Universiteit Maastricht

Persbericht
10 maart 2006

Diverse Zuid-Afrikaanse hoogwaardigheidsbekleders aanwezig

Opnieuw twee Zuid-Afrikaans promoties aan UM

Met de promotie van twee Zuid-Afrikaanse onderzoekers aan de Universiteit Maastricht, op vrijdag 17 maart, bevestigt de UM opnieuw de samenwerking met en betrokkenheid bij de Medial Research Council (MRC) in Zuid-Afrika. Zowel de ambassadeur van Zuid-Afrika in Nederland als de president en voorzitter van de MRC komen naar Maastricht om de feestelijkheden bij te wonen. De beide promotieonderzoeken zijn gericht op preventie van HIV/AIDS, nog altijd een levensgroot probleem in Zuid-Afrika.

De contacten tussen de Zuid-Afrikaanse Medical Research Council en de Universiteit Maastricht werden twaalf jaar geleden gelegd door prof. Bart van den Borne, hoogleraar Gezondheidsvoorlichting en prof. Gerjo Kok, hoogleraar Toegepaste Psychologie. Na 17 maart zijn er in totaal vijf Zuid-Afrikaanse onderzoekers gepromoveerd in Maastricht, van wie er twee inmiddels hoogleraar zijn in hun land. 'Nu sturen ze hun eigen promovendi ook naar Maastricht', zegt Bart van den Borne met gepaste trots. De jarenlange samenwerking tussen de UM en de MRC wordt op de ochtend van de promoties bezegeld met een officiële samenwerkingsovereenkomst. Dat maakt het in de toekomst eenvoudiger om subsidies van bijvoorbeeld Nuffic te werven voor onderzoek in Zuid-Afrika. Nuffic is de Nederlandse organisatie voor internationale samenwerking in het hoger onderwijs

De promoties van Sibusiso Sifunda en Shamagonam James zijn voor de Zuid-Afrikaanse hoogwaardigheidsbekleders van groot belang. Zowel de president van de MRC, prof. Mbewu, als de voorzitter, prof. Ramashala zijn erbij aanwezig. Mbewu is als president van het gezaghebbende MRC een belangrijke adviseur wat betreft gezondheidsvraagstukken voor de Zuid-Afrikaanse president Mbeki. Ook de Zuid-Afrikaanse ambassadeur in Nederland, Mhkize, komt naar Maastricht. Behalve Bart van den Borne is prof. Reddy vanuit de MRC promotor van de promovendi. Reddy behoorde tot de eerste lichting van MRC-promovendi aan de UM. Voor de komende jaren staan er nog zes dergelijke promoties gepland.

De samenwerking werpt voor zowel UM als MRC haar vruchten af. Bart van den Borne: 'Kennisoverdracht naar Zuid-Afrika blijkt te werken. Het is niet zo dat bij begeleiding vanuit het westen de expertise automatisch verloren gaat voor het thuisland. Al deze promovendi maken een flitsende carrière in hun thuisland, want er is veel vraag naar mensen van hun niveau. Voor ons is het andersom ook erg leerzaam hoe we onze kennis en modellen over kunnen dragen aan andere landen. Gezondheidsvoorlichting van de UM heeft internationaal een goede naam en we delen onze kennis graag.'

Het proefschrift van Sibusiso Sifunda (The Development and testing of a peer-led STI, HIV and AIDS prevention intervention for male prison inmates in South Africa) richt zich op de situatie van gevangenen in twee Zuid-Afrikaanse provincies. Gezondheidsvoorlichting aan deze groep over seksueel overdraagbare aandoeningen en HIV/AIDS laat veel te wensen over, terwijl bekend is dat gevangen de eerste periode na hun vrijlating zeer seksueel actief zijn om te bewijzen dat ze hun mannelijkheid in de gevangenis niet verloren zijn. Door ex-gevangenen, zowel seropositief als -negatief, op te laten treden als gezondheidsvoorlichters voor gevangenen die bijna vrijgelaten werden, was op de langere termijn een positief effect zichtbaar in hun seksueel gedrag. Opmerkelijk is dat vrijwel alle gevangenen na hun vrijlating terugkeerden naar hun familie, waardoor ze gemakkelijk opnieuw te benaderen waren voor de nameting. In westerse landen is dit vaak moeilijk gebleken bij vergelijkbaar onderzoek.

Shamagonam James onderzocht de HIV/AIDS-voorlichting op middelbare scholen in Zuid-Afrika (The evaluation of HIV and AIDS interventions in secondary schools in South Africa: recommendations for systematic programme Development). De bestaande voorlichtingsprogramma's worden tot nu toe maar mondjesmaat geëvalueerd.Uit James' onderzoek blijkt dat middelbare scholieren doorgaans goed op de hoogte zijn over seksueel overdraagbare aandoeningen en HIV/AIDS, maar dat dat niet blijkt uit hun seksueel gedrag. Het belangrijkste probleem onder deze doelgroep is het feit dat er niet of nauwelijks onderling wordt gepraat over veilig vrijen, SOA's en andere gerelateerde onderwerpen. Dat taboe zit bijvoorbeeld ook het onderhandelen over condoomgebruik in de weg. James concludeert dat de docenten die de voorlichting geven beter getraind moeten worden in het stimuleren van deze communicatievaardigheden bij scholieren. Ook de schooldirecteuren moeten volgens de promovenda getraind worden om hun docenten te ondersteunen. Het proefschrift doet aanbevelingen voor hoe de training van deze docenten en directeuren aangepakt zou kunnen worden.

Noot voor de pers: De promovendi zijn vanaf een week voor hun promotie in Nederland, de bestuursleden van het MRC vanaf donderdag 16 maart. Als u met hen in contact wilt komen, kunt u zich wenden tot Femke Kools, Pers- en Wetenschapscommunicatie UM, tel. 043-3885230, e-mail: femke.kools@ssc.unimaas.nl De afdeling Communicatie van de UM is bereikbaar via 043 388 5222, e-mail pers@bu.unimaas.nl. Voor urgente zaken buiten kantooruren: 06 4602 4992. De persberichten van de Universiteit Maastricht staan op internet: http://www.pers.unimaas.nl/ Zie ook het Research Magazine voor meer interessant onderzoek aan de UM: http://www.unimaas.nl/researchmagazine