De Nederlandse Bank
DNB publiceert Kwartaalbericht maart 2006
Persbericht
Datum 15 maart 2006
Organisatie leeg DNB
Het Kwartaalbericht opent zoals gebruikelijk met rapportages over
economische ontwikkelingen, prudentieel toezicht op de financiële
sector, betalingsverkeer en financiële stabiliteit.
Daarnaast komen de volgende onderwerpen aan bod.
* Grieppandemie: potentiële bedreiging voor economie en financieel
systeem
* Starre Europese prijzen in kaart gebracht
* Naar een cashless society?
* Risicobeheersing door geldtransactie- en trustkantoren
* Het spaargedrag van Nederlandse huishoudens
* De risico´s van consumptief krediet
Grieppandemie: potentiële bedreiging voor economie en financieel
systeem
De negatieve invloed van een eventuele grieppandemie voor de economie
en het financiële systeem kan groter zijn dan bij normale economische
schokken. Dat blijkt uit een tentatieve verkenning van de mogelijke
gevolgen van een grieppandemie. Oorzaak is dat verschillende sectoren
en regio´s in de wereld gelijktijdig of kort op elkaar worden
getroffen. De Nederlandse economie is daarbij extra kwetsbaar vanwege
het open karakter en de samenstelling van de export. In de financiële
sector krijgen verzekeraars te maken met extra claims als gevolg van
ziekte en sterfte, en worden banken geconfronteerd met meer
faillissementen van debiteuren, met hogere kredietrisico´s en met een
lagere vraag naar krediet.
Starre Europese prijzen in kaart gebracht
Prijzen in Europa zijn duidelijk minder flexibel dan in de Verenigde
Staten. Dit blijkt uit een onderzoek van centrale banken in het
Europees Stelsel van Centrale Banken (ESCB). Vooral in de Europese
dienstensector worden prijzen met grote tussenpozen van een jaar of
langer herzien, en komen prijsdalingen weinig voor. De prijsstelling
in de Europese industrie, de detail- en groothandel steekt daar
positief bij af. Prijsdalingen komen in deze sectoren grosso modo even
vaak voor als prijsstijgingen, maar ook hier toont het Amerikaanse
bedrijfsleven zich meer flexibel.
Naar een cashless society?
Hoewel contante betalingen waarschijnlijk nooit helemaal zullen
verdwijnen, zal een verdere verschuiving van toonbankbetalingen in de
richting van pinpas en chipknip de maatschappelijke efficiëntie verder
doen toenemen. Begin jaren negentig werd nog driekwart van de omzet
aan de toonbank in contanten afgerekend, terwijl dat in 2004 nog maar
de helft was en de andere helft van de omzet werd afgerekend met
elektronische betaalmiddelen. Als in 2004 nog in dezelfde verhoudingen
betaald zou zijn als in 1990, dan waren de maatschappelijke kosten van
het betalingsverkeer bijna EUR 200 miljoen hoger geweest.
Risicobeheersing door geldtransactie- en trustkantoren
De nieuwe regelgeving van de afgelopen jaren in het toezicht op
geldtransactie- en trustkantoren heeft resultaten opgeleverd. De door
de wetgever beoogde sanering van de in Nederland actieve
geldtransactiekantoren is doorgevoerd. Het trusttoezicht heeft tot
consolidatie binnen de trustsector geleid en heeft voor een
cultuuromslag gezorgd. De voorgeschreven beheersing door de kantoren
van de integriteitsrisico´s zal er echter niet toe leiden dat zij
nooit bij incidenten op integriteitsgebied betrokken kunnen raken.
Het spaargedrag van Nederlandse huishoudens
De afgelopen jaren liepen aan de ene kant de spaartegoeden aanzienlijk
op, terwijl aan de andere kant de huishoudens vaker rood bleken te
staan en meer uitgaven dan ze verdienden. Deze spaarparadox kan deels
verklaard worden doordat actieve besparingen sterk blijken te reageren
op ontwikkelingen op de financiële markten. Onderzoek laat zien dat er
meer gespaard wordt als de aandelenkoersen dalen, terwijl bij
stijgende aandelenkoersen de besparingen weer dalen, zij het in
mindere mate. Dit verklaart mede waarom de spaartegoeden zo sterk
opliepen na het kelderen van de aandelenkoersen in de eerste jaren van
dit millennium. Ook wordt duidelijk dat het ontsparen in recente jaren
verband houdt met het herstel van de aandelenkoersen en de aanhoudende
stijging van de huizenprijzen.
De risico´s van consumptief krediet
De risico´s van de sterke groei van het consumptief krediet de
afgelopen jaren concentreren zich voor een belangrijk deel bij de
groep huishoudens met een laag inkomen. Een goede inschatting van de
financiële huishouding van de kredietnemer vraagt dan ook, zeker in
het licht van de huidige ruime beschikbaarheid van middelen, om een
verantwoordelijke opstelling van zowel de verstrekker van het krediet
als de consument.
Verder in dit Kwartaalbericht
* Gemeenschappelijke Europese betaalruimte (SEPA) per 1 januari 2008
in zicht
* Dekkingsgraad 75 grootste pensioenfondsen nadert evenwichtswaarde
van 130%
* Groei van elektronisch betalingsverkeer zet verder door
* Aantal Eurobiljetten in omloop stijgt naar 10,4 miljard
Voor nadere informatie kunt u contact opnemen met Tobias Oudejans
(tel. 020-524 3100, 06-524 96 961) en Herman Lutke Schipholt (020-524
2712, 06- 524 96 900).