Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport

Dwangopname voorkomen door meer behandelmogelijkheden

Persbericht, 20-3-2006

De ministers Hoogervorst (VWS) en Donner (Justitie) sturen vandaag twee wijzigingen in de Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (Wet Bopz) naar de Tweede Kamer. Het gaat om een aanpassing van de voorwaardelijke machtiging en een verruiming van de mogelijkheden om bij een gedwongen opname over te gaan tot dwangbehandeling. Aan beide wijzigingen bestaat in de praktijk dringend behoefte.

Uitbreiding voorwaardelijke machtiging
Bij een voorwaardelijke machtiging kan de patiënt, door het naleven van voorwaarden, een opneming/verblijf in een psychiatrisch ziekenhuis voorkomen. In 2005 heeft de Hoge Raad vastgesteld dat een voorwaardelijke machtiging alleen verleend mag worden als de patiënt uitdrukkelijk instemt met de voorwaarden. Om de voorwaardelijke machtiging breder te kunnen toepassen, wordt op dit punt de Wet Bopz gewijzigd. Voortaan is het voor het verlenen van een voorwaardelijke machtiging ook voldoende dat de rechter het vertrouwen heeft dat de patiënt - ondanks het ontbreken van diens uitdrukkelijke instemming - zich aan de voorwaarden houdt. Dit is in het belang van patiënten die de bereidheid daartoe niet kunnen of willen uitspreken. Met deze wijziging wordt meer ruimte geboden voor alternatieven voor gedwongen opnames.

Verruiming mogelijkheden toepassing dwangbehandeling De tweede wijziging vloeit voort uit een dringende behoefte aan verruiming van de mogelijkheden van intramurale dwangbehandeling. Betrokken ministers hebben eerder aangekondigd dat ze de Wet Bopz hierop wilden wijzigen. Nu is dwangbehandeling slechts mogelijk als er (onmiddellijk dreigend) gevaar binnen de inrichting is. In het nieuwe wetsvoorstel wordt het mogelijk dwangbehandeling toe te passen als voldoende vaststaat dat de patiënt anders te lang opgenomen moet blijven omdat het gevaar, veroorzaakt door zijn geestelijke stoornis, niet wordt weggenomen. De wijziging is van toepassing op psychiatrische patiënten en niet op verstandelijk gehandicapten of mensen in een verpleeginrichting.