Speech staatssecretaris Van Geel bij de ontvangst van het beleidsplan
'De wortels van hout 2006-2009' en de opening van de Houtdag op 8
maart 2006
Beste aanwezigen,
Bedankt voor de uitnodiging om het beleidsplan 'De wortels van hout
2006-2009' in ontvangst te nemen. Ik hoop dat het net zo succesvol
wordt als haar voorganger. Twee jaar geleden nam Tweede Kamer lid
Marijke Vos van Groen Links het eerste beleidsplan 'Een gezonde
toekomst voor hout 2003-2005' in ontvangst. Een periode waarin de VVNH
veel heeft bereikt. Het plan met gedragscode is de motor achter tal
van initiatieven in de houtsector. Het heeft een trend van
maatschappelijke verantwoordelijkheid in de houtsector gezet, waar de
komende jaren op voortgebouwd kan worden.
Net als de maatschappelijke groeperingen volgt de overheid met
belangstelling de ontwikkelingen. Alleen al uit de titels van de
beleidsplannen blijkt dat VVNH oog heeft voor de maatschappelijke en
politieke discussie over legaliteit met als groter doel duurzaam
bosbeheer. Het nieuwe beleidsplan bevat ambitieuze, concrete
doelstellingen op onderwerpen als duurzaam geproduceerd hout en legaal
hout. Transparantie en heldere communicatie over de realisatie van de
gestelde doelstellingen zijn hier van belang. Voor de voorgestelde
aanpak heb ik veel waardering.
Ooit groeiden de bomen bijna tot de hemel.
Deze bomen hebben plaats gemaakt voor bebouwing of zijn veranderd in
planken. Uit een gezamenlijk rapport van Greenpeace, Milieudefensie,
Wereld Natuur Fonds, ICCO, NC - IUCN en NCIV blijkt dat jaarlijks 13
miljoen hectare bos wordt vernietigd. Dat is te vergelijken met een
gebied zo groot als drie keer Nederland. In veel landen biedt de
wetgeving geen garanties voor duurzaam bosbeheer. De laatste oerbossen
gaan hierdoor op verschillende plekken in de wereld door zowel
illegale als legale kap voor de bijl. Dit heeft niet alleen effect op
de daar levende natuur en de bewoners van het land. Ontbossing
veroorzaakt namelijk een forse extra CO -uitstoot.
De Nederlandse houtbranche heeft herkomstdoelstellingen geformuleerd
en blijft hiermee één van de koplopers in Europa. Het is belangrijk
dat het beleidsplan wordt bijgesteld als nationale of internationale
ontwikkelingen daarom vragen. Tot mijn vreugd mag ik constateren dat
vergeleken met enkele jaren geleden een groot verschil merkbaar is.
Niet langer heerst binnen de branche de defensieve houding van toen
over duurzaamheid. Vragen als "Waarom is er zoveel aandacht voor hout
en niet voor staal en beton" of het excuus "Duurzaam hout is zo
moeilijk te krijgen", horen wij steeds minder. De branche stelt zich
nu actief op en pakt de problemen systematisch aan. Bravo!
Houtcertificering is een belangrijk middel om duurzaam bosbeheer te
garanderen. Certificering is in ongeveer 8 jaar tijd wereldwijd
uitgegroeid tot een algemeen erkend instrument voor bevordering van
duurzaam bosbeheer.
Het is goed dat er nog steeds een groeiende belangstelling is voor
certificering en gecertificeerd hout. Niet alleen van de consumerende,
maar ook van de producerende landen. De consumenten vanwege de
bezorgdheid over bosvernietiging,
de producenten vanwege de wens om toegang te behouden tot
verschillende markten.
In dit kader vraag ik specifiek aandacht voor twee recente
ontwikkelingen.
Allereerst is eind 2005 in Europees verband overeenstemming bereikt
over het FLEGT EU-actieplan tegen de handel in illegaal geoogst hout.
Deze milieuwetgeving moet de import van alle producten die zijn
gemaakt van illegaal hout verbieden. Er kan wat mij betreft wel een
tandje bij als het gaat om de uitvoering van dit actieplan. Het
uitbannen van criminele gedrag is immer belangrijk om de
basisvoorwaarden voor duurzaam bosbeheer te creëren. Nederland
ondersteunt de Commissie met diverse middelen om te komen tot een
FLEGT- Partnerschapsovereenkomst met Maleisië.
Naast een importverbod pleiten de ondertekenaars voor afspraken tussen
de Europese Unie en productielanden om de houtwinning in deze landen
te hervormen en duurzaam te maken. Daarnaast stelt de EU 3,5 miljoen
euro ter beschikking voor activiteiten tegen illegale houtproductie.
Zij honoreert hiermee een subsidieaanvraag die de VVNH heeft ingediend
samen met Engelse, Belgische en Franse zusterorganisaties en de
Europese koepelorganisaties UCBD en FEBO.
Ten tweede kan ik met vreugde melden dat er een Nederlandse norm voor
duurzaam bosbeheer, de BRL is vastgesteld. Overheid, maatschappelijke
organisaties en bedrijfsleven zijn het eens geworden over de criteria
waaraan het bosbeheer en de handelsketen moeten voldoen. Daarmee is de
basis gelegd voor een in de wereld uniek systeem. Een systeem dat FSC
en andere bosbouwkeurmerken aan de hand van een maatschappelijk breed
gedragen standaard op kwaliteit en duurzaamheid kan beoordelen.
De ontwikkelingen moeten er toe leiden dat op den duur de BRL voor
duurzaamheid en FLEGT voor legaliteit wordt gehanteerd.
Helaas hebben de milieu en sociale NGO's te kennen gegeven zich terug
te trekken uit de onderhandelingen over de nadere invulling van het
BRL-systeem.
Ik betreur dat de organisaties de kans niet hebben gepakt om samen met
bedrijfsleven en overheden een breder systeem voor duurzaam bosbeheer
te operationaliseren. Dat wil overigens niet zeggen dat daarmee de
beoordelingsrichtlijn van tafel is, integendeel. De overheid gaat
gewoon door met het opzetten van een neutraal systeem, dat
verschillende keurmerken op kwaliteit en duurzaamheid kan beoordelen.
Ik zal op korte termijn een besluit nemen over de invulling van dit
systeem van gelijkwaardigheidtoetsing. Ik streef ernaar het systeem
dit jaar operationeel te hebben.
Met 'De wortels voor hout 2006- 2009' verscherpt de VVNH het beleid
dat werd geformuleerd in haar voorganger. De komende jaren wordt alles
op alles gezet om harde resultaten te boeken.
De doelstelling over drie jaar 75 procent van het hout dat de
VVNH-leden importeren en verhandelen, afkomstig is uit aantoonbaar
duurzaam beheerd bos, is ambitieus. De schattingen over het huidige
percentage lopen uiteen van 12 tot 20 procent. André de Boer,
directeur van de VVNH zei al eerder: "Het exacte cijfer van nu maakt
eigenlijk niet uit. Het is sowieso te laag."
Als bekend is welke keurmerken "BRL-proof" zijn, kan de overheid met
haar inkoopbeleid een bijdrage leveren aan de realisatie van de VVNH
doelstelling. De overheid zal als consument van hout het goede
voorbeeld geven: in 2010 moet al het hout dat de overheid inkoopt
afkomstig zijn uit bossen die beheerd worden volgens de principes en
criteria uit de BRL. Inkopers zullen zich ten alle tijden van willen
verzekeren dat hout van aantoonbaar legale afkomst is. Om het inkopers
makkelijker te maken worden, net als in andere Europese landen, inkoop
hulpmiddelen ontwikkeld zoals voorbeeld specificaties en
contractvoorwaarden.
Naar verwachting zijn deze instrumenten eind 2006 gereed.
Aangezien overheden steeds minder vaak direct aanbesteden zullen ook
andere spelers in het veld zoals architecten, aannemers,
bouwondernemingen en woningbouwcorporaties benaderd worden om het
voorbeeld van de overheid te volgen. Ook op de papier- en
houtindustrie wordt een dringend beroep gedaan zich in te zetten voor
duurzaam bosbeheer en legaliteit. Alleen dan blijven de bossen op
aarde behouden.
Hout is niet alleen prachtig, het is ook goed bouwmateriaal. Aan u de
uitdaging om hier verstandig mee om te gaan en voor de duurzame
variant te kiezen. Natuurlijk zijn er grenzen aan wat men kan bereiken
met houtcertificering en de snelheid waarmee dat gaat, maar het leidt
ongetwijfeld tot een grotere bewustwording rond het belang van
duurzaam bosbeheer en een hoger verwachtingspatroon van de inzet van u
allen.
De ontbossing gaat echter onverminderd door en op dit moment is haast
geboden met name wat betreft de illegale houtimporten.
De overheid en de houtbranche moeten dus vaart maken met hun
maatregelen tegen het importeren en gebruiken van illegaal hout voor
de Nederlandse markt.
Met die notie wil ik de houtdag openen
Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer