Unicef



Sierra Leone: Unicef kan het niet alleen
27 februari 2006, Den Haag - "In Sierra Leone voerden mensen oorlog uit wanhoop. Het ging niet om religie of om politiek, maar ze dachten dat op deze manier een eind zou komen aan de uitzichtloze armoede." Aan het woord is Geert Cappelaere, directeur van het Unicef-kantoor in dit West-Afrikaanse land.

Geert Cappelaere, directeur Unicef Sierra Leone: "Als we niks doen, is het in Sierra Leone over een paar jaar weer oorlog." Geert Cappelaere, directeur Unicef Sierra Leone: "Als we niks doen, is het in Sierra Leone over een paar jaar weer oorlog."

Cappelaere is even op bezoek in Nederland en gaat zo naar Parijs. Hij wil dat de wereld Sierra Leone niet uit het oog verliest en daarvoor moet je veel praten en vooral overtuigen. De Nederlandse regering heeft hij helaas nog niet zover gekregen om meer in Sierra Leone te investeren. "Sinds de burgeroorlog voorbij is, taant ook de belangstelling van donoren," zegt hij.

Dat is heel jammer, want Sierra Leone is het op een na armste land van de wereld; tot voor kort was het zelfs hekkensluiter van de ranglijst. Sierra Leone is niet opeens minder arm geworden, maar in het door voedseltekorten getroffen Niger gaat het gewoon nóg slechter. In Sierra Leone moet tweederde van de bevolking nog steeds rondkomen van minder dan één dollar per dag en is de gemiddelde levensverwachting slechts 34 jaar. Een op de drie kinderen sterft voor het vijfde jaar aan ondervoeding of aan ziektes als malaria, diarree en aids en daarmee heeft Sierra Leone het hoogste kindersterftecijfer ter wereld. Ook het hoogste cijfer wat de moedersterfte betreft trouwens; per
100.000 geboortes sterven 1800 vrouwen. Van de kinderen is 14 procent wees ten gevolge van de burgeroorlog en in toenemende mate door de aidsepidemie.

Niet hopeloos
Maar daarmee is Sierra Leone niet een hopeloos geval. "Het is een klein land met maar 4,9 miljoen inwoners, dus de problemen zijn te overzien. Nu gaan ongeveer 300.000 kinderen niet naar school en het moet ons lukken om die straks wél onderwijs te laten volgen. We hebben voor hetere vuren gestaan. Maar we hebben investeerders nodig en partners waarmee we kunnen samenwerken. Nu is het tijd om geld in Sierra Leone te steken; de vrede moet wortel kunnen schieten. Als we niks doen, is het hier over een paar jaar weer oorlog."

Een burgeroorlog zit namelijk in een klein hoekje in een land als Sierra Leone. De laatste oorlog - die duurde van 1991 tot 2002 - kwam voort uit de wanhoop die Cappelaere al eerder noemde. De regering kampt met corruptie, alle macht en middelen zijn in handen van een kleine groep in het westen van het land terwijl het platteland geen enkele voorziening heeft, de bevolking is extreem arm, met de mensenrechten neemt men het niet zo nauw en het land heeft geen economie van betekenis.

Illegale adopties en kindhuwelijken Unicef zorgt voor onderwijs, medische zorg en goede voeding, maar dat is niet genoeg. Cappelaere: "Nu de oorlog niet meer alle aandacht opeist, wordt duidelijk dat Unicef ook een rol moet spelen bij het oplossen van andere problemen. Kinderen worden voor veel geld door echtparen uit de VS geadopteerd, terwijl ze gewoon nog ouders hebben. Andere kinderen worden het slachtoffer van mensenhandelaren of moeten in de diamantmijnen werken. Meisjes moeten trouwen als ze pas tien of elf jaar zijn en worden besneden. De bevolking weet veel te weinig over aids. Nu is ongeveer 2 procent besmet met het hiv/aids-virus, maar dat percentage kan oplopen tot 20 à 30 procent als we niet investeren in preventie en voorlichting."

Geert Cappelaere met een baby die zonder ouders door het leven moet. Geert Cappelaere met een baby die zonder ouders door het leven moet.

Het is enorm zonde om een land als dit in zo'n desperate toestand te zien. De bevolking mag dan straatarm zijn, de grond waarop ze wonen is dat allerminst. "Sierra Leone heeft met onder meer de diamantmijnen een grote natuurlijke rijkdom. Er is ook genoeg te eten, maar het is verkéérd eten. Ik heb bloedarmoede sinds ik hier werk, omdat ik te weinig groente binnenkrijg. Het eten van groente is hier ongewoon en dat heeft te maken met tradities en niet met voedseltekorten."

Unicef kan het niet alleen Ook het onderwijs in Sierra Leone is 'ongezond' te noemen. Cappelaere zegt dat onderwijzers zich regelmatig aan meisjes vergrijpen en dat is een van de redenen waarom die van school wegblijven. Ook het ontbreken van aparte wc's voor meisjes weerhoudt hen ervan om naar school te gaan. Daarnaast zijn klassen overvol, zijn er te weinig leerkrachten en zijn de onderwijzers die wel beschikbaar zijn, slecht opgeleid. Cappelaere: "Ik zei al eerder dat Unicef aan deze problemen wat kan doen, maar we kunnen het niet alleen. Want wat heb je aan goed basisonderwijs als er verder helemaal geen vervolgopleidingen zijn? Daar moet een andere hulporganisatie voor zorgen."

Vandaar zijn voortdurende inspanningen om Sierra Leone onder de aandacht te brengen van regeringen en collegahulporganisaties. Niet alleen voor investeringen in het onderwijs, maar ook voor bijvoorbeeld de financiering van medische zorg, voorzieningen voor schoon water en sanitair, voorlichting over hiv/aids en goede voeding. "Ik heb 15 miljoen dollar tot mijn beschikking, maar dat is niet genoeg. Unicef kan veel, maar niet alles," zegt Cappelaere.