Kamerbrief inzake Nederlands standpunt voor Voorjaarsraad 2006 - bijlage 1
Nederlands standpunt voor de europese voorjaarsraad 2006
'Europa volle kracht vooruit'
. Europe must reform and modernise its policies to preserve its values. Modernisation is essential to continue to keep Europe's historically high levels of prosperity, social cohesion, environmental protection and quality of life .
Inleiding
Duurzame groei in Europa is nodig voor het behoud van de Europese levensstandaard, een hechte sociale cohesie en een goede bescherming van het milieu. Om deze groei te kunnen realiseren zijn in de EU structurele hervormingen nodig. De EU staat daarbij onder toenemende druk van externe en interne uitdagingen. Externe uitdagingen zoals de snelle technologische veranderingen, mondialisering van de economie en een sterke importafhankelijkheid van onze energievoorziening en interne uitdagingen zoals de gevolgen van vergrijzing voor arbeidsparticipatie en de sociale en financiële houdbaarheid van oudedagsvoorzieningen.
De globalisering van de economie dwingt Europa zijn internationale concurrentievermogen te versterken. Economische prestaties van de EU blijven steeds achter bij die van de VS en Azië, m.n. China en India. De VS exporteren meer high-tech producten dan de EU. De investeringen in R&D van Europese bedrijven blijven achter bij de VS en Japan. Bovendien is China in opkomst. China concurreert niet alleen op loonkosten, maar ook op de kwaliteit van producten met een hoge toegevoegde waarde. India e.a. profiteren vooral in de dienstensector van een enorm reservoir aan hoog opgeleide, Engelssprekenden binnen de beroepsbevolking. Tegelijkertijd biedt de globalisering voor de EU als sterke en open markt meer kansen dan bedreigingen, zoals de toename van afzetmarkten. De EU moet daar actief op inspelen door het bevorderen van een mondiaal gelijk speelveld.
De hoge en veranderlijke olieprijzen waren in 2005 al aanleiding om het energievraagstuk te agenderen voor de informele Europese Raad in Hampton Court. In januari van dit jaar ervoeren EU-lidstaten hun kwetsbaarheid aan den lijve toen het Russisch-Oekraïense gasdispuut escaleerde. Dit onderstreept de urgentie dat de EU zich in haar interne beleid moet wapenen tegen te sterke importafhankelijkheid, maar geeft ook aan dat zij in haar externe beleid meer moet doen om onze energievoorziening veilig te stellen.
De vergrijzing binnen de EU (afnemend geboortecijfer gecombineerd met een langere
levensverwachting) leidt er toe dat de solidariteit tussen generaties onder druk gezet zal worden. Nu staan tegen over elke gepensioneerde vier werkenden, maar in 2050 zullen in de EU tegenover één gepensioneerde maar twee werkenden staan. Indien het beschikbare arbeidspotentieel in Europa niet beter benut wordt zal reeds in 2015 de structurele economische groei in de EU terugvallen tot rond de 1,5%. Daarnaast zullen de publieke uitgaven aan pensioenen en gezondheidszorg een steeds groter deel uitmaken van het BBP.
De Europese regeringsleiders hebben tijdens de Informele bijeenkomst in oktober 2005 te Hampton Court deze uitdagingen voor Europa nogmaals onderkend.
De Commissie bouwt hierop voort in de voortgangsrapportage voor de Voorjaarsraad "Time to move up a gear" en stelt dat binnen de Lissabon strategie op de terreinen kennis en innovatie, ondernemingsklimaat, globalisering/vergrijzing en energie extra inspanningen noodzakelijk zijn.
De Lissabon strategie blijft van belang voor Europa. Het rapport Kok "Facing the Challenge" en de Mid term review van de Lissabon strategie vorig jaar hebben geleid tot een verbetering van de "governance" van de Lissabon strategie. Met het instellen van Nationale Hervormingsprogramma's en het Communautaire Lissabon programma zijn de verantwoordelijkheden beter verdeeld over Commissie en Lidstaten. Tevens is binnen de drie pijlers besloten tot een focus op groei en werkgelegenheid. Binnen de drie pijlers (economie, ecologie en werkgelegenheid/sociaal beleid) dient de aandacht zich te richten op maatregelen die hieraan bijdragen. Het hebben van een baan is de beste manier om sociale uitsluiting te voorkomen. De inspanningen zijn gericht op het voorkomen van een voortijdig verlaten van de arbeidsmarkt en op het zo snel mogelijk weer op de arbeidsmarkt krijgen van werklozen. Binnen de ecologische pijler richt de aandacht zich op de stimulering van eco efficiënte innovaties die bijdragen aan de Europese concurrentiekracht.
Het CPB heeft in opdracht van de Commissie berekend dat als in 2010 een aantal doelstellingen van de Lissabon-agenda worden verwezenlijkt, de Europese economie met 12 tot 23 procent extra zal groeien.
De economische groei lijkt zich komend jaar door te zetten. De verwachting is dat in 2006 de Europese economie met 2,2 % zal groeien. In Nederland begint de economie ook weer op stoom te komen. Voor dit jaar verwacht het CPB dat de BBP-groei aantrekt naar 2,75%.
De Lissabon strategie is geen panacee. Het is een raamwerk waarbinnen de EU en de lidstaten tot actie moeten komen. De Lissabon strategie heeft een makelaarsfunctie waarin lidstaten met best practices in aanraking komen. Tegelijkertijd heeft ze een aanjaagfunctie om van die best practices gebruik te maken. Dit is niet vrijblijvend. De wereld om ons heen staat niet stil. De nadruk moet binnen de strategie worden gelegd op implementatie.
Lidstaten moeten hun nationale hervormingsprogramma's uitvoeren. Op Europees niveau zal de Commissie het Communautaire Lissabon programma moeten uitvoeren. De EU en de Lidstaten zullen zich gezamenlijk moeten richten op het voltooien van de interne markt. Daarnaast zullen zij zich ook op betere regelgeving moeten concentreren.
Het is de gezamenlijke taak van regeringsleiders en de Commissie om duidelijk te maken dat de hervormingen in alle individuele lidstaten en de EU noodzakelijk zijn om het hoofd te kunnen bieden aan de ontwikkelingen die zich op Europees en mondiaal niveau afspelen. Europa heeft een goede uitgangspositie. De uitdagingen bieden kansen voor de kwaliteit van het leven voor de burgers in Europa.
I Prioriteiten
Nederland deelt de keuze voor de vier actiegebieden zoals deze door de Commissie is gemaakt in het voortgangsrapport. Het is duidelijk dat het hier prioriteiten en uitdagingen betreft waar de EU en de Lidstaten zich gezamenlijk zullen moeten inspannen. De onderwerpen vormen een integraal onderdeel van de Lissabon strategie, maar het is goed deze onderwerpen er extra uit te lichten en in Europees kader te bespreken. In het Nederlandse hervormingsbeleid nemen de vier genoemde thema's al een centrale plaats in. De voorstellen van de Commissie passen dan ook goed in het Nederlandse beleid. Wel waarschuwt Nederland in algemene zin voor een overmatige focus op inputdoelstellingen binnen de Lissabon strategie.
Kennis en Innovatie
Nederland onderschrijft het belang van kennis en innovatie voor het groeivermogen van Europa. Kennis is het fundament van de moderne maatschappij. Naast kennis als element van maatschappelijk belang, is de ontwikkeling, verspreiding en toepassing van kennis elementair voor de productiviteit en het concurrentievermogen van Europa.
Nederland heeft de ambitie om tot de meest vooraanstaande kenniseconomieën te behoren. De uitgangspositie van de Nederlandse kennisbasis is redelijk, maar Nederland moet voorkomen achterop te raken.
Extra investeringen in onderwijs, wetenschap en onderzoek moeten samengaan met institutionele hervormingen. In Nederland is dit collegejaar bijvoorbeeld gestart met experimenten met collegegelddifferentiatie en selectie van studenten, en zal in 2007 gestart worden met experimenten met een open bestel. Tevens staat een advies op stapel over onder meer inhoudelijke dynamisering van het universitaire onderzoek.
Voor wat betreft het voorstel van de Commissie dat alle lidstaten in 2010 2% van hun BBP moeten uitgeven aan hoger onderwijs zou dat voor Nederland betekenen dat het huidige percentage van 1.3% van BBP aan hoger onderwijs flink zou moeten worden opgehoogd. Met het oog op een meer gedifferentieerd hoger onderwijs is het naar de mening van Nederland noodzakelijk enerzijds publieke middelen strategischer in te zetten en anderzijds de mogelijkheden voor private bijdragen van zowel studerende als bedrijfsleven te vergroten. Vanzelfsprekend mag dit niet ten koste gaan van de toegankelijkheid. Het collegegeldkrediet, dat naar verwachting in het collegejaar 2007-2008 van start gaat maakt dat goed mogelijk. Verder is het zaak is om op alle niveaus van het onderwijs excellentie na te streven, niet alleen bij het hoger onderwijs.
De groei van reële R&D-uitgaven, en met name van de private investeringen, blijft achter. Vooral op het vlak van private R&D schiet Europa tekort. Dit vraagt naar niet alleen om goed innovatie- en wetenschapsbeleid, gericht op het creëren van de goede randvoorwaarden voor R&D door het bedrijfsleven, maar ook om het vergroten van de concurrentiedruk en het omzetten van onderzoek naar vernieuwende producten en diensten.
De Commissie roept in het voortgangsrapport alle lidstaten op om vóór de aankomende Voorjaarsraad een kwantitatieve doelstelling voor uitgaven aan R&D formuleren. De bestaande Nederlandse doelstelling met betrekking tot de private R&D-uitgaven, zoals opgenomen in het Nederlandse NHP, impliceert een toename van deze uitgaven tot ca. 2% BBP in 2010. Gegeven de verwachte omvang van de publieke R&D-uitgaven in de komende jaren, brengt realisatie van de doelstelling voor de private R&D-uitgaven Nederland dicht bij de R&D-doelstelling voor de EU als geheel. Nederland honoreert het verzoek van de Commissie om een doelstelling van 3% voor totale R&D-uitgaven in 2010 te formuleren.
Nederland blijft tevens wijzen op de positieve bijdrage van eco-efficiënte innovaties aan groei, banen en milieu en onderschrijft de aanbevelingen om de marktbarrières voor dit type innovaties te beslechten in het recente rapport 'A will to compete: a Competitive, Clever and Clean Europe' van de adviesgroep van "Eminent Persons". Dit advies is het resultaat van een door NL geïnitieerde dialoog met het Europese bedrijfsleven en ngo's en wijst op het belang van financiele prikkels zoals vergroening van belastingen en overheidsaankopen. Het is zaak samen met het bedrijfsleven lange termijn visies te ontwikkelen en komend jaar concrete maatregelen in gang te zetten, met bijzondere aandacht voor het formuleren van doelstellingen voor de vergroening van overheidsaanbestedingen en de beschikbaarheid van risicokapitaal en kredieten.
Het voornemen van de Commissie om te komen tot een oprichting van een European Institute of Technology (EIT), belast met taken op het gebied van onderwijs, onderzoek en innovatie, kan in aanvulling op bestaande en voorgenomen communautaire en nationale maatregelen het concurrentievermogen van de Europese kenniseconomie in mondiaal perspectief verhogen. Nederland verwelkomt het voornemen van de Commissie om te komen tot een EIT en is in het bijzonder verheugd dat de Commissie de volgende elementen in de mededeling heeft meegenomen:
. Een EIT zal bestaan uit een netwerk.
. Het zal voortbouwen op bestaande (netwerken van) excellente instellingen. binnen de EU, zodat ook goede mogelijkheden voor excellente Nederlandse instellingen kunnen ontstaan.
. De intentie is de structuur van een EIT zo licht mogelijk vorm te geven;
. En deze te laten aansluiten bij de behoeften van de beoogde deelnemers (universiteiten, bedrijven).
Bij de nadere uitwerking van een voorstel hecht Nederland nadrukkelijk aan de volgende voorwaarden :
. Over de verdere vormgeving van een EIT, in het bijzonder de relatie tussen het centrale bestuur en de "kennisgemeenschappen", zullen de beoogde deelnemers nog worden geconsulteerd.
. De selectie van deelnemers moet transparant zijn en plaatsvinden op basis van excellentie.
. De Commissie verschaft duidelijkheid over de relatie van een EIT tot nationale onderwijs- en onderzoeksstelsels en de communautaire bevoegdheden op onderwijs- en onderzoeksterrein.
. De oprichting van een EIT mag niet ten koste gaan van de inhoud van onderwijs-, innovatie- en onderzoeksprogramma's waarover de Raad reeds inhoudelijk overeenstemming heeft bereikt.
. Een EIT mag niet leiden tot verdere versnippering. In dit verband is het van belang voor een goede afbakening te zorgen en mogelijke overlap te voorkomen met de Networks of Excellence en de voorgestelde European Research Council en Joint Technology Initiatives in het Zevende Kaderprogramma.
Ondernemersklimaat
Nederland onderschrijft dat het ondernemingsklimaat in Europa verbetering behoeft en hecht dan ook grote waarde aan de genoemde beleidsmaatregelen op het terrein van betere regelgeving en administratieve lasten en procedures. Het is van groot belang de procedures voor het opstarten van een bedrijf te vereenvoudigen. Iedere lidstaat zou een one-stop shop moeten hebben aan het eind van 2007 en de gemiddelde tijd om een bedrijf op te zetten moet uiteindelijk worden gereduceerd tot maximaal een week. De Commissie prijst het Nederlandse Nationaal Hervormingsprogramma voor het verminderen van de administratieve lasten. Nederland roept andere lidstaten op hier eveneens vaart mee te maken.
Nederland is verheugd met het toenemende gebruik door de Europese Commissie én de lidstaten van de EU van het Nederlandse Standaard Kosten Model voor het meten van administratieve lasten en voor het ontwikkelen van voorstellen om administratieve lasten te verminderen. In het verlengde hiervan kan de Europese aanpak van administratieve lasten verder worden versterkt door consequent gebruik van impact assessments bij besluitvorming op raadsniveau en door het reduceren van administratieve lasten in het kader van het vereenvoudigingsprogramma.
Ook acht Nederland het van belang om het regelgevende kader voor
overheidsaanbestedingen MKB-vriendelijker te maken om zo de toegang van
het MKB tot de markten voor overheidsaanbestedingen te vergemakkelijken
Nederland wijst daarnaast op het belang om daadwerkelijk competitieve markten te realiseren. De werking van sommige markten (m.n. diensten, financiële diensten en energie) is op dit moment onvoldoende. Verder had de Commissie meer aandacht kunnen schenken aan het belang van mobiliteit en versterking van de ruimtelijk-economische structuur (inclusief mainports en steden) voor de economie van de EU-lidstaten.
Tot slot vraagt NL aandacht voor het belang van de creatieve industrie, een snelgroeiende sector in NL en Europa. Creativiteit wordt steeds belangrijker voor het realiseren van toegevoegde waarde en is van belang voor het omzetten van kennis en onderzoek in vernieuwende producten en diensten. De economische potentie van creativiteit en de creatieve sector wordt op dit moment niet optimaal benut en daarmee laten we kansen liggen. Nederland hecht in dit verband aan het stimuleren van een levendig creatief en cultureel klimaat, het wegnemen van specifieke knelpunten bij de creatieve bedrijfstakken en het beter verankeren van creativiteit bij het bedrijfsleven.
Het EP heeft 16 februari jl. in eerste lezing gestemd over de dienstenrichtlijn en de richtlijn op een groot aantal punten aangepast. De uitkomst van de EP-stemming komt weliswaar op een aantal punten tegemoet aan het Kabinetsstandpunt, maar wijkt op belangrijke onderdelen hiervan af. Nederland is voorstander van een effectieve dienstenrichtlijn en kijkt uit naar het nieuwe tekstvoorstel van de Commissie, op basis waarvan de discussie in de Raad zal worden voortgezet.
Globalisering en vergrijzing
Nederland deelt de mening van de Commissie betreffende de noodzaak de overheidsfinanciën van de lidstaten gezonder te maken, de effectieve uittreedleeftijd te verhogen, meer te investeren in onderwijs en training, de arbeidsmarkten verder te flexibiliseren en de gezondheidszorgstelsels robuuster te maken. Via het gestroomlijnde Open Method of Coordination proces zal aan de lidstaten worden gevraagd te rapporteren over hun beleid met betrekking tot sociale insluiting, pensioenen en gezondheidszorg. Deze rapportages zullen door de Commissie worden geanalyseerd en worden ingebracht ten behoeve van de Voortgangsrapportage. Overigens geeft de Commissie in haar huidige voortgangsrapport aan dat veel lidstaten in hun NHP al aandacht schenken aan het sociaal beleid.
Wel meent Nederland dat de Commissie in het voortgangsrapport wel de noodzaak om - in het licht van de vergrijzing - de begrotingstekorten verder te reduceren meer in beschouwing had kunnen nemen.
Nederland acht - vanwege het arbeidsmarktbeleid en sociale rechtvaardigheid - het gender aspect in de Lissabonstrategie van belang. Daarom steunt Nederland ook
de inhoudelijke voorstellen in de brief van 6 regeringsleiders voor een genderpact om arbeidsparticipatie van vrouwen te bevorderen. Nederland ziet dit als een belangrijk onderdeel van het werkgelegenheidsdeel van de strategie. Het verbeteren van de mogelijkheden om werk en zorg te combineren (kinderopvang) is een element dat in dit kader meer aandacht verdient.
Nederland is geen voorstander van het door de Commissie formuleren van specifiek arbeidsmarktbeleid en/of kwantitatieve doelstellingen voor de lidstaten. Het vergroten van het arbeidsaanbod en de flexibiliteit van de arbeidsmarkt kan namelijk het best op nationaal niveau vormgegeven worden. Het is bijvoorbeeld niet nodig om te streven naar gemeenschappelijke principes voor het beleid van de lidstaten op het terrein van de arbeidsmarktflexibiliteit.
Energie
Er moet een nieuw, geïntegreerd EU energiebeleid komen, dat de volgende drie doelstellingen zou moeten hebben:
1. Voorzieningszekerheid optimaliseren;
2. Concurrentievermogen vergroten;
3. Duurzaamheid bevorderen.
Naast het nastreven van deze drie doelstellingen is Nederland van mening dat gestreefd moet worden naar maatregelen die de samenhang tussen deze doelstellingen versterken. Zo kan beleid op de terreinen van duurzame energiebronnen, energie-efficiency alsook versterking en verdieping van de interne markt bijdragen aan de voorzieningszekerheid binnen Europa. In de visie van Nederland zou het nieuwe energiebeleid op die wijze tot een grotere synergie moeten leiden tussen de versterking van het concurrentievermogen van het Europese bedrijfsleven, reductie van broeikasgassen, energievoorzieningszekerheid, bevordering van eco-efficiënte innovaties en verbetering van de luchtkwaliteit.
1. Voorzieningszekerheid
Extern EU-beleid
Binnen de mogelijkheden en bredere doelstellingen van het externe beleid (inclusief het GBVB) is versterkte aandacht voor energievoorzieningszekerheid cruciaal.
Goede relaties met toeleveranciers zijn belangrijk voor de leveringszekerheid. Ook wederzijdse afhankelijkheid tussen consumenten en producenten van energie, bijvoorbeeld door investeringen over en weer, draagt hieraan bij. In de EU veiligheidsstrategie van 2003 constateerde de Europese Raad reeds dat de toenemende afhankelijkheid van energie-import een belangrijke uitdaging vormt voor de EU. Het is zaak hier snel verdere invulling aan te geven, onder meer via het Gemeenschappelijk Buitenlands - en Veiligheidsbeleid. De EU moet zich ook richten op stabiliteitsbevordering in relatie met toeleveranciers (huidige en potentiële) en anderszins voorwaarden creëren voor stabiele en zekere aanvoer. In het buurlandenbeleid moet energie een sterkere component worden, met name in de richting van Rusland, Oekraïne, Turkije, Algerije en Libië. De mogelijkheid moet worden geschapen dat buurlanden worden aangesloten op Trans-Europese Energienetwerken. De samenwerking met belangrijke consumentenlanden moet worden geïntensiveerd, in het bijzonder op het gebied van energie-efficiëntie en nieuwe technologie. Een transatlantische energiedialoog met de VS is gewenst. Nederland heeft het initiatief genomen om samen met de VS een seminar te organiseren over de transatlantische energiedialoog, als "stepping stone" naar de EU-VS transatlantische dialoog in juni.
Intern EU-beleid
Om toeleveringszekerheid te optimaliseren moet de EU de juiste voorwaarden creëren voor onze energiebedrijven, die sterk moeten staan in hun relaties met externe partners. De mogelijkheid tot het sluiten van lange-termijn-leveringscontracten van gas is één van die essentiële voorwaarden. Diversificatie van energiebronnen is van groot belang. De keuze van energiebronnen is een zaak van de lidstaten, maar de EU zou wel open en pragmatische vormen van samenwerking tussen groepen van lidstaten met vergelijkbare wensen kunnen stimuleren - zie hieronder bij energiemix. Om schokken in de gastoevoer beter op te kunnen vangen moet de Energieraad een discussie voeren over een adequaat gascrisismechanisme. Als basis hiervoor zullen een grondige kosten/baten analyse van de Commissie en een uitwisseling van 'best practices' in het kader van de richtlijn gasvoorzieningszekerheid moeten dienen.
2. Concurrentievermogen
Eén interne energiemarkt in de EU is cruciaal. Nederland blijft hechten aan verdergaande liberalisering van de energiemarkt door betere verbindingen tussen de nationale markten en effectieve Europese regelgeving voor de interne markt. Nederland ondersteunt het rapport van Commissaris Kroes en ziet uit naar het nadere onderzoek van de Commissie naar manieren om de interne energiemarkt te versterken. Investeren in de ontwikkeling en verspreiding van energietechnologie is van groot belang. De bevordering van eco-efficiënte innovaties draagt bij aan een Europese economie die "clean, clever & competitive" is.
3. Duurzaamheid
Om een effectief klimaatbeleid te kunnen voeren moet de EU tijdig duidelijkheid scheppen ten aanzien van de middellange en lange termijn klimaatstrategieën en ten aanzien van de voortzetting van het Europese emissiehandelssysteem na 2012. Dit is essentieel voor investeerders. Om een optimale energiemix te stimuleren kunnen lidstaten met vergelijkbare wensen hun krachten bundelen voor de ontwikkeling en verspreiding van specifieke technologische opties. Het Kaderprogramma voor onderzoek en technologische ontwikkeling zou voor deze samenwerking mogelijkheden moeten bieden. Om structureel lagere CO2-emissies te bereiken, moeten we alle energie-opties open houden. De EU moet doorgaan met het bevorderen van hernieuwbare bronnen, waarbij de aandacht vooral gericht moet worden op de ontwikkeling van nieuwe technologie die de toepassing van duurzame energie kosteneffectiever maakt. Energie-efficiëntie draagt bij aan alle drie de pijlers van het Europese energiebeleid en kan ook positief uitwerken op de luchtkwaliteit, via bijvoorbeeld strenge emissienormen voor de transportsector. Naast meer investeringen in R&D is het daarom nodig de markt voor energie-efficiënte technologie te bevorderen door voortschrijdende normstelling, introductie van economische instrumenten en afbouwen van milieuschadelijke subsidies.
Nederland is van mening dat de Voorjaarsraad aan de Energieraad en de RAZEB de opdracht moet geven de vernieuwing van het EU energiebeleid verder uit te werken.
II. Implementatie
Nederland steunt de conclusie van het voortgangsrapport dat de vernieuwing van de Lissabonstrategie vorig jaar vruchten afwerpt. Zowel de Mid term review van de Lissabon strategie als de informele top te Hampton Court top heeft de urgentie bevestigd dat Europa moet hervormen. Met de herziene Lissabon strategie zijn de verantwoordelijkheden van zowel de EU als de lidstaten nu duidelijk gedefinieerd.
Nationale Hervormingsprogramma's / Communautair Lissabon programma
Uit de door de lidstaten zelf opgestelde Nationale Hervormingsprogramma's (NHP's) is over het algemeen een beeld te schetsen van een Europa dat serieus werk wil maken van hervormingen. De plannen zijn over het algemeen ambitieus en bevatten concrete beleidsmaatregelen.
Dit jaar zal het aan moeten komen op daadwerkelijke implementatie van de beleidsvoornemens. Zowel de Lidstaten als de EU zullen hun verantwoordelijkheid moeten nemen en de Nationale Hervormingsprogramma's en het Communautaire Lissabon programma moeten uitvoeren.
Kernpunt van de Lissabonstrategie is dat lidstaten bij dit moderniseringsproces kunnen leren van de ervaringen van andere lidstaten. Nederland kan, zeker waar het gebieden betreft waar Nederland naar oplossingen zoekt, leren van de ervaringen van andere lidstaten. Het zogenoemde "naming and faming" van lidstaten kan bijdragen tot een versnelling van het hervormingsproces.
Volgend jaar zou de Commissie - wanneer we weten hoe het staat met de implementatie van de nationale hervormingsprogramma's - weer formele landenspecifieke aanbevelingen kunnen opstellen. Volgend jaar kan dan worden bezien of de plannen ook daadwerkelijk zijn omgezet in beleid en of hiermee het zogenaamde implementatiegat (kloof tussen plannen en implementatie) is verkleind. Nederland steunt de conclusie in het rapport van de Commissie dat dit jaar geen aanpassingen zullen plaatsvinden van de geïntegreerde set van richtsnoeren. Ook omdat consistentie in de richtsnoeren is gewenst om te kunnen beoordelen of lidstaten zich aan de afspraken zoals in de huidige NHP's vastgelegd houden.
Nederlands Nationaal Hervormings programma
In de Voortgangsrapportage toont de Europese Commissie zich positief over het Nederlandse hervormingsbeleid. Het Nederlandse beleidspakket wordt beoordeeld als coherent. De Commissie deelt de door Nederland in het NHP gekozen prioriteiten zoals het vergroten van het arbeidsaanbod in het bijzonder door het versterken van R&D, innovatie en onderwijs en versterking van de concurrentiepositie door loonkostenmatiging. De Commissie is van mening dat met dit pakket het groeivermogen van de Nederlandse economie structureel verbeterd kan worden. Nederlandse beleidsmaatregelen worden dan ook veelvuldig aangehaald als voorbeeld waarvan andere lidstaten kunnen leren.
De Commissie vraagt in het voortgangsrapport aandacht voor de 'governance'. De conclusie van de Commissie is dat dit in veel lidstaten nog in de kinderschoenen staat. Voor Nederland geldt dat niet. Het NHP is besproken met de sociale partners. De sociale partners hebben bovendien een zelfstandig document naar de Commissie gestuurd, waarin zij aangeven welke bijdrage zij leveren aan de realisering van het Nationaal Hervormingsprogramma. Met het parlement is voorafgaand aan indiening bij de Europese Commissie over het NHP gesproken. De wijze waarop het document tot stand is gekomen en er overleg heeft plaatsgevonden wordt dan ook door de Commissie geprezen.
De kracht van het programma ligt volgens de Commissie op het vlak van het reduceren van administratieve lasten voor bedrijven, maatregelen die financiële prikkels geven aan bijstandsgerechtigden om te gaan werken, en maatregelen die de effectieve pensioenleeftijd proberen te verhogen.
Wel plaatst de Commissie nog enkele kanttekeningen bij het Nederlandse Nationale Hervormingsprogramma.
De Commissie beoordeelt de omvang van de Nederlandse beleidsinitiatieven gericht op verhoging van de participatie van vrouwen (in uren) als 'beperkt'. Nederland is van mening dat met het ingezette beleid op het gebied van belastinghervormingen, verbeterde mogelijkheden voor kinderopvang en betere mogelijkheden tot afstemming tussen werk en privé-leven de juiste voorwaarden worden geschapen om bij een aantrekkende economie tot een verdere verhoging van de arbeidsparticipatie van vrouwen (zowel in personen als in aantal gewerkte uren) te komen. De relatief hoge marginale druk op het tweede inkomen in Nederland is een belangrijk aandachtspunt.
De Commissie wijst op de te geringe arbeidsdeelname van minderheden en plaatst kanttekeningen bij de toereikendheid van het beleid. Nederland deelt de urgentie van deze problematiek, welke ook moeten worden bezien in het bredere kader van de gestegen jeugdwerkloosheid en het te hoge aantal voortijdig schoolverlaters. Het onderwerp staat hoog op de politieke agenda. Sinds de afronding van het NHP zijn dan ook in aanvulling op het generieke beleid vele aanvullende beleidsinitiatieven ontplooid om de arbeidsmarktkansen te verbeteren en discriminatie tegen te gaan. Hiertoe zijn afspraken gemaakt in samenwerking met de sociale partners en andere maatschappelijke organisaties.
In dit verband constateert de Commissie ook dat de doelstellingen op de terreinen van voortijdige schooluitval en startkwalificatie ambitieus zijn en moeilijk te behalen. Ook hier worden vele initiatieven ontplooid. Zo worden verschillende initiatieven ontplooid om het aantal mensen met een startkwalificatie te verhogen. De Taskforce Jeugdwerkloosheid zet zich in voor 40.000 extra jeugdbanen (reguliere banen, werkervaringsplaatsen, leerwerkbanen) en streeft ernaar om iedere jongere binnen een halfjaar (weer) aan het werk en/of weer naar school te krijgen.
Nederland is niet het enige land dat zoekt naar oplossingen op het terrein van minderheden, jeugdwerkloosheid en het voortijdig schoolverlaten. Dit is daarom naar mening van Nederland bij uitstek een terrein waar lidstaten kunnen leren van elkaars ervaringen en goede voorbeelden van beleid.
Nederland ziet de beoordeling van het Nederlandse hervormingsbeleid door de Commissie als een aansporing om de ingeslagen koers door te zetten.
-----------------------
"European values in the globalised world" Contribution of the Commission to the October meeting of Heads of State and Government, oktober 2005.
Dit standpunt richt zich op de behandeling van de Lissabonstrategie tijdens de Europese Voorjaarsraad. Bij de opstelling ervan is gebruik gemaakt van het CEC-advies voor de Voorjaarsraad 2006. Dit advies is als bijlage bijgevoegd.
CPB-rapport Five Lisbon Highlights, the economic impact of reaching these targets, januari 2006. De vijf doelstellingen zijn: 1. groei werkgelegenheid tot 70 % 2. onderwijs en scholing 3. R&D doelstelling 3 % BBP 4. verlaging Administratieve lasten met 25 % 5. openen van dienstenmarkten.
Brief van 9 februari 2006 van regeringsleiders van Zweden, Frankrijk, Spanje, Finland, Denemarken en Tsjechië aan Bondskanselier Schussel.
---- --
Ministerie van Buitenlandse Zaken