Nieuwe onderwijswet staatssecretaris Rutte kost jaarlijks bijna 1000
docentplaatsen
Wetsvoorstel OCW leidt tot forse toename bureaucratie 14-03-2006
Invoering van de nieuwe Wet op het Hoger Onderwijs en Onderzoek (WHOO)
leidt bij universiteiten en hogescholen tot toename van de
gezamenlijke administratieve lasten met ruim ⬠45 miljoen op
jaarbasis (structureel). Daarnaast moeten zij éénmalig ruim ⬠28
miljoen investeren. Dat blijkt uit onderzoek van Berenschot. Een wet
die leidt tot toename van de bureaucratie is voor de Vereniging
Universiteiten en de HBO-raad onacceptabel.
Reacties Ed dâHondt en Doekle Terpstra
âStaatssecretaris Rutte ondergraaft met de plannen voor de WHOO het
kabinetsbeleid dat streeft naar een afname van de bureaucratieâ, aldus
Ed dâHondt, voorzitter VSNU. âUniversiteiten zijn niet gebaat bij deze
enorme toename van de bureaucratische lasten. Ze staan de komende
jaren voor grote investeringen in onderwijs. Door de toename van de
lasten komt het onderwijs juist onder druk te staan. De toename van de
administratieve lasten staat nota bene gelijk aan de kosten voor bijna
1000 docenten per jaarâ.
Doekle Terpstra, voorzitter HBO-raad, is onaangenaam verrast door de
uitkomst van het onderzoek. âDe uitkomsten van het onderzoek zijn
zorgwekkend. Terwijl hogescholen steeds meer mensen opleiden, krijgen
zij steeds minder geld van de overheid. En nu dreigen zij door de
nieuwe wet ook nog handenvol geld uit te moeten geven aan extra
administratieve rompslomp. Dit is niet in het belang van onze 360.000
studenten en ruim 30.000 medewerkers. Wij willen niet méér, maar
minder bureaucratie. Wij willen dat de staatssecretaris ons de harde
garantie geeft dat de nieuwe wet niet leidt tot toename van de
administratieve lastenâ.
Enorme toename administratieve lasten
Het onderzoek dat Berenschot uitvoerde onder leiding van prof. dr.
Mark van Twist richtte zich op de gevolgen van drie aspecten van de
WHOO voor de administratieve lasten van universiteiten en hogescholen.
Het betreft de effecten van leerrechten, zorgplicht en governance.
Vandaag overhandigden de onderzoekers het eindrapport aan de
voorzitters van de VSNU en de HBO-raad. Het eenvoudige en transparante
systeem voor hoger onderwijs dat het ministerie van OCW voor ogen
heeft, blijkt allerminst gerealiseerd te worden met de nieuwe WHOO. Zo
telt de omschrijving van het proces- en informatiemodel voor de
invoering van leerrechten bijvoorbeeld meer dan 300 paginaâs.
Bureaucratie neemt toe door invoering leerrechten
De berekening van Berenschot wijkt sterk af van die van het
ministerie. Volgens de onderzoekers komt dat door een verschillende
interpretatie van het begrip âadministratieve lastenâ. Bij het nieuwe
stelsel van leerrechten kijkt het ministerie bijvoorbeeld alleen naar
de directe informatieverplichting die daaruit voortvloeit voor
instellingen. Volgens Berenschot gaat het ministerie daarmee voorbij
aan de kosten die instellingen in de eigen organisatie moeten maken om
aan de nieuwe regels te voldoen.
Zorgplicht leidt niet tot terugtrekkende overheid
De WHOO introduceert het begrip zorgplicht. Dat houdt in dat de
regelgeving instellingen verplicht bepaalde belangen te beschermen,
maar dat zij zelf mogen bepalen hoe zij dat doen. Berenschot
concludeert echter dat de WHOO een nieuw systeem van specifiek
geformuleerde zorgplichten lanceert, terwijl de bestaande systemen
gewoon blijven bestaan. Bovendien worden er steeds hogere eisen
gesteld aan de zogenaamde horizontale verantwoording richting
stakeholders, terwijl er geen sprake is van afname van de
verantwoording richting de overheid. Dit alles leidt tot een
opeenstapeling van verantwoordingsverplichtingen. Er komen nieuwe
regels bij, maar de oude blijven ook bestaan.
---
Dit is een gezamenlijk persbericht van de HBO-raad en de VSNU. De
integrale versie van het rapport en de conclusies zijn hieronder als
bijlagen opgenomen.
HBO-Raad