Gemeente Utrecht


Secretarie
Communicatiebureau/Bestuur
persbericht
|7 februari 2006        

Werkbezoek aan New Yorkse projecten voor dak-en thuislozen leerzaam

Intensieve kennismaking met de aanpak van de problematiek van New Yorkse dakloosheid. Vernieuwende Amerikaanse programma's rond maatschappelijk herstel, huisvesting en nieuwe vormen van hulpverlening aan dak- en thuislozen. Een zero-tolerancebeleid dat niet zo hard is als het lijkt. De New Yorkse aandacht voor vooral wonen en werk voor dak- en thuislozen. Dat zijn in het kort de belangrijkste bevindingen van de Utrechtse delegatie die van 1 tot 3 februari een werkbezoek bracht aan New York.

Deze studiereis, georganiseerd door de Utrechtse GG&GD richtte zich op belangrijke voorbeelden en ontwikkelingen in de hulpverlening aan sociaal kwetsbaren in New York. Doel was om te leren van de New Yorkse aanpak. In New York maken 32.000 personen gebruik van de dag- en nachtopvang of programma's voor huisvesting. Anders dan in Nederland is er een uitgebreid systeem van gezinsopvang. In New York bestaat (als enige staat) de juridische verplichting om elke dakloze te voorzien van opvang, ook al komt hij/zij uit een andere stad. Die verplichting is overigens gebaseerd op gerechtelijke uitspraken, niet rechtstreeks op de wet. In het actieprogramma voor de komende vijf jaar heeft burgemeester Bloomberg van New York de lat bijzonder hoog gelegd: het voornemen is om 9000 daklozen te voorzien van huisvesting. De huisvesting voor daklozen wordt zwaar gesubsidieerd (2/3 door de stad, 1/3 via een eigen bijdrage van de daklozen vanuit de uitkering).

Veel aandacht voor wonen en werk
De Utrechtse delegatie constateerde dat in New York het vinden van huisvesting en werk centraal staan in de hulp aan dak- en thuislozen; heel anders dan in Utrecht waar zorg en veiligheid voorop staan. Voor huisvesting zijn er succesvolle programma's. Daarbij valt de kleinschalige aanpak op. Op dit moment is ongeveer 15% van de gehuisveste ex-daklozen aan het werk. De ambitie is 40% over vijf jaar, maar de route naar dit succes is niet geheel duidelijk. Het beleid dat bekend staat als 'zero tolerance' is niet erg hard: in de praktijk is ook sprake van gedogen. Zo worden degenen die slapen in de metro niet beboet, maar verwezen naar opvangvoorzieningen. In New York is de drempel voor gevangenisstraf overigens erg laag; veel dak- en thuislozen hebben er de nodige gevangenisstraf opzitten. De Verenigde Staten kennen voor verslaafden geen voorzieningen als gebruiksruimten of heroïne op medisch voorschrift. Er loopt in New York wel een methadonprogramma. In groepen hebben de reizigers verder verschillende projecten en 'shelters' bezocht. Opvallend daarbij was dat er geen keten is van organisaties die samen werken aan opvang, behandeling, huisvesting, rehabilitatie en uitstroom; New York telt een grote verzameling van min of meer losstaande projecten of programma's.

Vergelijking New York - Utrecht
Het beleid en de gezamenlijke uitvoering in Utrecht zijn in vergelijking met New York goed ontwikkeld. Opvallend in vergelijking is de Utrechtse ketenaanpak en de regierol van de lokale overheid daarin. De New Yorkse aanpak gericht op werk heeft tot dusver nog niet veel succes. Veel gehuisveste (ex) daklozen zijn eenzaam. In de aanpak van huisvesting zijn er wel successen. Een opvallend en uitzonderlijk project was 'pathways to housing'. In dit programma krijgen daklozen 'direct van de straat' zelfstandige huisvesting, ongeacht hun problemen. Door aanvullende zorg en ondersteuning weten de meeste daklozen hun huis ook te houden. In Utrecht wordt gekozen voor een geleidelijk weg, via laagdrempelige opvang en beschermd of begeleid wonen in een groep. Direct zelfstandig wonen kan mogelijk werken voor die Utrechtse dak- en thuislozen waarvoor groepswonen niet geschikt is. Dit vergt overleg over de uitbreiding van het aanbod aan zelfstandige woningen, aanvullende begeleiding en de financiering daarvan. Dit ziet de gemeente als een opdracht voor de komende tijd.

Samenstelling delegatie
De delegatie bestond uit bestuurders, directeuren en medewerkers van de samenwerkende partijen in Utrecht op het gebied van de Openbaar Geestelijke Gezondheidszorg: de gemeente (de burgemeester, GG&GD, Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling, Afdeling Openbare Orde en Veiligheid), Agis zorgverzekeringen, de Geestelijke Gezondheidszorg en Verslavingszorg (Altrecht, Centrum Maliebaan, Stichting Beschermende Woonvormen Utrecht), de Maatschappelijke Opvang (Leger des Heils, De Tussenvoorziening, Centrum Vaartserijn), de Politie Utrecht, woningbouwvereniging Portaal. De reis was georganiseerd door de GG&GD Utrecht.

Noot voor de media:
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Annet van den Akker, GG en GD, 030 286 33 45 of Sari Klatter, bestuurscommunicatie, 030 286 14 09.
|Postbus 16200                              |
|                                  |3500 CE  UTRECHT                           |
|                                  |Telefoon: (030) 286 11 32                  |
|                                  |Fax: (030) 286 11 43                       |
|                                  |Internet: www.utrecht.nl                   |

---- --