Advies StemWijzer maar mondjesmaat opgevolgd
"De Stemwijzer heeft mij niet overtuigd om op een andere politieke partij te gaan stemmen"BAARN, 20060306 -- Dat de plaatselijke politiek pas begint te leven op het moment dat de verkiezingen voor de deur staan is geen geheim. Het gevolg is wel dat menig kiezer niet goed weet waar het in zijn gemeente om draait. Welke thema's er spelen. Wat de standpunten van de politieke partijen zijn. En wat het zittende college heeft gerealiseerd. Met als extra handicap dat de landelijke politieke partijen zich voornamelijk profileren met landelijke issues, wat het beeld alleen maar extra vertroebelt. Maar gelukkig is daar voor ruim 50 gemeenten de StemWijzer, een instrument dat de politieke voorkeur op eenvoudige wijze kenbaar maakt.
Met het oog op de gemeenteraadsverkiezingen van 7 maart heeft DotWise onderzoek gedaan naar het keuzeproces van de kiezer. Daartoe hebben wij 219 personen die van plan zijn gebruik te maken van hun stemrecht, uitgebreid ondervraagd middels online kwalitatief onderzoek. Hoe komen ze aan de gewenste informatie over (plaatselijke) politieke partijen? In hoeverre laten ze zich leiden door plaatselijke politieke issues? Of baseren ze hun politieke voorkeur toch vooral op landelijke partijpolitiek? Hoe belangrijk zijn o.a. de gemeentelijke website en de StemWijzer als informatiebron? En wat doen gebruikers met het stemadvies dat uit de StemWijzer rolt?
Over het algemeen zijn de ondervraagden redelijke tevreden over het informatie-aanbod. Wel hebben ze het idee dat ze minder informatie hebben ontvangen dan vier jaar terug, waardoor ze min of meer automatisch terechtkomen op internet om zich goed te informeren. Helaas spelen veel gemeentelijke websites vaak onvoldoende in op de komende verkiezingen (zie in dat kader ook onderzoek uitgevoerd door bureau Daadkracht).
Voor een deel - ruim 50 gemeenten - wordt dit opgevangen door de StemWijzer. Een krachtig instrument die het ook voor de politiek minder geëngageerde kiezer mogelijk maakt op belangrijke thema's een keuze te maken. Over de werking van deze site zijn de ondervraagden over het algemeen dan ook wel tevreden. Het enige probleem doet zich voor bij het toekennen van gewicht aan bepaalde stellingen: "Het gebruik van de StemWijzer was op zich wel eenvoudig, maar aan het eind moet je gewicht toekennen aan de stellingen. En ik vond de formulering helemaal niet duidelijk, ik was allang vergeten welke stellingen het ook weer precies waren en de formulering was niet zodanig dat er weer een lampje ging branden. Het zou denk ik veel makkelijker zijn als je gelijk met het antwoorden al kon aangeven hoe belangrijk je dat betreffende onderwerp vindt."
Interessanter is de mate waarin de kiezer zich kan vinden in het stemadvies en wat hij of zij met dit advies gaat doen. "Ik bepaal de keuze op basis van de actuele ontwikkelingen binnen de gemeente, maar voor mij nog belangrijker zijn de landelijke ontwikkelingen." Bij de helft van de ondervraagden komt het stemadvies goed overeen met hun eigen politieke voorkeur. Bij de andere helft verschijnt een andere partij bovenaan dan waarop ze tot nogtoe van plan waren te gaan stemmen. Zeker personen die zichzelf scharen onder de groep 'niet zwevende kiezers' laten zich hierdoor niet of nauwelijks. Zo geeft een persoon waarvan 'zijn' partij slechts als derde uit de bus rol te kennen: "Ik blijf zelf ook bij de SP ook al komt hij bij de stemwijzer bij mij als derde uit de bus." Waarmee maar gezegd wil worden dat het landelijke imago van politieke partijen in veel gevallen doorslaggevend is als het gaat om de gemeentelijke voorkeur. En daar kan geen stemwijzer iets aan veranderen. Zelfs niet als het advies vrijwel haaks staat op de voorgenomen keuze. "Het resultaat komt overeen met mijn voorkeur van 4 jaar geleden (CDA). Echter richt ik mij nu meer op het Christen Unie, waarvan er (helaas) geen enkele voorkeur in gescoord wordt.... ! Mogelijk dat mijn persoonlijke voorkeur vanuit de landelijke politiek gezien niet overeenkomt met het partij programma van de locale overheid."
Overigens zijn veel kiezers niet goed te spreken over de informatievoorziening van gemeentelijke politieke partijen door de vier jaar heen. "Vlak voor de verkiezingen ontvang ik ineens folders en zijn de politieke partijen vertegenwoordigd buiten bij de supermarkt. Maar die andere vier jaar laten ze hun neus niet zien, laat staan dat het voor mij als burger duidelijk is welke successen ze al dan niet behalen." In dat kader zou internet, bijvoorbeeld online nieuwsbrieven, een belangrijke rol kunnen spelen. "Het aanbieden van digitale nieuwsbrieven met daarin informatie over de gemeenteraad en commissies om de inwoner te informeren is een goede zaak." Een enkeling ziet zelfs meer kansen in de toekomstige rol van internet als het gaat om de plaatselijke politiek: "Raadpleging van burgers zou veel sneller en doeltreffender via internet kunnen. Belangrijk daarbij vind ik ook dat er een correcte terugkoppeling plaatsvindt van de resultaten en wat het aan de besluitvorming heeft bijgedragen. Hiermee wordt ook de individuele motivatie op peil gehouden." Het zou in ieder geval een goed instrument zijn om de burger meer bij de plaatselijke politiek te betrekken.
DotWise