Centraal Planbureau

CENTRAAL PLANBUREAU
Onderwerp: persbericht
Nummer: 23
Datum: 21 maart 2006

Economisch herstel op vele fronten

Dit jaar lijkt een einde te komen aan een uitzonderlijk lange periode van laagconjunctuur. De economische groei wordt geraamd op 2,75 procent en kan volgend jaar nog wat versnellen tot 3 procent. Op meerdere fronten markeert 2006 een wending ten goede. Zo groeit de Nederlandse economie naar verwachting voor het eerst sinds de eeuwwisseling sneller dan die van het eurogebied; is sprake van groeiherstel bij de consumptie, de investeringen en de uitvoer; en verbetert de concurrentiepositie voor de eerste keer in zes jaar. Ook op de arbeidsmarkt is sprake van een omslag. De werkgelegenheid neemt sinds eind 2005 weer toe, terwijl de werkloosheid daalt. Deze ontwikkelingen lijken zich dit en komend jaar versterkt voort te zetten. De koopkracht stijgt zowel in 2006 als 2007 met gemiddeld circa 1 procent, waarbij vooral dit jaar achter dit gemiddelde wel grote verschillen tussen huishoudens schuil gaan. De overheidsbegroting is volgend jaar vrijwel in evenwicht.

Dit zijn de hoofdlijnen uit het samenvattende hoofdstuk 1 van het Centraal Economisch Plan 2006, dat het Centraal Planbureau (CPB) vandaag heeft gepubliceerd. Het volledige Centraal Economisch Plan, inclusief de speciale onderwerpen over ontslagbescherming en over de Doha-ronde (onderhandelingen over handelsliberalisatie), verschijnt op woensdag 5 april 2006.

Eurogebied zit in de lift
In de tweede helft van 2005 kwam het conjunctureel herstel in het eurogebied weer op gang, ondanks de verdere stijging van de olieprijs. Het herstel werd gedragen door de uitvoer en de investeringen. De consumptiegroei bleef bescheiden, vanwege de beperkte toename van de werkgelegenheid en het nadelige effect van de hogere olieprijs op de koopkracht. In 2006 loopt de economische groei van het eurogebied naar verwachting op tot 2,25 procent. Dit zou de hoogste groei zijn sinds 2000. Bij de voorziene lichte verdere verbetering op de arbeidsmarkt kan de consumptiegroei enigszins versnellen. Voor 2007 wordt een vergelijkbare economische groei geraamd. Door de geprojecteerde olieprijsdaling neemt de inflatie licht af, waardoor de consumptie iets sneller kan toenemen. Daar staat tegenover dat het begrotingsbeleid in Duitsland restrictief is.

Nederlandse economie bloeit op door meer uitvoer ... Het CPB verwacht dat de economische groei dit jaar 2,75 procent bedraagt en volgend jaar versnelt tot 3 procent. De uitvoer trekt aan door het groeiherstel in Europa. Bovendien kan de concurrentiepositie voor het eerst sinds 2000 wat verbeteren. De arbeidskosten per eenheid product nemen sterker af dan bij de concurrenten door de gematigde loonontwikkeling en de koersdaling van de euro van 1,24 dollar in 2005 tot gemiddeld 1,20 dollar voor dit en komend jaar. De in Nederland geproduceerde uitvoer zal hierdoor de tot nu toe hoogste groei van dit decennium kennen. Mede door de opkomst van China in de wereldeconomie blijft de wederuitvoer naar verwachting met dubbele cijfers groeien. Deze zal volgend jaar de 'made in Holland'-uitvoer in waarde zelfs gaan overtreffen.

... en meer binnenlandse bestedingen
De uitvoer was de afgelopen jaren de kurk waarop de economie bleef drijven. Vanaf dit jaar zullen ook de binnenlandse bestedingen weer een aanzienlijke bijdrage aan de economische groei leveren. De particuliere consumptie neemt in 2006 en 2007 toe met 1,25 procent, door het herstel van de koopkracht en het aantrekken van de banengroei. De investeringen trekken in de raming stevig aan. De bedrijfsinvesteringen groeien dit jaar naar verwachting met 8 procent en volgend jaar met 5 procent. Het investeringsklimaat is duidelijk verbeterd: het producentenvertrouwen in de industrie bereikte in februari het hoogste niveau sinds eind 2000. De verwachte opleving van de productiegroei zorgt voor een sterke stijging van de bezettingsgraad. Ook de winstgevendheid van het bedrijfsleven zal naar verwachting verder toenemen.

Werkloosheid over de top heen
Het aantal werkzoekenden neemt sinds eind vorig jaar gestaag af. Ook het aantal banen vertoonde in de loop van 2005 weer een toename, vooral door meer ingehuurde uitzendkrachten. Het CPB verwacht dat de werkgelegenheid dit en volgend jaar flink zal aantrekken. De werkloosheid neemt hierdoor in twee jaar tijd met 115 000 personen af, tot 5 procent van de beroepsbevolking in 2007. De daling van de werkloosheid is volgend jaar sterker dan dit jaar, omdat de werkgelegenheid altijd met enige vertraging reageert op de productie.

Loonstijging hoger dan inflatie
De inflatie is in de eerste twee maanden van dit jaar sterk afgenomen tot gemiddeld 1,2%, voornamelijk door de afschaffing van het gebruikersdeel van de onroerendzaakbelasting (OZB). De geldontwaarding komt zowel in 2006 als 2007 waarschijnlijk uit op gemiddeld 1,25 procent. Het negatieve effect van het afschaffen van de OZB valt volgend jaar uit het inflatiecijfer weg. Daar staat tegenover dat de olieprijs naar verwachting niet verder zal stijgen (en in de projectie zelfs licht daalt tot gemiddeld 55 dollar per vat in 2007), zodat de opwaartse invloed van de gestegen energieprijzen verdwijnt. De contractloonstijging in de marktsector heeft vorig jaar met 0,8 procent het laagste peil sinds de jaren tachtig bereikt. De toename van de contractlonen was lager dan de inflatie, zodat werknemers er reëel erop achteruitgingen. Met een contractloonstijging van 1,5 procent dit jaar en 1,75 procent komend jaar liggen weer positieve reële loonontwikkelingen in het verschiet.

Herstel koopkracht
De koopkracht van gezinnen zal - na drie jaar achtereen te zijn afgenomen - vanaf dit jaar gemiddeld genomen weer toenemen. De reële lonen stijgen en de lasten van gezinnen worden, vooral dit jaar, verlicht. Rekening houdend met het recente kabinetsbesluit de zorgtoeslag per 1 juli aanstaande niet aan te passen, bedraagt de gemiddelde koopkrachtstijging dit jaar 1,5% en volgend jaar 0,75%. De verschillen tussen huishoudens zijn vooral dit jaar groot door de invoering van het nieuwe zorgstelsel. De spreiding in inkomenseffecten wordt bovendien nog onderschat omdat voor veel variabelen met gemiddelden wordt gerekend. Ook door persoonlijke omstandigheden kunnen sommige huishoudens er (veel) meer op vooruit of achteruit gaan dan uit de gepresenteerde cijfers blijkt.

Begrotingstekort neemt af
Het begrotingstekort is de afgelopen twee jaar sterk afgenomen door de omvangrijke bezuinigingen en lastenverzwaringen van het kabinet. In 2003 was nog sprake van een overschrijding van de Europese 3 procent-norm, vorig jaar bedroeg het EMU-tekort 0,6 procent van het BBP. Van ombuigingen is dit en volgend jaar geen sprake meer. Dit jaar worden de lasten juist verlicht en wordt de zorgtoeslag van ruim 2 miljard euro ingevoerd. Verder is er een incidentele tegenvaller bij de vennootschapsbelasting. Bedrijven hebben vorig jaar genereus vennootschapsbelasting afgedragen vanwege de hoge rentevergoeding ('bankieren bij de staat'). Dat leidt in 2006 tot een te voorspellen tegenvaller, omdat de belastingdienst de teveel betaalde belastingen moet terugstorten. Door de opleving van de economie blijft de oploop van het begrotingstekort dit jaar beperkt. Het tekort komt uit op 0,9 procent van het BBP, om volgend jaar weer af te nemen tot 0,4 procent van het BBP.

Hoofdstuk 1 van het Centraal Economisch Plan 2006 is (gratis) beschikbaar als PDF-bestand op de website van het CPB (www.cpb.nl).

Tijdens de persconferentie op dinsdag 21 maart 2006, 10.00 uur in Nieuwspoort, is Henk Kranendonk (tel: 070-3383406) beschikbaar voor telefonische inlichtingen. Inlichtingen bij Jacqueline Timmerhuis (tel: 070-3383477), Dick Morks (tel: 070-3383410) of Johan Verbruggen (tel: 070-3383404).