14-03-2006
Gedragscode regelt gebruik persoonsgegevens voor wetenschappelijk
onderzoek
Gezamenlijk persbericht VSNU en KNAW
De gedragscode Gebruik persoonsgegevens wetenschappelijk onderzoek,
die door de Vereniging van Universiteiten (VSNU) en de Koninklijke
Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) is opgesteld, is van
kracht geworden. Alle onderzoekers bij de universiteiten vallen
automatisch onder de gedragscode. De code biedt onderzoekers die
werken met privacygevoelige gegevens praktische aanwijzingen over hoe
ze daar verantwoord mee om moeten gaan. Volgens de code mogen niet
meer gegevens worden verzameld dan voor het onderzoek noodzakelijk is
en moeten de gegevens zoveel mogelijk worden geanonimiseerd.
De gedragscode vertaalt de Wet Bescherming Persoonsgegevens naar de
(beroeps)praktijk. Onderzoekers uit allerlei disciplines, bijvoorbeeld
sociaal-geografen, economen en epidemiologen werken met bestanden die
gegevens over burgers bevatten. De soorten bestanden waar ze mee
werken, zijn heel divers: soms gaat het om eenmalige surveys, soms
gaat het om langer lopend onderzoek met panels, of om informatie uit
registratiesystemen met belasting- en gezondheidsgegevens. De
gedragscode geeft als belangrijke richtlijnen dat onderzoekers
persoonsgegevens uitsluitend gebruiken voor onderzoek, dat wil zeggen
ten behoeve van een wetenschappelijke publicatie, en dat individuen in
die publicatie nooit herkenbaar mogen zijn.
Voor onderzoekers moet de gedragscode normverhogend gaan werken. Als
alle leden van een onderzoeksgroep een dergelijke gedragscode
onderschrijven, kan een beoordelende instantie dit als een positieve
factor in haar beoordeling van die onderzoeksgroep laten meewegen. Ook
legitimeert de code het gebruik van persoonsgegevens voor onderzoek en
kan daarmee voorkómen dat bepaalde data niet voor onderzoek
beschikbaar worden gesteld. Als laatste biedt de code een
toetsingskader en kan daardoor bij twijfel verantwoorden hoe met
persoonsgegevens wordt omgegaan. De universiteiten zullen de code
breed verspreiden.
De gedragscode is gebaseerd op een advies van de
Sociaal-Wetenschappelijke Raad van de KNAW uit 2003. De code is
vervolgens door de VSNU voorgelegd aan het College Bescherming
Persoonsgegevens, dat hem onlangs goedkeurde. Na publicatie in de
Staatscourant is deze nu definitief. Nu de gedragscode een feit is
geworden, willen de universiteiten hem zo snel mogelijk in de praktijk
verankeren. De gedragscode geldt voor alle werknemers van de
universiteiten en zal ook bij de KNAW-instituten worden ingevoerd.
Tijdelijke werknemers zullen de verklaring moeten ondertekenen. De
code treedt met onmiddellijke ingang in werking.
Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen