Gemeente Alblasserdam
Nieuwsberichten
27-01-2006
Gemeentelijk Waterplan Alblasserdam
Inleiding
Volgens het Nationaal Bestuursakkoord Water (afsprakenlijst tussen
Rijk, Provincies, Gemeenten en Waterschappen) moeten alle gemeenten in
Nederland een waterplan opstellen om op landelijk niveau inzicht te
verkrijgen in mogelijke toekomstige wateroverlastsituaties.
In deze notitie wordt het project Gemeentelijk Waterplan voor
Alblasserdam beknopt beschreven.
Omdat het onderzoek de gehele gemeente Alblasserdam betreft wordt in
dit geval gesproken over een Gemeentelijk Waterplan in plaats van een
Stedelijk Waterplan. In de gemeentebegroting staat dit onderzoek
gepland voor 2005 en 2006
Het waterplan wordt opgesteld in samenwerking met Waterschap
Rivierenland.
In november 2005 is gestart met het werkelijke onderzoek.
Ingenieursbureau Arcadis heeft op basis van een offerteaanvraag, plan
van aanpak en een presentatie opdracht gekregen de onderzoeken en
berekeningen uit te voeren en de rapportage te verzorgen.
Doelen van het Gemeentelijk Waterplan
1 Het opstellen van een gezamenlijke visie van de gemeente en de
waterbeheerders over de inrichting, beheer en onderhoud van
oppervlaktewater en de omgang met hemelwater en grondwater binnen de
gemeentegrenzen.
2 Het afstemmen van waterbeleid binnen de gemeente en tussen de
gemeente en het waterschap en andere partijen zodat de stedelijke
wateropgaven gehaald worden.
3 Afspraken maken over concrete ambities, maatregelen, kostenverdeling
en de doorwerking voor de ruimtelijke ordening.
Inhoud van het Gemeentelijk Waterplan
De volgende onderwerpen worden behandeld:
1 Waterkwantiteit
Invulling moet worden gegeven aan de Stedelijke Wateropgave volgens
het Nationaal Bestuursakkoord Water.
Hierin zijn eisen vastgelegd voor de bergingscapaciteit van extreme
regenbuien. Een eerdere globale studie van het waterschap heeft
uitgewezen dat in de polders van Alblasserdam al redelijk veel
waterberging aanwezig is. Voor het stedelijke/bebouwde deel moet dit
apart berekend en bekeken worden.
Het Gemeentelijk Waterplan moet uiteindelijk dienen als toetsdocument
voor de beoordeling van de wateraspecten van toekomstige ruimtelijke
plannen binnen de gemeente (de Watertoets). Het belang van een goede
waterhuishouding wordt hierdoor gekoppeld aan de ruimtelijke ordening.
2 Waterkwaliteit
De maatregelen uit het eerdere STIWAS onderzoek uit 1998 waarin is
onderzocht hoe de gevolgen van riooloverstorten voor de waterkwaliteit
beperkt kunnen worden en de verbeteringsmaatregelen volgens de
basisinspanning riolering zijn inmiddels uitgevoerd. In hoeverre deze
hebben geleid tot een betere waterkwaliteit is nog niet helemaal
bekend. Getoetst moet worden in hoeverre het huidige watersysteem
voldoet aan de nog op te stellen waterkwaliteitseisen volgens de
Europese Kaderrichtlijn Water.
De waterbeheerders in Nederland zijn momenteel nog druk bezig met het
implementeren van de Europese Kaderrichtlijn Water in het te voeren
beleid. Nu is al bekend dat waarschijnlijk niet alle doelen bereikt
zullen worden. Overleg tussen de partijen moet leiden tot reële eisen
en doelen.
3 Water in de bebouwde omgeving.
Naast waterkwantiteit en kwaliteit heeft oppervlaktewater een bepaalde
belevingswaarde. Vissen, spelen, varen of gewoon lekker langs de
waterkant zitten zijn activiteiten waar veel bewoners van genieten.
Nagegaan moet worden waar, en op welke wijze deze belevingswaarden
verhoogd of gehandhaafd kunnen worden.
Door aanpassingen in beheer en inrichting van oevers kunnen ook de
ecologische waarden van de oevers worden verhoogd. Gezocht moet worden
naar een optimale mix van gebruik, inrichting en onderhoud van oevers
en watergangen.
4 Afkoppelen hemelwater en beheer stedelijk grondwater
Naar aanleiding van aanbevelingen van de Commissie Integraal
Waterbeheer heeft de gemeente beleid geformuleerd voor het omgaan met
grondwaterproblemen.
Daarnaast wilt de gemeente een plan opstellen om in de toekomst
hemelwater van wegen en daken op een meer duurzame wijze af te voeren
naar oppervlaktewater. Momenteel ligt in grote delen van Alblasserdam
nog een zogenaamd gemengd rioolstelsel. Het afvalwater van woningen en
bedrijven wordt gemengd met regenwater afgevoerd naar de
rioolwaterzuivering. In het Nationaal Bestuursakkoord Water zijn
afspraken gemaakt om deze waterstromen op termijn steeds meer van
elkaar te gaan scheiden. Hemelwater wordt dan "afgekoppeld" van het
gemengde rioolstelsel. Het aanbrengen van een drainageleiding die ook
geschikt is voor het afvoeren van hemelwater biedt hiervoor in
Alblasserdam mogelijkheden.
Gezocht moet worden naar een wijze van afkoppelen die:
· geen nadelige effecten heeft voor de waterkwaliteit;
· een piekafvoer naar oppervlaktewater beperkt en dus een bergende of
bufferende werking heeft.
· wat betreft kosten en onderhoud beheersbaar is;
De verharde oppervlakken binnen de gemeente zijn verwerkt op een
digitale tekening. Nagegaan moet worden welke verharde oppervlakken
voor afkoppeling in aanmerking komen en wat hiervan de financiële
consequenties zijn. Omdat het Waterschap Rivierenland voordelen heeft
bij het beperken van de aanvoer van hemelwater op de
rioolwaterzuivering ligt een subsidie voor het afkoppelen voor de
hand. Hierover zullen met het waterschap nadere afspraken moeten
worden gemaakt.
5 Beheer en onderhoud
Binnen de gemeente onderhouden de gemeente, Waterschap Rivierenland en
Rijkswaterstaat de meeste wateren. Nagegaan moet worden of bepaalde
watergangen in aanmerking komen voor een overgang naar een andere
beheerder. Wellicht komen bepaalde waterpartijen in aanmerking om als
hoofdwatergang te worden ingericht en beheerd. Ook moet het pakket van
beheermaatregelen worden geoptimaliseerd om calamiteiten met
betrekking tot de waterkwaliteit te voorkomen of de belevingswaarde te
verhogen.
Bestaande knelpunten
Met betrekking tot het beheer van watergangen zijn al verschillende
knelpunten bekend. Een oriënterend gesprek met hengelvereniging Ons
Belang heeft een flinke lijst met knelpunten opgeleverd zoals:
- forse achterstand in het baggeronderhoud;
- te krappe verbindingen (duikers) tussen waterpartijen;
- teveel kroos in verschillende watergangen;
- (te)veel bladval.
Door Waterschap Rivierenland is in de zomer van 2005 een zogenaamde
"ecoscan" uitgevoerd. Op basis van in het water levende planten,
dieren en insecten is een globale uitspraak gedaan over de
waterkwaliteit en de leefomstandigheden voor planten en dieren. Ook
deze ecoscan heeft diverse knelpunten opgeleverd.
Betrokken partijen
De betrokken partijen zijn: gemeente Alblasserdam, Waterschap
Rivierenland, Rijkswaterstaat, Provincie Zuid Holland,
ingenieursbureau Arcadis en enkele verenigingen en bewoners als
klankbordgroep.
Rijkswaterstaat en de Provincie Zuid Holland zijn als agendaleden bij
het project betrokken.
Organisatie
Het Gemeentelijke Waterplan betreft de portefeuille van wethouder
Dekker (Openbare werken). Deze wethouder vormt samen met een heemraad
van het Waterschap Rivierenland en de projectleider een stuurgroep. De
stuurgroep stuurt het project aan, bewaakt de haalbaarheid en keurt
eventuele tussenproducten. Mogelijk zal de samenstelling van deze
groep wijzigen door verkiezingen bij zowel de gemeente als het
waterschap.
De projectgroep wordt gevormd door de afdelingen Civiel en Bouw,
Plantsoenen en Wonen en Werken van de gemeente met medewerkers van het
Waterschap Rivierenland en medewerkers van Arcadis. De projectgroep
begeleidt het gehele proces tot en met het opstellen van het
waterplan. Arcadis voert de berekeningen uit en verzorgt de
rapportage.
Tijdens het proces wordt een klankbordgroep geformeerd voor de inbreng
van nog meer plaatselijke kennis en/of ervaring van een achterban.
Daarnaast draagt de klankbordgroep mogelijk nog niet bekende
knelpunten aan, denkt ze mee bij het verzinnen van oplossingen, en
beoordeeld de groep de oplossingen.
Planning
Voorlopig ziet de planning van het project er als volgt uit:
Eind september 2005: Indienen offertes door ingenieursbureaus
Begin oktober: Presentaties plan van aanpak door aanbieders
Medio oktober: Gunning ingenieursbureau
November Start inventarisatie
December - februari Uitvoeren onderzoek, berekeningen en analyse van
het watersysteem.
Maart - april Bespreken analyse, doelstellingen, knelpunten,
oplossingen, maatregelen
Eind april Indienen rapportage.
Juni/juli 2006 Bestuurlijke vaststelling door gemeente en waterschap
Het uitvoeren van de eventuele maatregelen is gepland voor de jaren
2007 t/m 2010.
Volgens het Nationaal Bestuursakkoord Water moet medio 2006 in
Nederland bekend zijn waar en hoeveel extra waterberging moet worden
gerealiseerd.
Informatie/Communicatie
Door berichtgeving in de plaatselijke kranten en via de website van de
gemeente worden bewoners op de hoogte gesteld van de voortgang van het
project.
Op 14 december hebben wethouder Arjan Dekker en heemraad Jan Bikker
van het waterschap aandacht geschonken aan de start van het opstelen
van het waterplan door het uitzetten van vissen bij de watergang
achter de flats van de Savornin Lohmanweg.
In het voorjaar van 2006 gaat het ook project "Een ton voor water" van
start. Bewoners kunnen daarbij tegen een vast tarief een regenton
kopen van een liefdadigheidsinstantie. Bewoners ontvangen hiervoor
t.z.t. een folder. De gemeente verzorgt hand en spandiensten bij de
tijdelijke opslag en de eventuele distributie van de watertonnen. Doel
van deze actie is onder andere de mensen bewuster te maken van het
nuttige gebruik van regenwater.
In de Klaroen van 25 januari worden bewoners uitgenodigd zich voor 8
februari aan te melden voor de klankbordgroep. In de klankbordgroep
zullen naast vertegenwoordigers van hengelvereniging Ons Belang,
watersportvereniging D'Alblasserwaerdt, Staatsbosbeheer en
woningbouwvereniging WestWaardWonen ook nog 3 bewoners plaatsnemen. In
de oproep worden de bewoners verzocht zich schriftelijk of per e mail
aan te melden. De oproep staat ook op de website van de gemeente.
Voor vragen of opmerkingen over het Gemeentelijk Waterplan kunt u
contact opnemen met Jan de Bruijn van de afdeling Civiel en Bouw. Zijn
telefoonnummer is (078) 692 12 89. Zijn e-mailadres is
j.m.de.bruijn@alblasserdam.nl.