Witte spelling haaks op gewenste eenheid
13/02/2006
Kranten schrijven al veel woorden conform geactualiseerde Woordenlijst
Een aantal Nederlandse dag- en weekbladen en het Genootschap Onze Taal
presenteerden dit weekend hun plannen voor het 'Witte Boekje'
(Spellingwijzer Onze Taal), als 'tegenhanger' en 'alternatief' voor het
officiële Groene Boekje. De Taalunie betreurt dat hiermee de eenheid in
spelling wordt doorbroken. Afwijkende normen zaaien verwarring. Het gemak
van de taalgebruiker is juist met eenheid gediend.
In 1995 leidden verschillen in spelling tussen het Groene Boekje en Van Dale
tot onbegrip. Ook het Genootschap Onze Taal betreurde de afwijkingen tussen
Taalunie en Van Dale. De taalgemeenschap wenste duidelijkheid door eenheid.
Daarom heeft de Taalunie zich samen met andere gezaghebbende naslagwerken,
waaronder Van Dale, voor die eenheid ingezet.
De 'witte spelling' bedreigt niet alleen de eenheid tussen de naslagwerken
maar ook die tussen de landen. Het Nederlands is de gemeenschappelijke taal
van 22 miljoen mensen in Nederland, Vlaanderen, Suriname, Aruba en de
Nederlandse Antillen.
Over de kwaliteit van het 'witte alternatief' valt in dit stadium nog weinig
te zeggen. Maar, welke keuzes ook gemaakt gaan worden, wat logisch en
toepasbaar is voor de één, zal onlogisch en ontoepasbaar zijn voor de
ander; de belangen van verschillende groepen taalgebruikers lopen nu eenmaal
uiteen. De initiatiefnemers zeggen dat ze minder en eenvoudiger regels
willen. Dat zou in de praktijk wel eens tot méér veranderingen of grotere
willekeur kunnen leiden.
De Taalunie betwist dat de nieuwe Woordenlijst te ingewikkeld is. De extra
richtlijnen die zijn toegevoegd ondersteunen juist de consistentie. Ze
dienen niet om van buiten geleerd te worden, maar als basis om identieke
gevallen ook steeds op dezelfde wijze te schrijven. De vastheid van
woordbeelden staat voorop; mensen spellen niet met regels maar op basis van
beelden die ze van woorden in hun hoofd hebben opgeslagen.
De veranderingen hebben heel beperkt invloed op de spellingpraktijk. In
kranten is gemiddeld maar één verandering om de 2.000 woorden nodig, in
romans één verandering om de 4.000 woorden. Ook blijkt dat kranten veel
woorden nu al volgens de nieuwe Woordenlijst spellen. Een bewijs dat veel
veranderingen aansluiten bij bestaande gewoontes. Belangrijk is ook dat aan
de nieuwe Woordenlijst 6.000 nieuwe woorden zijn toegevoegd. Van sms'en,
tsunami, e-mailen is nu de spelling vastgelegd.
Om de spellingeenheid te waarborgen werken de Taalunie en de makers van
andere naslagwerken samen in het Platform Nederlandse Spelling. Daarin zit
ook het Genootschap Onze Taal. Alle partijen werden in de zomer van 2004
geïnformeerd en kregen gelegenheid tot inspraak. Met zijn keuze nu plaatst
het Genootschap zich naast de woordenboeken, spellingcheckers en de andere
instanties voor taaladvies.
Meer informatie over de officiële spelling is te vinden op
www.taalunieversum.org/spelling. Daar kan men ook kosteloos de Woordenlijst
raadplegen. Het keurmerk officiële spelling toont dat een woordenboek,
spellinggids of spellingchecker de officiële spelling hanteert.
Nederlandse Taalunie