ChristenUnie
Inbreng Financiering Hoger Onderwijs donderdag 16 februari 2006 -
14:09
Door: Arie Slob
Algemeen
De leden van de ChristenUnie-fractie hebben kennis genomen van
voorliggend wetsvoorstel, hetgeen een ingrijpende wijziging inhoudt
van de huidige bekostigingssystematiek van het hoger onderwijs. Zij
zijn er na lezing van de Memorie van Toelichting nog niet van
overtuigd dat de introductie van deze bekostigingssystematiek
daadwerkelijk bij zal dragen aan een betere kwaliteit van het hoger
onderwijs. Zij vragen bovendien naar de noodzaak van een afzonderlijke
behandeling van het onderhavige wetsvoorstel, nu er een nieuwe wet
voor de bekostiging van het hoger onderwijs op stapel staat? Verder
hebben deze leden op dit moment een aantal vragen.
Par. 2.1. meer flexibiliteit, keuzevrijheid en kwaliteit
In de MvT (p.2/3) wordt erkend dat introductie van vraagsturing niet
altijd leidt tot enorme verschuivingen. Terecht wordt gesteld dat in
het algemeen veel burgers geen behoefte hebben aan keuzevrijheid.
Daarnaast geldt voor studenten specifiek dat de keuze voor een studie
of bacheloropleiding ook wordt bepaald door andere motieven, zoals
nabijheid, beschikbare huisvesting en studentenverenigingen. Deze
overwegingen samen, maken dat de leden van de ChristenUnie-fractie
zich afvragen of het stemmen met de voeten zich in die mate zal
voordoen dat opleidingen zich daadwerkelijk geprikkeld weten om meer
kwaliteit te leveren. Zij vragen de regering een overzicht te geven
van de verwachte verschuivingen op de lange en de korte termijn? Omdat
de leden van de ChristenUnie-fractie verwachten dat de verschuivingen
niet groot zullen zijn, vragen zij de regering aan te geven waarom het
niettemin toch noodzakelijk en proportioneel is om het hele
bekostigingssysteem te veranderen?
Par. 2.2. Kanteling van aanbod- naar vraagsturing
p.4. MvT. Deze leden veronderstellen dat juist het belang van het
behouden van leerrechten, instellingen er niet toe zal brengen al
flexibel te zijn in het creëren van overstapmogelijkheden van
studenten. Zij delen de kanttekeningen van de Raad van State op dit
punt en vinden de beantwoording op dit punt onvoldoende.
P. 5. MvT. In 2006 wordt Studielink geïntroduceerd. Het is de
bedoeling dat aanmeldingen en inschrijvingen via Studielink gaan
lopen. De leden van de ChristenUnie-fractie vragen de regering in
hoeverre op dit moment in Studielink al rekening wordt gehouden met de
invoering van het leerrechtensysteem?
p. 6. MvT. Bovendien vragen de leden van de ChristenUnie-fractie of
instellingen, uit het oogpunt van continuïteit van de bekostiging, er
niet voor zullen kiezen om vooral grote populaire studies aan te
bieden? In het bijzonder maken de leden van de ChristenUnie-fractie
zich zorgen over het aanbod geesteswetenschappen. Op welke wijze wordt
gewaarborgd dat het aanbod in deze opleidingen op voldoende
kwalitatief en kwantitatief niveau blijft? Zij vragen daarbij ook
expliciet in te gaan op het aanbod beroepsethiek in diverse
opleidingen. Dit onderdeel is niet onder alle studenten even populair,
maar draagt wel bij aan hun maatschappelijke vorming. Hoe kan worden
voorkomen dat door de introductie van vraagsturing deze onderdelen uit
opleidingen worden geschrapt, om de opleiding voor studenten
aantrekkelijk te maken?
p.10. MvT. De leden van de ChristenUnie-fractie vragen de regering wat
zich er tegen verzet om studenten de keuzevrijheid te geven zelf te
bepalen in welke fase van hun studie (bachelor, dan wel master) zij
hun uitlooprechten in zetten?
Par. 3.2. Extra leerrechten: uitbreiding en nieuw
p.10. MvT. De leden van de ChristenUnie-fractie vragen de regering
naar de logica van de bepaling dat alleen een student die zich laat
inschrijven voor een lerarenopleiding of gezondheidszorgopleiding én
nog niet een graag of getuigschrift in het onderdeel Onderwijs of
Gezondheidszorg van het CROHO heeft behaald, aanspraak heeft op de
leerrechten behorend bij de opleiding? Juist als iemand bij wijze van
parkeerstudie, in verband met uitloting, bijvoorbeeld
gezondheidswetenschappen heeft gedaan, kan hij de opleiding
geneeskunde verkort volgen. Dat is efficiënter dan dat men eerst
bestuurskunde doet en daarna aan geneeskunde begint. Kan de regering
de beperking nog eens expliciet toelichten?
Par. 3.4.2. Gemaximeerd collegegeld
p.12. MvT. De leden van de ChristenUnie-fractie vragen de regering
welke lichting studenten uiteindelijk gebruik zullen maken van de
overgangsregeling ten aanzien van gemaximeerd collegegeld, nu deze in
principe maar voor drie jaar geldt?
p.12 M.v.T. De leden van de ChristenUnie-fractie vragen de regering
naar de consequenties van het feit dat voor deeltijdopleidingen
hetzelfde aantal leerrechten wordt verstrekt als voor
voltijdstudenten? Zij vragen dit voor deeltijdstudenten in het
algemeen en theologiestudenten in het bijzonder, omdat deze groep
studenten vaak op latere leeftijd begint en de opleiding in deeltijd
volgt. Tevens vragen zij in dat verband waarom er niet voor maximering
van het collegegeld voor deeltijdopleidingen wordt gekozen?
Par. 3.5.1. profileringsfonds
p.13. MvT. Het is de bedoeling dat vanuit het profileringsfonds
studenten worden gefinancierd van buiten de EER. De leden van de
ChristenUnie-fractie gaan er vanuit dat de ratio daarvan is dat de
Nederlandse overheid geen opleidingen wil bekostigen van studenten uit
ontwikkelde en geïndustrialiseerde landen. Zij delen die opvatting,
maar wel vragen de leden van de ChristenUnie-fractie de regering of
het niet mogelijk is om een uitzondering op deze regel te maken voor
studenten uit ontwikkelingslanden? Op dit moment krijgen
universiteiten bekostiging voor diverse programmas op het gebied van
staff-development en capacity-building voor studenten uit
ontwikkelingslanden. Daarmee worden deze studenten toegerust voor het
vervullen van een leiderschapsfunctie in hun eigen land. De leden van
de ChristenUnie-fractie hechten zeer aan het bestaan van deze
programmas en vragen de regering op welke wijze zij zal waarborgen dat
dergelijke programmas kunnen blijven bestaan?
p.13. De leden van de ChristenUnie-fractie vragen de regering in
hoeverre het bezwaarlijk is, gezien het belang voor de student, om in
het geval een student een bestuursfunctie heeft vervuld, de
compensatie uit het profileringsfonds niet achteraf, maar vooraf te
laten plaatsvinden?
Par. 3.6 vrijstelling aanwending van leerrechten en betaling van
collegegeld
p.15. Het is mogelijk om bij inzet van leerrechten tegelijkertijd een
tweede opleiding te volgen al dan niet bij een andere instelling, mits
aan de inschrijvingsvoorwaarden wordt voldaan. De leden van de
ChristenUnie-fractie vragen de regering hoe kan worden voorkomen dat
studenten zich inschrijven bij een Duitse of Belgische universiteit,
daar een veel lager collegegeld betalen, en vervolgens het onderwijs
aan de Nederlandse onderwijsinstelling volgen?
De leden van de ChristenUnie-fractie vragen of het klopt dat studenten
met een Vwo-diploma die zich eerst inschrijven bij een hogeschool voor
het volgen van een bachelor en zich vervolgens bij de universiteit
inschrijven voor het volgen van eenzelfde bachelor, op basis van de
eerste inschrijving bij de hogeschool acht leerrechten krijgen
toegewezen in plaats van zes op basis van inschrijving bij de
universiteit? Zo ja, acht de staatssecretaris dat wenselijk?
Par. 4.1. Wettelijke bepalingen over bekostiging
p.17. In de oorspronkelijke notitie was er sprake van dat de
bekostiging op grond van het aantal ingezette leerrechten, het aantal
verleende graden en een onderwijsopslag in de verhouding 50%-25%-25%
zou worden geregeld. Geldt deze verhouding nog steeds, zo vragen de
leden van de ChristenUnie-fractie? Zo nee, wat is daar de reden van?
Op basis van de conclusies van het onderzoek naar nut en noodzaak van
de opslag en naar de wijze waarop dynamisering van de onderwijsopslag
invulling kan krijgen, zal nadere besluitvorming plaatsvinden over
continuering van de opslag vanaf het begrotingsjaar 2010. De leden van
de ChristenUnie-fractie vragen of in dat onderzoek ook de mogelijkheid
wordt meegenomen om de onderwijsopslag bijvoorbeeld in een bepaalde
mate afhankelijk te maken van de kwaliteitscriteria?
---