Neerslag spoelt fijn stof uit atmosfeer
Effect voor klimaat groter dan eerder verondersteld
28 februari 2006 - Water in de atmosfeer is van cruciaal belang voor
het effect van fijn stof (ook wel aërosolen genoemd) op het klimaat.
Water dat als neerslag naar beneden komt, zorgt dat aërosolen uit de
atmosfeer worden verwijderd, de lucht wordt als het ware schoon
gewassen.
Dat proces begint al in de wolk bij de vorming van wolkendruppels rond
deze deeltjes. Naar nu blijkt leveren ook vallende regendruppels een
niet eerder onderkende belangrijke bijdrage aan het verwijderen van
aërosolen uit de atmosfeer. Buiten de wolk is waterdamp van belang
voor de groei van aërosolen en daarmee van invloed op het klimaat.
Neerslag en wolken zijn dus bepalend voor de hoeveelheid aërosolen in
de lucht, waterdamp is bepalend voor de sterkte van het klimaateffect.
Dit blijkt uit onderzoek naar aërosol modellering door Bas Henzing
van het KNMI. Op 6 maart a.s. verdedigt hij zijn proefschrift aan de
Technische Universiteit van Eindhoven. Â
Aërosolen verstrooien inkomend zonlicht. Hierdoor zorgen aërosolen
voor afkoeling van het klimaat. Daarmee compenseren ze voor een deel
de opwarming door het versterkte broeikaseffect. Bepaling van het
klimaateffect door aërosolen is dus van belang voor het afschatten
van de netto menselijke invloed op het klimaat. In vochtige lucht
groeien aërosolen door het opnemen van waterdamp. Hoe groter de
deeltjes hoe meer zonlicht gereflecteerd wordt. De hoeveelheid
zonlicht die wordt gereflecteerd is daarom een maat voor de
hoeveelheid aërosolen in de atmosfeer. Met behulp van satellieten kan
dat tegenwoordig nauwkeurig worden gemeten. Henzing laat zien dat op
basis van deze metingen de modelberekeningen van aërosolconcentraties
verder kunnen worden verbeterd.
Wolkendruppels ontstaan doordat waterdamp condenseert op aërosolen.
Bij de vorming van regendruppels uit vele wolkendruppeltjes worden
aërosolen via de neerslag naar het aardoppervlak getransporteerd en
dus uit de atmosfeer verwijderd. Algemeen wordt aangenomen dat dit
het belangrijkste verwijderingsmechanisme voor aërosolen is. Het
blijkt echter dat de vallende neerslag ook in staat is om aërosolen
te verwijderen die zich bevinden in de wolkenloze lucht onder de
wolken. Op gematigde breedte, waar Nederland zich ook bevindt, blijkt
dit mechanisme heel effectief. Van de totale verwijdering van de
grotere aërosolen blijkt ongeveer 30% en lokaal zelfs meer dan 50%,
het gevolg te zijn van vallende regendruppels. Henzing laat zien dat
dit mechanisme voor verwijdering niet verwaarloosd kan worden.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Technische
Universiteit Eindhoven: Xavier Theunissen, telefoon 040-2474142Â
(mobiel 06-51 30 9478), mail: x.j.l.theunissen@tue.nl of met
persvoorlichting KNMI.Â
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Harry Geurts of
Monique Somers, persvoorlichting KNMI, telefoon 030 2206317 of 030
2206386. E-mail: Persvoorlichting.
Persbericht:
Eerste uitgave: 27-02-06
Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut