Zaanstad verdeelt ruim EUR 1,2 miljoen rijksrestauratiesubsidies aan
rijksmonumenten Groot deel van subsidie voor kerken en orgels
13-02-2006
De gemeente Zaanstad heeft het Gemeentelijke Restauratie
Uitvoeringsprogramma Rijksmonumenten (GRUP) vastgesteld. In dit
uitvoeringsprogramma staat de nieuwe verdeling van
rijksrestauratiesubsidies aan rijksmonumenten. Een groot deel van de
subsidie van in totaal EUR 1.261.401,-- wordt verdeeld onder
religieuze objecten (kerken en orgels). In de gemeente Zaanstad staan
19 kerkgebouwen op de rijksmonumentenlijst en ook 16 rijksbeschermde
orgels. Daarnaast wordt subsidie gegeven aan het instand houden van
panden in de beschermde dorpsgezichten en aan het behoud van de
molens.
Vier kerken
In het uitvoeringsprogramma komen vier kerkgebouwen in aanmerking voor
subsidie: de reeds uitgevoerde restauraties van de r.-k. St.
Odulphuskerk in Assendelft en de vroegere Vermaning der Waterlandse
Doopsgezinden (`de Doofpot') in Zaandam, de Kogerkerk (momenteel in
restauratie) en de nog te starten restauratie van de toren van de RK
St. Bonifatiuskerk, in Zaandam. De exacte verdeling van de gelden voor
deze restauraties is nog niet geheel bekend. In ieder geval gaat ruim
EUR 650.000 naar deze restauraties.
De reden dat de verdeling nog niet gemaakt is, komt omdat de
Bonifatiuskerk een herziene begroting heeft ingediend, waarvan de
zogenaamde subsidiabele kosten nog niet exact bekend zijn. Naar
aanleiding van de bouwkundige urgentie zal de Bonifatiuskerk de
maximaal mogelijke subsidie kunnen ontvangen en overige drie kerken,
vanwege de beperkte subsidiemiddelen, een gedeelte hiervan. Voorwaarde
van de gemeente is wel dat de restauratie van deze kerktoren ook
daadwerkelijk op korte termijn aanvangt.
Zeven orgels
In het GRUP worden alle ingediende restauratiesubsidieaanvragen van in
totaal zeven orgels volledig gesubsidieerd. Het gaat om bijna EUR
350.000 en betreft de orgels in de NH St. Joriskerk (Westzaan), twee
Oud-Katholieke kerken (Zaandam en Krommenie) en de twee NH kerken en
de twee Doopsgezinde kerken in Wormerveer en Koog a/d Zaan. Door deze
subsidies zullen de restauraties van de orgels in de NH Kogerkerk, de
Oud-katholieke schuurkerk in Zaandam en de Oud-katholieke schuilkerk
H. Nicolaüs in Krommenie ook daadwerkelijk uitgevoerd kunnen worden.
De orgels in de twee Doopsgezinde kerken zijn momenteel in
restauratie; de andere genoemde orgels zijn reeds gerestaureerd.
Beschermde gezichten
Binnen het beschermde dorpsgezicht Gortershoek (Zaandijk) gaan
subsidiebedragen naar de totaalrestauratie van het Weefhuis (ruim EUR
115.000) en de restauratie van de wandbespanningen van het Honig
Breethuis (EUR 2.500 naast EUR 20.000 gemeentelijke bijdrage). Beide
restauraties zullen in 2006 worden uitgevoerd.
Het houten woonhuis aan de J.J. Allanstraat 471, gelegen in het
beschermde dorpsgezicht Westzaan en momenteel in restauratie, krijgt
ruim EUR 30.000 subsidie.
Molens
Tenslotte krijgt Vereniging De Zaansche Molen een bedrag van bijna EUR
110.000 voor de reeds uitgevoerde deelrestauraties aan papiermolen `de
Schoolmeester' in Westzaan en houtzaagmolen `de Gekroonde Poelenburg'
en oliemolen `de Zoeker' op de Zaanse Schans.
Keuzes
Doordat de rijksbudgetten beperkt zijn, heeft het college keuzes
moeten maken. Zo is het niet mogelijk gebleken de reeds uitgevoerde
restauratie en herbestemming van de voormalige gortpellerij Van Gelder
(Zwaardemaker) aan de Oostzijde in Zaandam en de nog te starten
restauratie van watermolen `de Woudaap' in Krommenie van rijkssubsidie
te voorzien.
Nieuwe regeling lijkt ongunstig
De gemeente Zaanstad vindt het een zeer verontrustende ontwikkeling
dat dit waarschijnlijk voor de laatste maal is dat er aanzienlijke
rijkssubsidiebedragen in restauratie van rijksmonumenten worden
gestoken. Begin dit jaar is namelijk de rijksrestauratieregeling
(BRRM) vervangen door een rijksinstandhoudingsregeling (BRIM).
Kenmerkend voor die nieuwe regeling is het centraal stellen van
onderhoud i.p.v. restauratie. Verder zijn in het BRIM de maximale
subsidiebedragen relatief gezien gering, stromen de verschillende
categorieën monumenten tot 2012 gefaseerd in en speelt de gemeente
geen enkele rol meer bij de verdeling. De gemeente Zaanstad voorziet
dan ook bij de rijksmonumenten oplopende restauratieachterstanden en
een stuwmeer van duurder wordende restauraties.
De nieuwe regeling breekt met het oude monumentenzorgbeleid, waarbij
tot nu toe altijd werd aangedrongen om restauraties niet uit te
stellen om zo de restauratiekosten niet onnodig op te laten lopen. De
Vereniging van Nederlandse Gemeenten en diverse
monumentenzorgorganisaties hebben dit signaal reeds vorig jaar
meerdere malen aan staatssecretaris Van der Laan geuit, maar de
regeling is desondanks ongewijzigd ingevoerd.
Bijgewerkt op 13-02-2006
Gemeente Zaanstad