WOB-verzoeken
De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA Den Haag
ons kenmerk : DL. 2006/297
datum : 24-02-2006
onderwerp : Visie deregulering en transport van varkens naar Italië
bijlagen :
Geachte Voorzitter,
In deze brief stuur ik u - mede namens de minister van Verkeer en
Waterstaat - mijn reactie op de visie van Transport Logistiek
Nederland/Saveetra over deregulering. Voorts informeer ik u over het
internationaal transport van dieren, mede naar aanleiding van een
incident bij het transport van varkens naar Italië. Uw Kamer heeft
respectievelijk op 15 september jl. (kenmerk 05-LNV-B-94) en 12
oktober jl. (kenmerk 05-LNV-B-105) om deze informatie gevraagd.
Visie Saveetra inzake deregulering
Op 22 augustus jl. heeft Saveetra haar visie inzake deregulering
dierenvervoer verstuurd naar de minister van Verkeer en Waterstaat,
naar de Tweede Kamer en naar mij.
Op hoofdlijnen omvat deze visie de volgende punten.
* Sector: Naar de mening van Saveetra heeft een aantal partijen in
de keten waar dierenvervoer een rol speelt, een beperkt
verantwoordelijkheidsgevoel. Hier zou een negatieve werking van
uitgaan op anderen in de keten. Vanwege de zwakke economische
ontwikkeling van de sector zouden veel dierenvervoerders zich
welhaast gedwongen voelen om het economisch belang te laten
prevaleren boven regelgeving.
* Verantwoordelijkheden: Er is volgens Saveetra sprake van
overlappende verantwoordelijkheden van vervoerders en andere
schakels in de keten. Dierenvervoerders worden vaak aangesproken
op verantwoordelijkheden waar zij onvoldoende invloed op hebben.
* Ontwikkeling van wet- en regelgeving: Een gebrek aan onderlinge
afstemming tussen departementen zou volgens Saveetra leiden tot
strijdige regelgeving, mede door soms strijdige beleidsvisies.
Hiervan geeft zij voorbeelden in de bijlage bij de visie.
* Handhaving: Saveetra heeft de wens geuit om op korte termijn het
toezicht op het vervoer van dieren anders in te vullen. Daarmee
zou het aantal controles kunnen worden beperkt waarmee
dierenvervoerders worden geconfronteerd. Saveetra is van mening
dat controles efficiënter kunnen worden ingericht.
In het onderstaande ga ik puntsgewijs in op de visie van Saveetra:
* Visie op de sector en verantwoordelijkheden
De dierenvervoersector staat al langere tijd onder druk. Het
teruglopende aantal te vervoeren dieren doet de onderlinge
concurrentiedruk toenemen. Dat zet de verhoudingen in de keten
soms onder spanning. In zo'n situatie is het juist zaak om de
kwaliteit van de keten als geheel niet uit het oog te verliezen;
ook de opdrachtgevers zijn immers verantwoordelijk voor de
kwaliteit van het transport.
De sector als geheel is erbij gebaat om ondernemers zo nodig in
het openbaar aan te spreken op hun gedrag ('name en shame'). Een
jaar geleden is naar aanleiding van het debat over de intensieve
veehouderij in de 'slotverklaring van Baarn' opgenomen, dat de
sector op private basis zelf het initiatief zal nemen voor een
harde aanpak van de kleine groep 'verziekers'. Ik vertrouw erop
dat de sector binnenkort het eerste initiatief in die richting zal
nemen.
* Ontwikkeling wet- en regelgeving
Saveetra doet de suggestie om bepaalde elementen in de wetgeving
op kortere termijn over te hevelen naar het bedrijfsleven en noemt
daarbij als voorbeelden de erkenning van voertuigen en bedrijven
en de verplichte opleiding van chauffeurs. De situatie ten aanzien
van deze onderwerpen is als volgt.
In januari 2007 wordt EU-verordening 1/2005 inzake de bescherming
van dieren tijdens vervoer van toepassing. Deze verordening heeft
rechtstreekse werking met als gevolg dat met ingang van 2007 een
aantal huidige regels moet vervallen, waaronder het Besluit
dierenvervoer 1994, de Regeling dierenvervoer en de Regeling
vaststelling bescheiden dierenvervoer. Tegelijkertijd wordt de
erkenning van vervoersondernemingen vervangen door een vergunning
voor vervoerders. Op grond van verordening 1/2005 kan die
vergunning alleen door of namens een overheidsinstantie worden
verleend.
De opleiding die in EU-verordening 1/2005 wordt voorgeschreven ten
behoeve van de bovengenoemde vergunning zal worden verzorgd door
het Examenhuis Transport en Logistiek, dat momenteel ook de
opleiding chauffeur veetransport van 'Veewaardig Vervoer'
verzorgt. Hiermee wordt tegemoetgekomen aan de bovengenoemde
suggestie van Saveetra.
Wat de gegevens betreft die op grond van welzijnsregelgeving
moeten worden verstrekt, wijs ik nogmaals op EU-verordening 1/2005
die rechtstreeks werkt. Ik ben niet voornemens om boven op de
EU-normen nog nationale normen te stapelen.
De administratieve lasten als gevolg van regelgeving inzake
dierenwelzijn tijdens het vervoer vloeien derhalve rechtstreeks
voort uit de Europese verordening. Er zijn geen alternatieven
mogelijk met lagere administratieve lasten.
Over een aantal mogelijk strijdige, aanvullende of onwerkbare
regels wordt momenteel op ambtelijk niveau overleg gevoerd tussen
mijn departement en het ministerie van Verkeer en Waterstaat.
Hierbij is voortgang geboekt bij het zoeken naar oplossingen voor
soms complexe zaken met tegengestelde belangen. Zo zal het
bedrijfsleven binnenkort worden geïnformeerd over de mogelijkheid
om zonder probleem runderen in transportmiddelen met twee lagen te
vervoeren.
Hoewel de overheid streeft naar een geharmoniseerd pakket van
maatregelen, is er bij Europese regelgeving soms toch nog sprake
van onderlinge strijdigheid tussen verschillende regels. Een
voorbeeld daarvan is de recent vastgestelde EU-verordening
betreffende de rij- en rusttijdenregelingen voor chauffeurs ten
opzichte van de voeder- en drinktijden van dieren op grond van de
EU-transportverordening. Deze laatstgenoemde strijdigheid zal ik
aan de orde stellen zodra in Brussel over transporttijden van
dieren gesproken wordt.
* Handhaving
Bij de handhaving van wetgeving, die het dierenvervoer raakt, zijn
verschillende inspectiediensten betrokken. Deze diensten
controleren verschillende wetten en regels, die steeds
verschillende doeleinden nastreven, op verschillende plaatsen en
tijden.
Het kabinetsbeleid is erop gericht de lasten voor de burger en het
bedrijfsleven en administratieve lasten te verminderen. In dit
kader zal er op ambtelijk niveau op worden toegezien dat controles
efficiënter gaan verlopen.
Behoudens de ministeriële verantwoordelijkheid, die te allen tijde
aanwezig is voor een goede uitvoering van de controle op de
naleving van Europese regelgeving, zie ik voor de toekomst
mogelijkheden voor private kwaliteitssystemen die verder gaan dan
de wettelijke eisen. In mijn brief van 22 maart 2005 (Kamerstukken
II 2004/05, 29 515, nr. 63) heb ik aangegeven de ontwikkeling van
zelfcontrolesystemen door het bedrijfsleven te willen faciliteren.
Het bij die brief gevoegde beleidskader 'Toezicht op controle'
bevat een afweging voor alternatieve toezichtsarrangementen, dat
wordt gehanteerd bij de besluitvorming over toezicht op controle.
Het bedrijfsleven kan een kwaliteitszorgsysteem aanmelden, waarna
zal worden getoetst of dit aan het beleidskader voldoet.
Saveetra wordt op korte termijn uitgenodigd om over een aantal in
haar Visie Deregulering genoemde zaken - waaronder de als knellend
en niet werkbaar ervaren wetgeving - op ambtelijk niveau nader van
gedachten te wisselen. Dit overleg zal plaatsvinden tezamen met
het departement van Verkeer en Waterstaat.
Aanscherping toezicht in controle
Uw Kamer wenst in zijn algemeenheid geïnformeerd te worden over de
controle op het internationale vervoer van dieren mede naar aanleiding
van een rapportage van de Stichting Compassion in World Farming
Nederland over een incident bij een varkenstransport naar Italië. Dit
incident, dat ook de Europese Commissie onder mijn aandacht heeft
gebracht, staat helaas niet op zichzelf. Ik ontving afgelopen jaar
meerdere klachten uit Italië over een gebrekkige naleving van de
regels voor het vervoer van dieren door Nederlandse vervoerders. Dit
heeft geleid tot nader overleg met de Italiaanse autoriteiten. Als
gevolg hiervan zijn afspraken gemaakt over wederzijdse samenwerking en
assistentie bij het opsporen van overtredingen. Het identificeren van
risicogroepen en gerichte controles zijn van wezenlijk belang, mede om
tegemoet te komen aan de wens van Saveetra om een halt toe te roepen
aan ondernemers die 'het niet zo nauw nemen'.
Ook is afgesproken dat het voor verdere verwerking van buitenlandse
klachten in Nederland noodzakelijk is dat de inhoudelijke informatie
voldoet aan minimale eisen teneinde een eventuele gerechtelijke toets
met succes te kunnen doorstaan.
Overigens kunnen ook andere lidstaten, zoals Italië, sancties aan
Nederlandse vervoerders opleggen.
Ik ga bij het nemen van maatregelen uit van de goede wil van het
overgrote deel van de vervoerders en exporteurs en de eigen
verantwoordelijkheid die individuele ondernemers hebben voor de
naleving van regels. In aansluiting op die individuele
verantwoordelijkheid, zal ik het toezicht op de export en de controle
op internationaal vervoer van dieren waar nodig - verscherpen. De
afhandeling van klachten zal eveneens worden geoptimaliseerd.
Hiermee wil ik het volgende bereiken:
* De goeden zullen van de kwaden worden gescheiden. Dit zal onder
meer worden bereikt door het toezicht bij de exportcertificering
te verscherpen op transporteurs en exporteurs die de regels
overtreden. De extra werkzaamheden in dit kader zullen worden
verricht op rekening van de betreffende vervoerder/exporteur.
* De controle op de naleving zal worden verscherpt. Dit betreft met
name stringente controles op het geven van voldoende ruimte aan
dieren, overeenkomstig de daartoe in de Europese richtlijn en
toekomstige nieuwe transportverordening gestelde eisen per
diersoort. Voorts zijn vervoerders zelf verantwoordelijk voor
naleving van het maximaal toelaatbaar treingewicht van
vervoermiddelen, dat per EU-lidstaat aanzienlijk kan verschillen.
Vervoerders waarvan bekend wordt dat zij de wettelijke bepalingen
in andere lidstaten hebben overtreden, zullen onder de hiervoor
genoemde verscherpte exportcontrole vallen.
* Een goede, gecentraliseerde klachtenafhandeling bij de VWA en een
nauwgezette registratie van overtredingen zullen overeenkomstig de
beleidsregels dierenvervoer gaan leiden tot schorsing en
intrekking van vergunningen van vervoerders die herhaaldelijk of
in ernstige mate de regels overtreden. Deze mogelijkheden zijn ook
reeds uitdrukkelijk meegenomen in de nieuwe
EU-transportverordening 1/2005.
* Verbeterde samenwerking met een aantal lidstaten van doorvoer en
bestemming. Gerichte controle op een kleine groep overtreders die
verantwoordelijk moet worden gehouden voor het merendeel van de
gesignaleerde overtredingen is ook hier uitgangspunt van beleid.
Aan een verbetering van de samenwerking in de vorm van het
uitwisselen van relevante informatie met het oog op het toepassen
van bestuurlijke maatregelen wordt reeds gewerkt. Met de
Italiaanse autoriteiten is reeds een protocol van wederzijdse
samenwerking getekend door de hoofden veterinaire diensten
(CVO's). Ik ben voornemens een dergelijke samenwerking eveneens af
te spreken met een aantal andere belangrijke lidstaten van
doorvoer en bestemming, zoals Duitsland, België, Frankrijk en
Spanje.
Ik heb extra middelen voor de VWA uitgetrokken om de beoogde
doelstellingen te realiseren. Ik zal op zo kort mogelijke termijn de
Europese Commissie informeren over het bovenstaande pakket van
maatregelen. Mijn ambtenaren zullen de nadere uitwerking van mijn
plannen binnen enkele weken bespreken met het betreffende
bedrijfsleven. Uiteraard wordt hierin ook SAVEETRA betrokken.
Klacht over vervoer varkens naar Italië
De VWA heeft inmiddels haar onderzoek afgesloten naar het incident
waarvan in het schrijven van Compassion in World Farming melding wordt
gemaakt. Er is een vijftal overtredingen gesignaleerd. De VWA is
inmiddels gestart met een procedure, die zal moeten leiden tot
schorsing van de erkenning van de betrokken ondernemer. Deze
maatregelen staan los van de strafrechtelijke maatregelen die door de
Italiaanse overheid tegen de vervoerder zijn genomen. De Europese
Commissie zal nog deze maand worden geïnformeerd over de procedure die
tegen deze vervoerder in gang is gezet.
De minister van Landbouw, Natuur
en Voedselkwaliteit,
dr. C.P. Veerman
Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit