Universiteit Leiden

Meer informatie: dienst Interne en Externe Communicatie, tel. 071-5273282

woensdag 22 februari 15.15 uur

P.F. Bloemendaal

Grammars of Faith: A Critical Evaluation of D.Z. Phillips's Philosophy of Religion

Faculteit: Godgeleerdheid

Promotoren: prof.dr. H.J. Adriaanse en prof.dr. H. Philipse (Univ. Utrecht)

Grammars of Faith is een studie waarin het werk van de Angelsaksische (godsdienst)filosoof D.Z. Phillips (*1934) centraal staat. Phillips is een zogenaamde Wittgensteiniaanse filosoof: hij vindt inspiratie voor zijn filosofische aanpak in het werk van Ludwig Wittgenstein (1889-1951), en plaatst zich daarmee in een traditie die sinds de vroege jaren 50 binnen de godsdienstfilosofie tot ontwikkeling is gekomen.

In het boek wordt Phillips oeuvre (inmiddels meer dan 20 titels omvattend) geanalyseerd; een opgave die tot dusver nooit integraal werd aangepakt. Belangrijke vragen die aan de orde worden gesteld zijn o.a. de verhouding van Phillips werk tot dat van Wittgenstein en de vroege Wittgensteinianen; zijn opvatting van de taak en aard van de filosofie (gevat in de concepten van een descriptieve en later contemplatieve benadering) en de mate waarin Phillips duiding van de religieuze praktijk aansluit bij de christelijke traditie die onderwerp van zijn interpretaties is.

De studie toont een geleidelijke maar cruciale verandering in Phillips opvattingen. Daarmee kan niet alleen de soms simplistische kritiek op zijn werk worden weerlegd maar worden ook de fundamentele dilemmas waarvoor deze auteur zichzelf wél gesteld ziet duidelijk. Phillips zou ofwel de beschuldiging dat hij zich schuldig maakt aan revisionisme serieus moeten nemen, ofwel meer ruimte moeten laten voor afwijkende praktijken en geloven (bijvoorbeeld supernaturalistische en metafysische), zonder deze af te doen als bijgelovig of verward. Voor dat laatste, zo besluit Grammars of Faith, zijn in Phillips werk voldoende aanknopingspunten te vinden: wellicht is wat Phillips zijn lezers aanbiedt niet dé grammatica van het geloof, maar één mogelijkheid onder vele.