
de extra vieze lucht van die toegestane projecten te compenseren. Er
zijn dus straks geen goede maatregelen meer over om de lucht zo gezond
te maken als moet. Door de grote schaal van de salderingsgebieden
kunnen maatregelen in bijvoorbeeld de kassen in het Westland worden
ingezet om 20 kilometer verderop een weg aan te leggen. De
luchtkwaliteit zal hierdoor op verschillende plekken sterk
verslechteren. Weer heeft de ademende mens het nakijken.
Het wordt bijna potsierlijk hoe het kabinet zijn verantwoordelijkheid
probeert te ontlopen meent Mirjam de Rijk. Terwijl met een aantal
stevige maatregelen echt veel is te bereiken. Natuur en Milieu roept
de Tweede Kamer op om bij de komende behandeling van de wet het
kabinet een halt toe te roepen. Dat is niet alleen in het belang van
de gezondheid van mensen, maar ook in het belang van de
ruimtelijke-economische ontwikkelingen. De huidige Wet staat immers
niet alleen juridisch zwak, zij roept ook veel weerstand op bij
bewoners en bij milieu- en gezondheidsorganisaties. De kans is daarmee
groot dat de wet al sneuvelt bij de Raad van State.
Dossier luchtkwaliteit VROM
Publicatiedatum: 21-03-2006
Stichting Natuur en Milieu