Persbericht Amnesty International EMBARGO tot maandag 6 maart 2006, 00:01 uur.

Irak: Duizenden gevangenen zonder rechten

"Duizenden gevangenen worden in Irak in willekeurige gevangenschap gehouden door de Multinational Force(MNF) onder leiding van de Verenigde Staten", zo zegt Amnesty International in het vandaag verschenen rapport 'Voorbij Abu Graib: detentie en marteling in Irak'. Tegelijkertijd is er groeiend bewijs van marteling van gevangenen door Iraakse veiligheidstroepen.

'Drie jaar na de val van Saddam Hoessein is de door de VS geleidde alliantie er niet in geslaagd maatregelen te nemen om marteling en ander misbruik van gevangenen die onder haar controle staan te voorkomen. Het gevangenissysteem is willekeurig en zet de deur naar misbruik open', zo zegt Amnesty International.

Volgens de MNF zelf zitten er ongeveer 14.000 mensen gevangen zonder ooit berecht te zijn of zonder dat ze de kans gehad hebben om hun gevangenhouding voor te leggen aan een rechter. Toegang tot een advocaat, of de familie ontbreekt veelal. 200 van hen zitten al langer dan twee jaar gevangen, 3.800 al langer dan 1 jaar. Een voorbeeld is Kamal Muhammed Abdullah al Jibouri, een 43- jarige voormalige soldaat.Hij zat begin 2006 al ruim 2 jaar zonder enige vorm van proces vast, eerst in Abu Graib en nu in Camp Bucca. De meeste gevangenen zitten in Abu Graib en Camp Cropper bij Bagdad, Camp Bucca bij Basra en Fort Suse bij Suleimaniya. En klein deel zit gevangen op diverse militaire locaties.

Het rapport 'Voorbij Abu Graib:detentie en marteling in Irak'gaat in de eerste plaats over mensenrechtenschendingen van de door de Amerikanen geleidde MNF. Daarnaast is er groeiend bewijs voor marteling door de Iraakse veiligheidsdiensten, waaronder de z.g. Wolfbrigade van het Ministerie van Binnenlandse Zaken. In mei 2005 werden 4 Palestijnen door leden van de Wolfbrigade opgepakt, mishandeld en gemarteld. Begin 2006 zaten ze nog steeds vast. In een aantal gevallen overleden gevangenen die handen vielen van Iraakse veiligheidstroepen. Dat gebeurde bijv. de Soennitische geestelijke Hassan al-Nu'aimi in mei 2005 in Bagdad.Geen van deze zaken is goed onderzocht, noch zijn de verantwoordelijke ter verantwoording geroepen.

Het is van groot belang dat dat de MNF en de Iraakse autoriteiten dringend stappen ondernemen om het belang van fundamentele mensenrechten te bevestigen en om Irak's verder afglijden naar toenemend geweld en sectarisme te voorkomen. In het bijzonder moeten de MNF en de Iraakse autoriteiten ervoor zorgen dat: -alle rechten van gevangenen gerespecteerd worden -alle gevallen van marteling en mishandeling en ander misbruik onmiddellijk en diepgaand onderzocht wordt -iedereen die verantwoordelijk is voor mensenrechtenschendingen berecht wordt.

Noot voor de redactie-

Amnesty International