Unicef
Papoea Nieuw Guinea: rechtssysteem voor jongeren succesvol
20 maart 2006, Kundiawa - Kinderen op Papoea Nieuw Guinea die voor een
klein vergrijp gepakt worden door de politie, waren tot enige tijd
geleden vaak aan gewelddadige willekeur overgeleverd. Fysiek geweld
van politiemannen was de opmaat voor een onzeker verblijf in een
gevangenis voor volwassenen waar geweld geen uitzondering is. Drie
jaar geleden werd de eerste jongerenrechtbank opgericht, en meer
volgden. Het succes begint zichtbaar te worden.
Jongeren in hechtenis betekent op Papoea Nieuw Guinea vaak
mishandeling en aanranding van de tieners. Enige tijd geleden wees een
rapport (nogmaals) uit dat 75 procent van de kinderen te maken heeft
met gewelddadig gedrag van politiefunctionarissen en/of
medegedetineerden.
Angst
Het was natuurlijk ook niet zo slim om die plastic buizen te stelen.
Maar ja, zestien jaar en een beetje stoer willen doen... Michael en
Samson hebben er nu nog spijt van. Ze werden gepakt en meegenomen naar
het politiebureau waar ze op een fysieke manier te verstaan kregen dat
hun gedrag ontoelaatbaar was. Daarna werden ze in de cel gegooid. "Dat
was het ergste en engste gedeelte", vertelt Michael.
Waar deze kinderen vroeger wellicht een behoorlijke tijd in een
penibele situatie hadden moeten doorbrengen, daar was er nu een snelle
oplossing. Politierechter Siki in de provincie Kundiawa hoorde van hun
zaak en plaatste de twee direct onder de jeugdreclassering. Deze
zorgde ervoor dat ze snel weer naar huis konden. Uiteraard moesten ze
nog wel een (taak)straf uitvoeren, maar de gewelddadige omgeving die
alleen maar slecht doet, kon het tweetal achter zich laten.
Wetten maken en dan uitvoeren
Siki vertelt: "Meestal zijn het kleine vergrijpen die jongeren plegen.
En meestal zijn het ook kinderen die arm zijn of geen ouders meer
hebben." Om deze jongeren buiten het rechtssysteem voor volwassenen te
houden is de afgelopen jaren veel werk verzet. "Wetten zijn aangepast,
jongerenwerkers en reclasseringsambtenaren zijn opgeleid.
Gevangenisstraf is meestal niet de oplossing." Siki ziet meer in
alternatieve bemiddeling zoals taakstraffen. Speciale jongerenwerkers
controleren de jongeren die de fout zijn ingegaan. Michael: "Ik voel
me veilig bij de jongerenwerker. Hij komt uit de buurt en is aardig."
Belangrijk onderdeel in deze ontwikkeling is het jeugdgerecht dat in
2003 werd opgericht, mede met steun van Unicef. Er zouden er nog zes
volgen. Maar om deze gerechten goed te laten functioneren, moesten er
wel wetten worden gemaakt om jongeren te beschermen. "Dat is nu
gebeurd", vertelt Siki. "Nu kan het in de praktijk worden uitgevoerd."
En met succes. Nu wet en uitvoering steeds meer in praktijk worden
gebracht, is het aantal kinderen dat in gevangenissen terechtkomt
aanzienlijk afgenomen. "Meestal blijft het nu bij een waarschuwing of
een kleine taakstraf", vertelt Bruce Grant van Unicef.