vrijdag 3 februari 2006, 14.15 uur, Aula UvT
Promotie drs. B.W.E.M. Bekker over tekstvolgorde
Wanneer een schrijver gebeurtenissen in opeenvolgende volgorde
beschrijft, trekt de lezer automatisch de conclusie dat er een
oorzakelijk verband bestaat: "Bruno botste tegen zijn baas op. Ze
vielen allebei op hun achterhoofd." Kranten gebruiken in
nieuwsberichten echter vaak een niet-chronologische volgorde zonder
dat er expliciet een volgordemarkering aan te pas komt, zoals
'doordat' of 'omdat'. Een voorbeeld is: "Bruno en zijn baas zijn
allebei op hun achterhoofd gevallen. Misschien zijn ze tegen elkaar
gebotst." Letterkundige Birgit Bekker onderzocht een groot aantal van
dit soort fragmenten uit Nederlandse dagbladen. Zij concludeert dat
vaak sprake is van 'sprekerbetrokkenheid': de auteur maakt gebruik van
termen als 'misschien, 'ik denk dat' of 'volgens de politie'. Deze
subjectiviteit dient als een alternatieve volgordemarkering. Promotor:
prof.dr. L.G.M. Noordman en prof.dr. W.P.M.S. Spooren. Titel
proefschrift: De feiten verdraaid. Over tekstvolgorde, talige
markering en sprekerbetrokkenheid.
Universiteit van Tilburg