Ingezonden persbericht
Vrijplaats Koppenhinksteeg en de gemeenteraadsverkiezingen
Vorig jaar gaf de Leidse gemeenteraad het groene licht voor de legalisering van Vrijplaats Koppenhinksteeg, de verzameling panden in het centrum van de stad waar al sinds de jaren 60 progressieve, culturele en politieke organisaties actief zijn. De definitieve legalisering van de Vrijplaats moet nog bekrachtigd worden door de Leidse politiek. De vele vrijwilligers van de vrijplaatsorganisaties en hun duizenden sympathisanten volgen daarom in de aanloop naar de verkiezingen met argusogen de standpunten van de politieke partijen over de Vrijplaats.
Misleiding in de stemwijzer
De Leidse 'Stemwijzer' heeft nogal wat commotie teweeggebracht. Diverse partijen werden in de stemwijzer niet vertegenwoordigd, en standpunten van partijen werden foutief vermeld, onder andere wat betreft de kwestie van de Oostvlietpolder. Maar ook de stelling over Vrijplaats Koppenhinksteeg zet kiezers op het verkeerde been en geeft onjuiste informatie over de standpunten van de Leidse politieke partijen. "Alle gemeentelijke steun aan Vrijplaats Koppenhinksteeg moet worden gestopt", luidt de betreffende stelling in de Leidse stemwijzer. Deze stelling suggereert dat de Vrijplaats materiële steun zou ontvangen van de gemeente. Dat is echter niet het geval. Vrijplaats Koppenhinksteeg bestaat al meer dan 30 jaar zonder enige steun van de gemeente Leiden. In deze lange tijd is er door de gemeente, die de eigenaar is van de panden aan de Koppenhinksteeg, nauwelijks enig onderhoud verricht. Dat heeft geresulteerd in de abominabele staat waarin de panden zich nu bevinden.
De organisaties die thans actief zijn in Vrijplaats Koppenhinksteeg, te weten de Fabel van de Illegaal, Eurodusnie, cultureel centrum Bar en Boos en de Hong Ying Chinese Martial Arts school, hebben jarenlang bij de gemeente aangeklopt met plannen voor legalisering. Een aanbod van de vrijplaatsorganisaties om vaste lasten te gaan betalen aan de gemeente werd afgewezen, omdat de gemeente stug vasthield aan haar plannen om luxe koopappartementen te realiseren in de Koppenhinksteeg. De suggestie in de stemwijzer dat de Vrijplaatsorganisaties hebben kunnen genieten van gemeentelijke steun is daarom volledig bezijden de waarheid: er is nooit sprake geweest van enige gemeentelijke steun; enkel van veel tegenwerking. Pas sinds vorig jaar stelt de gemeente zich soepeler op richting de vrijwilligersorganisaties in de Koppenhinksteeg.
Steun uit de politiek
Zoals gezegd besloot de Leidse gemeenteraad in de zomer van 2005 met overgrote meerderheid dat de legalisering van Vrijplaats Koppenhinksteeg doorgang kon vinden. Woonstichting Ons Doel is daarover inmiddels met Stichting Vrijplaats Koppenhinksteeg in gesprek. Het besluit was voor de vrijplaatsvrijwilligers een verheugend moment. De afgelopen zomer uitgesproken steun komt echter lang niet altijd tot zijn recht in de Leidse stemwijzer. Volgens de stemwijzer is het CDA tegen iedere steun voor de Vrijplaats. Dat is natuurlijk heel wat anders dan het CDA standpunt van afgelopen zomer. Het CDA - net als overigens de ChristenUnie - verkondigde op de betreffende raadsvergadering vorig jaar dat ze in principe "welwillend" tegenover legalisering van de Vrijplaats staan, maar geen "blanco cheque" wilden geven. Ook de Partij van de Arbeid, die destijds ook voor behoud van de vrijplaats pleitte, zou volgens de stemwijzer tegen gemeentelijke steun aan de vrijplaats zijn. Dit terwijl het nota bene een PvdA wethouder was, Ron Hillebrand, die als eerste "het licht zag" en een lans brak in het College voor de legalisering van de Vrijplaats in haar huidige vorm. De PvdA heeft inmiddels om aanpassing van de stemwijzer gevraagd. Dit was volgens de makers van het Instituut voor Publiek en Politiek niet mogelijk. Vreemd, want verkeerd vermelde standpunten inzake de Oostvlietpolder en de Rijn Gouwe Lijn, konden wél aangepast konden worden.
Een aantal partijen in de Leidse raad heeft de Vrijplaats van meet af aan een warm hart toegedragen, en kunnen dus rekenen op de meeste sympathie van de Vrijplaatsvrijwilligers en haar ondersteuners. Dat zijn de SP, Groenlinks, Leefbaar Leiden en LWG/de Groenen. Ook op steun van de nieuwe lokale partijen Duurzaam Nederland, Leiden Ontzet en Stadsbelang kan de Vrijplaats rekenen. Op de lijst Stadsbelang staat zelfs iemand van de Vrijplaats; Mark Horton, oprichter van Hong Ying Chinese Martial Arts school. De Partij van de Arbeid, die jarenlang zeer sceptisch was over legalisering van de Vrijplaats en de nieuwbouwplannen van het College steunde, is zoals gezegd inmiddels ook voor behoud en legalisering van de huidige Vrijplaats.
Rare geluiden
Vorig jaar diende D66 nog samen met de PvdA, GroenLinks, Leefbaar Leiden en SP een motie in waarin voor behoud van de Vrijplaats werd gepleit. De meerderheid van de gemeenteraad ging akkoord. Des te merkwaardiger is het daarom dat Aad van der Luit, fractieleider van D66, begin februari een onsmakelijke aanval opende op de vrijwilligersorganisaties in de Vrijplaats. Tijdens een bijeenkomst van de Business Club Leiden in Koetshuis de Burcht verkondigde hij dat de vrijplaatsvrijwilligers "profiteurs" zijn, die door zich niet aan de regels te houden en geen huur te betalen voor oneigenlijke concurrentie zouden zorgen. Dit laatste onder meer "door maaltijden aan te bieden voor drie euro". Van der Luit miskent met deze uitspraak dat deze voorziening een uitkomst is voor veel minder kapitaalkrachtige stadsgenoten. D66 heeft toch ook nooit geklaagd over de studentenmensa? Bovendien had hij kennelijk niet door dat de legalisering van de Vrijplaats nu juist inhoudt dat er wél huur betaald gaat worden. Iets waar de Vrijplaatsorganisaties zelf dus al jaren op aandringen. We hebben begrepen dat de uitspraken van Van der Luit bij D66 voor aardig wat kritiek in eigen kring hebben gezorgd, en dat hij inmiddels spijt heeft van zijn uitspraken.
De VVD was, is en blijft in alle eenzaamheid 'tegen' de Vrijplaats. De liberalen eisen dat er een marktconforme huur betaald gaat worden door de Vrijplaatsinitiatieven. Maar dit is nu precies de reden dat bijvoorbeeld de Leidse Welzijns Organisatie (LWO) al jaren op het randje van faillissement balanceert. Hierdoor kunnen nauwelijks nog leuke evenementen worden georganiseerd en wordt de prachtige zaal in het Volkshuis vrijwel niet meer gebruikt. Dit ondanks de grote structurele subsidies die de LWO ontvangt. VVD raadslid Frederik Zevenbergen, die de onbetaalde vrijplaatsmedewerkers graag betiteld als "de linkse elite aan de Koppenhinksteeg", voorspelt dat legalisering van Vrijplaats Koppenhinksteeg de gemeente miljoenen gaat kosten. Dat is echt falikante onzin. De huur die straks door de vrijplaatsorganisaties zal worden opgebracht, zal de kosten van het toekomstig onderhoud gaan dekken. De panden verkeren echter in een dusdanige slechte staat dat de gemeente eenmalig een duit in het zakje zal moeten doen. Logisch, zo vinden wij; het is immers gemeente die als eigenaar de panden decennia lang heeft laten verkrotten. De VVD roept echter liever rond dat de vrijplaatsvrijwilligers "wanbetalende krakers" zijn, en schreeuwt met veel populisme in een verkiezingsfolder "Nee tegen Eurodusnie en de megamoskee". Het zal duidelijk zijn dat de Vrijplaatsmedewerkers en hun duizenden sympathisanten hun stem zeker niet aan de VVD zullen geven.
Al met al blijkt de betrokkenheid van de Leidse politiek met Vrijplaats Koppenhinksteeg, waar tientallen medewerkers, van jong tot oud, allochtoon en autochtoon, zich dag in dag uit vrijwillig inzetten in projecten die heel Leiden ten goede komen, alleszins mee te vallen. Het is natuurlijk wel afwachten in hoeverre de partijen hun standpunten werkelijk uit zichzelf na zullen komen. Doen ze dat niet, dan gaan wij ze er aan houden. Hopelijk zal iedereen die de initiatieven in Vrijplaats Koppenhinksteeg een warm hart toedraagt een goede keuze maken bij de aanstaande gemeenteraadsverkiezingen, voor een bloeiende toekomst van Leiden én de Vrijplaats.
Margreet Stol
David Vervoort
(vrijwilligers in Vrijplaats Koppenhinksteeg)
DE FABEL VAN DE ILLEGAAL
Koppenhinksteeg 2, 2312 HX Leiden, The Netherlands
+31-71-5127619 (tel), +31-71-5134907 (fax),
info@defabel.nl (e-mail),
www.defabel.nl (Website), www.gebladerte.nl (Archief).
Bereikbaar op werkdagen/open at workdays: 14:00-17:00.
Spreekuur illegalen: woensdag/
consultation for undocumented: wednesday 14:00-17:00.
Girorekening 4418467 t.n.v. De Fabel van de illegaal, Leiden.