Gemeente Meppel
Postbus 501
7940 AM Meppel
Stadhuis Grote Oever 26
tel. (0522) 850500
Installatie nieuwe Gemeenteraad (16-3-2006)
Donderdag 16 maart is de nieuwe Gemeenteraad geïnstalleerd. De
Burgemeester van Meppel, de heer Mr. Joh. C. Westmaas, heeft de leden
van de Raad toegesproken:
Vier jaar te gaan
Er is altijd een Gemeenteraad. Gisteren namen we afscheid van negen
leden; vandaag verwelkomen we negen nieuwe leden. Veertien raadsleden
en één duo raadslid zorgen voor de continuïteit. Aan u samen de
opdracht om de nagelaten erfenis van het beleid tot aan gisteren goed
te beheren en tot meerwaarde te brengen. Is het zo eenvoudig en is
daar alles mee gezegd om u aan het werk te laten gaan? Ik wil u graag
uitnodigen om met mij toch even stil te staan bij wie we als Raad zijn
en misschien zouden moeten zijn.
De grote vraag
Aan het begin van zoân nieuwe periode is het altijd goed om even een
vraag te stellen. De vraag luidt: Is de wereld van Meppel, is onze
gemeente veranderd als gevolg van de verkiezingen van 7 maart 2006?
Die vraag kun je en moet je stellen al was het maar om met elkaar weer
terug te komen op aarde na een drukke verkiezingscampagne.In die
campagne waren twee zaken van belang. Ten eerste wat hebben we gedaan
de afgelopen jaren en wat gaan we de komende jaren doen. De kiezers
hebben hun keuze gemaakt. Dat resulteert in de samenstelling van de
nieuwe gemeenteraad zoals we die vanavond hebben geïnstalleerd. Maar
is onze wereld in Meppel daardoor veranderd. Als je die vraag puur
vanuit de politieke verhoudingen bekijkt dan is er een verandering te
constateren. Er waren er die verloren en er waren er die wonnen. Als
je echter het bekijkt vanuit de vraag naar de rol van de gemeenteraad
in de komende vier jaar dan is er eigenlijk niets veranderd. De
problemen op maatschappelijk - en sociaal vlak, de dilemmaâs waarvoor
de raad zich gesteld zag voor 7 maart zijn er niet anders uit gaan
zien na 7 maart 2006. De opdracht die de raad heeft voor de komende
jaren is dus onveranderd de opdracht om adequate antwoorden te vinden
op de vragen die er leven, de problemen en de dilemmaâs.
Beschouwing op het wezen van de Raad
De wijze waarop de raad aan haar opdracht uitvoering geeft en de
middelen die zij daarbij inzet heeft nadrukkelijk een verbinding met
de vraag hoe men de Raad beschouwt. De vraag naar de macht en invloed
van de raad. Zonder nu te diep op deze kwestie in te gaan ben ik van
mening dat een Raad die zich bewust is van haar eigenstandige rol in
het politieke bestel, het best in staat is om haar rol in het
politiek- en maatschappelijk krachtenveld waar te maken. Het
benadrukken van die eigenstandigheid en wellicht het in de komende
tijd eens onderzoeken van wat die eigenstandigheid betekent, kan ons
als Raad helpen om weg te komen uit de heilloze discussies over wat nu
van een raad mag worden verwacht als gesproken wordt door raadsleden
over het primaat van de raad.
Want laten we wel wezen de Raad kan met de beste wil van de wereld
niet voldoen aan de gedachte dat zij het centrale orgaan is dat op
gemeentelijk niveau alles zou moeten en kunnen bepalen. Als we die
gedachte wel willen blijven koesteren dan zullen we keer op keer
moeten vaststellen dat de praktijk niet aan en dergelijke norm kan
voldoen. Het leven van het raadslid zal dan verworden tot een
verambtelijkt instituut. In een dergelijke raad wordt het wezen van de
politiek miskend. Het wezen van de politiek en de politieke
besluitvorming is namelijk dat zij en eigenstandige rol en positie
inneemt ten opzichte van de ambtelijke organisatie waarin een raad
stelling neemt en antwoorden geeft op maatschappelijke vragen en
dilemmaâs. Dat stelling nemen en geven van antwoorden vind dan niet
plaats op basis van door anderen geconstrueerde werkelijkheden; neen
de raad organiseert eigenstandig onderzoek, gaat op fact finding
missies, adopteert maatschappelijke initiatieven en raadsleden
functioneren als coaches voor burgerschap. Als je zo de raad gaat zien
dan worden rol en positie van de gemeenteraad duidelijker en â nog
belangrijker â een dergelijk raad kan herkenbaar zichzelf zijn en
voldoen aan verwachtingen die de plaatsgenoten van de Gemeenteraad
hebben.
Droom of werkelijkheid
Is het vorenstaande nu een droombeeld. Naar mijn mening niet. Als een
raad die richting uitgaat dan wordt wat we dualisme noemen nog verder
verdiept. Dualisme is dan niet meer beperkt tot het restaureren van
bestaande en monumentale instituties als raad en college in nieuwe
verhouding tot elkaar. Dualisme is dan niet meer beperkt tot het
zoeken naar en werken aan nieuwe vergadervormen. (natuurlijk gaan we
daar wel mee door). Nee als de raad haar eigenstandige positie wenst
in te nemen dan dient zij zich te oriënteren op haar politieke rol;
de rol op welke titel men ook deze gemeenteraad is binnengekomen. Dat
is de rol van eigenstandig orgaan als eindbeoordelaar van beleid dat
tot stand is gekomen als coproductie van ambtenaren, burgers en
maatschappelijke organisaties. Dat is ook de rol waarin de raad ook
zelf op zoek moet gaan naar de maatschappelijke context en de feiten
aldaar boven tafel dient te krijgen. Zonder de inbreng van de eigen
context, de eigen kennis van wat er maatschappelijk leeft, kan een
Raad sturen wat ze wil maar ze zal niet begrepen worden.
Er valt veel te winnen
Er valt nog veel te winnen in Meppel als het gaat om de positie en rol
van de Raad in de samenleving. Weliswaar kwam er 64% van de
kiesgerechtigden naar de stembus. Belangrijker voor de politiek is dat
36% van de kiesgerechtigden niet kwam.
Onze plaatsgenoten komen niet dichter bij de politiek te staan als de
politiek geen passie meer kent; niet herkenbaar is voor de
samenleving; het laat bij de frase dat het de raad het hoogste orgaan
is en daarmee het primaat heeft. Onze plaatsgenoten verwachten passie,
betrokkenheid, herkenbaarheid van de raad als eigenstandig politiek
orgaan dat op basis van eigen waarneming en onderzoek komt tot breed
maatschappelijk draagvlak onder de te nemen besluiten.
Opdracht en uitvoering
U heeft een mooie opdracht de komende jaren. Een opdracht die â en dat
weten degenen die al ervaring hebben in de raad â veel tijd en veelal
ook veel energie vergt. Het belangrijkste werk van u als raadslid ligt
niet in de raad of de commissie maar voornamelijk daarbuiten. In het
luisteren naar mensen, het luisteren naar maatschappelijke
organisaties, het vertalen van alle geluiden in eigen standpunten.
Slechts aan het einde van al het werk ligt de
Commissievergadering/Gemeenteraad en de besluitvorming daarin. Je
wordt geen beter raadslid door alle commissievergaderingen bij te
wonen en daarin als toehoorder aanwezig te zijn. Het beste raadslid is
hij/zij die vooral dicht bij zichzelf blijft want die eigenheid van
het individu was toch de reden om politiek actief te worden. Die
eigenheid en herkenbaarheid (vertaald in maatschappelijke
betrokkenheid) was toch ook de reden waarom de politieke partijen u
hebben gevraagd om een verkiesbare plaats in te nemen.
Tenslotte
Mijn pleidooi van vandaag voor de raad 2006-2010 is. Laten we aan het
werk gaan voor Meppel als een Raad die herkenbaar haar eigen positie
markeert temidden van de samenleving van Meppel. Iedereen kijkt naar u
de komende jaren. Het zou prachtig zijn als we over 4 jaar kunnen
constateren dat uw inspanningen zich vertalen in een veel hogere
betrokkenheid van de samenleving bij uw werk. En in een nog hogere
opkomst bij de volgende verkiezingen.
Zoals ik al zei: U heeft een mooie opdracht. Ik wens u bij de
invulling daarvan veel wijsheid en bij de uitvoering daarvan heel veel
succes.
Tenslotte, vergeet in alle hectiek van het politieke leven niet te
herkennen en te genieten van wat het leven u naast het
raadslidmaatschap geeft.