Kritiek Essent op Commissie Kist
Essent nv
http://www.essent.nl
Aandeelhouders Essent blijven krachtig 'nee' zeggen tegen splitsing
Commissie Kist omhelst splitsing, maar... de Nederlander betaalt
Op maandag 20 maart vonden er twee belangrijke gebeurtenissen plaats in het
splitsingsdebat. De Kamercommissie Economische zaken voerde een rondetafelgesprek met de
aandeelhouders van de energiebedrijven. En de Commissie Kist presenteerde haar rapport
(het zogenaamde validatieonderzoek) naar de splitsing van energiebedrijven.
Rondetafelgesprek
-----------------
De aandeelhouders van Essent traden eensgezind naar buiten. De gedeputeerden Hoes
(Noord-Brabant), Jansen (Overijssel), Eurlings (Limburg) en Calon (Groningen) spraken
zich unaniem uit tegen splitsing. Opnieuw gaven ze blijk van hun grote onbegrip over het
feit dat de overheid met deze wet willens en wetens een ongelijk speelveld creëert en
daarmee de buitenlandse concurrenten in de kaart speelt.
De Tweede Kamercommissie wilde van de aandeelhouders weten of zij bereid waren de aandelen
in de energiebedrijven voor langere tijd te behouden. Verreweg de meeste aandeelhouders
gaven aan dat ze niet het voornemen hebben uit de energiebedrijven te willen stappen. Als
er niet verplicht gesplitst moet worden, zijn de meeste aandeelhouders beslist bereid
langer aandeelhouder te blijven.
Dit maakt, volgens de aandeelhouders, een interessante 'energiedeal' mogelijk. De
rijksoverheid en de aandeelhouders zouden een transitie naar een duurzame
energievoorziening krachtig kunnen ondersteunen met grote investeringen.
Deze handreiking is tot nu toe echter niet door de Kamerleden opgepakt.
De aandeelhouders van Essent hebben alle twijfel weggenomen over de vermeende beperkte
zeggenschap over het bedrijf. Het afgelopen jaar hebben ze meer zeggenschap verworven en
zijn nu meebepalend voor de belangrijkste strategische beslissingen.
Commissie Kist
--------------
De Commissie Kist heeft geprobeerd om in drie weken alle discussies en onderzoeken van de
afgelopen drie jaar rondom het wetsvoorstel splitsing energiebedrijven, te valideren; een
lastige opdracht in zo'n kort tijdsbestek, zoals nadere bestudering van het rapport
aantoont.
Baten
Een flink aantal batenverhogende uitgangspunten van de Commissie Kist blijkt niet te
kloppen. Zo doet de commissie alsof het wetsvoorstel ook de privatisering van
energiebedrijven regelt. Maar dat is niet waar. En dus mogen de eventuele
maatschappelijke baten van privatisering ook niet worden toegeschreven aan splitsing.
Duidelijk is ook dat de hoogspanningsnetten zonder splitsing van energiebedrijven aan
Tennet kunnen worden overgedragen en daarom geldt ook hier dat de mogelijke
maatschappelijke baten niet aan splitsing mogen worden toegerekend.
En verder kan het invoeren van het zogenaamde 'leveranciersmodel' en het capaciteitstarief
voor transport van elektriciteit en gas volledig zonder splitsing plaatsvinden. Ook de
maatschappelijke baten hiervan zijn dus niet aan splitsing te danken.
Kosten
Het belangrijkste kostendrukkende uitgangspunt van de Commissie Kist klopt helaas eveneens
niet. Het wetsvoorstel regelt namelijk wel degelijk de introductie van de zogenaamde
'vette netbeheerder' bij splitsing. En dus moeten de kosten daarvan ook toegerekend
worden aan splitsing. Maar ook al zou je dat niet doen, dan komen de kosten van het
inrichten van een 'vette netbeheerder' uiteindelijk toch bij de klant of bij de burger
terecht.
Kortom de Nederlander betaalt. De splitsing kost 455 miljoen per jaar. Dat betekent,
linksom of rechtsom, 65 euro per huishouden per jaar.
Voor wat betreft de Cross Border Leases (CBL's), blijkt de Commissie Kist de analyses van
Essent te delen, maar waagt het zich niet aan een harde uitspraak over het mogelijke
schadebedrag. Daarmee krijgt de Kamer nog steeds geen duidelijkheid over de kosten en
baten van splitsing en de gevolgen voor de CBL's waar het bij monde van o.a. het
CDA-kamerlid Jos Hessels om heeft gevraagd. De sector staat dus nog steeds een
miljardenclaim te wachten.
Marktwerking
Ook ten aanzien van de effecten op de marktwerking is een zeer belangrijke kanttekening te
maken. De Commissie Kist verwacht dat door consolidatie en overnames van de
commerciële energiebedrijven uiteindelijk drie a vier spelers op de Nederlandse
markt zullen overblijven. Dit zijn aanzienlijk minder spelers dan er nu actief zijn en
valt niet te rijmen met de claim dat er dankzij splitsing meer concurrentie op de markt
ontstaat door nieuwe toetreders.
Betrouwbaar, betaalbaar en duurzaam?
De Commissie Kist gaat uit van splitsing en daarna van verkoop aan buitenlandse
energiebedrijven en gedeeltelijke privatisering van de netten. De gevolgen hiervan zijn
niet alleen qua marktwerking een probleem (hoe zorgen we ervoor dat er voldoende spelers
op de Nederlandse markt actief blijven), maar ook problematisch voor de ambities op het
gebied van duurzaamheid van de energievoorziening in Nederland. Dit zeer wezenlijke punt
zat niet in de vraagstelling, maar is wel een belangrijk punt waar in de Kamer aandacht
voor is gevraagd: Welke visie op de energiemarkt ligt eigenlijk ten grondslag aan dit
wetsvoorstel en hoe kan Nederland zijn ambities als het gaat om betrouwbaar, betaalbaar
en duurzaam waarmaken. Deze vraag blijft voor Essent ook na het rapport van Kist volledig
onbeantwoord.
---
Noot voor de redactie,